NYBORG - Nederland moet noodgedwongen de eis laten varen dat de uitbreiding van de Europese Unie alleen mogelijk is als eerst het miljardenverslindende subsidieprogramma aan de boeren is afgebouwd. Volgens de Nederlandse minister Veerman (Landbouw) dreigt Nederland alleen te komen te staan met die eis. Andere zware nettobetalers aan 'Brussel' als Duitsland, Engeland en Zweden willen de Zwarte Piet niet toegespeeld krijgen dat zij het zijn die de uitbreiding hebben tegengehouden.

CEES VEERMAN ...breuk met regeerakkoord ... (Foto: PETER-VINCENT SCHULD)

Dat zou betekenen dat Nederland met haar veto alleen de hele uitbreiding zou moeten blokkeren en dat is ook niet te verkopen. "Ik heb de vrees dat als het puntje bij het paaltje komt we als we omkijken geen medestanders meer zien. Alleen een veto kan het Nederlandse standpunt dan nog redden maar dat is mij geen veto waard," aldus de Nederlandse bewindsman tijdens de informele landbouwraad in het Deense Nyborg. De Nederlandse draai betekent ook dat het verzet tegen de kosten van de EU uitbreiding feitelijk is gebroken, de 'bende van vier' (Nederland Duitsland, Engeland en Zweden die zich verzetten tegen uitbreiding zonder eerst het kostenplaatje te regelen) is uiteen gevallen.

Maar als de nieuwe (en vaak kleinschalige) Oost-Europese boeren toch dezelfde subsidies krijgen als hun West-Europese collega's dreigen de kosten na 2006 volledig de pan uit te vliegen. Daarom heeft Veerman een alternatief achter de hand, vóór de uitbreiding afspreken dat de landbouwkosten niet zullen stijgen en later pas bekijken hoe dan kan. In de praktijk lijkt er ook geen andere weg meer, de uitbreiding dendert met een sneltreinvaart door en vermoedelijk krijgen eind dit jaar tien nieuwe lidstaten het groene licht. "Wij willen niet de Zwarte Piet dat we de historische uitbreiding blokkeren, maar we willen wel geregeld hebben dat er tenminste een plafond aan de uitgaven zit. In elk geval is er dan een trend gezet."

Veerman heeft zijn Europese collega's gisteren gepolst voor zijn plan, dat nog geen officieel kabinetsstandpunt is, al is het al wel met enkele ministers besproken. Er is dan ook sprake van een breuk met het regeerakkoord dat stelt dat er geen uitbreiding kan zijn als niet eerst de subsidie voor alle boeren is afgebouwd. "De Europese collega's moesten er even aan wennen," gaf hij toe. Vraag is ook of anderhalve maand voldoende is om de andere lidstaten ervan te overtuigen van een uitgavenplafond, want dat betekent dat de landbouwuitgaven in feite tot 2013 aan een maximum zijn gebonden plus inflatiecorrectie.

Met name de Fransen zijn een grote tegenstander van hervorming van de landbouwsubsidies. Frankrijk heeft erg veel boeren en strijkt jaarlijks €9,35 miljard op uit de Brusselse kassen, waar vrolijk wijn, kaas en zuivel van wordt gemaakt, plus wat er aan de strijkstok blijft hangen. De Franse boeren zijn als electorale groep verreweg het belangrijkst.

De Franse regering doet dan ook alles om hen te behagen. Naar nu blijkt heeft Frankrijk vorige week een brief rondgestuurd naar andere EU-landen om steun te verwerven tegen het hakken van de Commissie in de landbouwsteun, die bijna de helft van het totale EU-budget van €100 miljard opslokt. Frankrijk kan steun verwachten van Spanje, Italië en andere zuidelijke lidstaten die in hetzelfde schuitje zitten.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 10 september 2002