door Maarten van Aalderen ANKARA - Met de landelijke verkiezingen, op drie november, in zicht bereidt Turkije zich voor op een aanval van de Verenigde Staten op buurland Irak. Regelmatig heeft Ankara contact met de Amerikanen die van Turkije medewerking verwachten.

Behalve van de NAVO-basis Incirlik bij de Zuid-Turkse stad Adana, van waaruit Amerikaanse en Britse straaljagers sinds de Golfoorlog in 1991 regelmatig over Noord-Irak vliegen, willen de VS gebruik maken van bases zoals Erhac bij Malatya en Pirincilik bij de Zuidoost-Turkse stad Diyarbakir. Deze vliegbases liggen dichter bij Irak en werden ook tijdens de Golfoorlog gebruikt.

Turkije is geen voorstander van een aanval op Irak. Het hoopt dat de VN-wapeninspecteurs ten langen leste toch weer in Irak worden binnengelaten. Premier Ecevit heeft wel geprobeerd Washington over te halen van het plan af te zien, maar weet dat de VS niet met Saddam Hoessein kunnen samenleven. "Al zouden we de VS geen toestemming geven, ze zullen toch aanvallen", liet Ecevit eergisteren verslagen weten.

Wel lijkt het er steeds meer op dat de Amerikaanse vice-president Dick Cheney zich aan de belofte houdt die hij in maart jongstleden in Ankara deed. Geen oorlog in augustus, werd er toen toegezegd. Want wapengekletter pakt slecht uit voor het toerisme in Turkije. Een sterke daling in de toeristische sector kan het land, dat langzaam opkrabbelt uit het dal van een grote economische crisis, zich niet veroorloven.

Angst voor de economische gevolgen is een van de redenen dat Turkije weinig voelt voor de ingreep in Irak. Het land herinnert zich al te goed de financiële dreun die het te verduren kreeg als gevolg van de Golfoorlog in 1991.

Ook zal Turkije opnieuw te maken krijgen met Iraakse vluchtelingen die na een aanval van de VS de grens over willen. Er worden 18 opvangcentra aan de grens ingericht, die 276.000 vluchtelingen zouden moeten opvangen. Tijdens de Golfoorlog vluchtten uit Noord-Irak maar liefst 460.000 Koerden de grens over naar Turkije, dus het land weet wat het kan verwachten.

Een ander probleem voor Turkije is de angst dat Noord-Irak, bijvoorbeeld na de val van Saddam Hoessein, een aparte Koerdische staat zou kunnen worden. Dit zou het onafhankelijkheidsstreven van de Turkse Koerden in de hand werken.

Leden van de streng verboden Turks-Koerdische separatistische partij PKK zijn met enkele duizenden naar Noord-Irak gevlucht nadat ze de strijd tegen het Turkse leger grotendeels hadden verloren, vooral na de gevangenneming van hun leider Abdullah Öcalan in februari 1999. De Iraakse Koerden zijn niet blij met de aanwezigheid van de PKK-strijders en hebben meerdere malen met Turkse topmilitairen en toppolitici in Ankara afspraken gemaakt om gezamenlijk de PKK te bestrijden.

Dat neemt niet weg dat een onafhankelijk Koerdistan in Noord-Irak een steun in de rug zou zijn voor separatistische Koerden in Turkije. Een opvlammende afscheidingsbeweging zou een nachtmerrie betekenen voor Ankara, dat na de gevangenneming van Öcalan hoopte dat dat gevaar eindelijk was geweken.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 3 augustus 2002