BRUSSEL - De stroom geld uit de Europese subsidiepot voor wetenschappelijk onderzoek dreigt geblokkeerd te worden door een ruzie tussen Europarlement en Europese ministerraad over de voorwaarden van de besteding. Hierdoor dreigen grote onderzoeksprojecten van onder meer TNO, Philips en de grote universiteiten niet door te gaan of veel later te starten.
Het gaat allemaal om het zogeheten zesde kaderprogramma, een pot geld van €17,5 miljard voor de periode 2003-2007. Het is eigenlijk de enige grote Europese pot waar het relatief rijke Nederland ook nog voor in aanmerking komt. Met dit geld kan wetenschappelijk onderzoek worden gesubsidieerd voor zover dat een duidelijk commercieel doel dient. Het Europarlement heeft vergaande zeggenschap wat betreft deze meerjarige kaderprogramma's, maar vindt dat een aantal afspraken over de uitwerking, gemaakt met de vorige Spaanse EU-voorzitter, nu onder de Denen niet van de grond komen. Zo heeft het huidige Deense voorzitterschap alle beslissingen over experimenten met menselijke embryo's uitgesteld tot eind 2003, maar er mag wel vrij worden geëxperimenteerd met materiaal dat momenteel al ingevroren in banken ligt opgeslagen.
"Alles wat we in het voorjaar aan wijzigingen met de ministerraad hebben afgesproken staat nu gewoon niet in de stukken en dan praat ik ook over energie en informatietechnologie. Wij hebben op de blauwe ogen van de Raad vertrouwd, maar dat bleek geen goed idee," aldus CDA-europarlementariër Wim van Velzen gisteren. Ook VVD-europarlementariër Elly Plooij spreekt van een ernstige vertrouwensbreuk tussen ministerraad en Europarlement die vergaande gevolgen kan hebben.
Als eerste stap weigert voorzitter Pat Cox van het Europarlement nu zijn handtekening te zetten onder een aantal contractvoorwaarden voor projecten voor medisch en natuurwetenschappelijk onderzoek. En zonder handtekening van het EP gaat het feest niet door. Op termijn kan het EP er zelfs toe besluiten het hele beschikbare budget van €17,5 miljard te blokkeren, zeker de eerste tranche van vier miljard euro. Van Velzen geeft nu de ambassadeurs bij de EU eind deze week een laatste kans om de zaak alsnog vlot te trekken en behoorlijk te regelen, anders dreigt een zware clash tussen het EP en de vijftien lidstaten.
De Unie heeft inmiddels de deur opengezet voor genenonderzoek met menselijk materiaal, maar voor dat onderzoek mogen niet speciaal embryo's worden gemaakt of gekloond.