LEIDEN - Over belangstelling van de farmaceutische industrie mag biotechbedrijf Crucell, dat de eerste helft van dit jaar een omzet van €5 miljoen boekte, niet klagen. Het Leidse concern heeft aan een behoorlijk aantal farmareuzen de rechten verkocht om door hen ontwikkelde producten te mogen gebruiken voor het fabriceren van medicijnen. Met het zogenaamde 'Microsoftmodel' denkt het concern op den duur zwarte cijfers te gaan schrijven. Wanneer dat precies zal zijn, willen de bestuursvoorzitter Dinko Valerio en de financiële topman Leon Kruimer geen uitspraken over doen.

Valerio en Kruimer (l) verwachten voor heel 2002 op een "significant" hogere omzet dan vorig jaar uit te komen. (Foto: HENK BOUWMAN)

Twee pijlers moeten van Crucell, dat de eerste zes maanden van dit jaar op een nettoverlies van €11,4 miljoen uitkwam, op den duur een winstgevend bedrijf maken. De één is PER.C6, een menselijke cel die zich oneindig blijft delen waardoor op grote schaal medicijnen kunnen worden gemaakt. De ander is MAbstract, een selectiemethode die het verschil tussen gezonde en zieke cellen ontdekt en vervolgens een antistof produceert die de zieke cel weer gezond maakt.

Voorheen gebruikten biotechbedrijven alleen dierlijke tumorcellen voor het fabriceren van diverse medicijnen, antistoffen en vaccins. Deze tumorcellen blijven zich oneindig delen, waardoor grote hoeveelheden van het gewenste product te maken is. Probleem daarbij is dat er kans is dat de medicijnen door het menselijk lichaam worden afgestoten of minder effectief werken. Maar een menselijke tumorcel durft niemand te gebruiken, aangezien die met kanker besmet zou kunnen zijn. Crucell heeft, samen met professor van der Eb van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), een menselijke cel ontwikkelt dat zich, net als de dierlijke cellen, oneindig blijft delen. Het Leidse biotechbedrijf vroeg onmiddellijk patent aan voor deze cel, de zogeheten PER.C6, en verkoopt nu licenties aan grote farmaciebedrijven die hierdoor ongelimiteerd van de cel gebruik mogen maken.

De tweede pijler, MAbstract, moet helpen bij de productie van antistoffen tegen onder andere kanker, virussen en hart- en vaatziekten. "Deze selectiemethode herkent het verschil tussen zieke en gezonde cellen", vertelt Valerio enthousiast. "Vervolgens wordt met MAbstract ook de juiste antistof, een soort kruisraketje die alleen de zieke cel bestookt, gemaakt. Dat is uniek in de biotechnologie."

De kassa begint bij Crucell pas echt te rinkelen wanneer de farmareuzen, met hulp van de PER.C6 of MAbstract, hun producten op de markt gaan brengen en royalty's gaan betalen. Zo is met Johnson & Johnson afgesproken dat zij, zodra hun - met gebruik van MAbstract gemaakte - antistof tegen kanker op de Amerikaanse markt komt, 10% van hun omzet naar Leiden overmaken. De rechten voor de Europese markt behoudt Crucell zelf.

"We willen de Microsoft van de biotechnologie worden", legt Dinko Valerio, die zelf cum laude zijn doctoraal gentechnologie aan de universiteit van Leiden haalde, de strategie van het concern uit. "Microsoft heeft ook de rechten op het gebruik van besturingssystemen MS-DOS en Windows verkocht. Nu draait bijna elke computer op deze programma's. Door licenties van PER.C6 en MAbstract aan de farmaceutische industrie te verkopen, krijgen we net als Microsoft constante inkomsten in plaats van in één keer een hele smak geld."

Inmiddels heeft Crucell overeenkomsten met farmagiganten als GlaxoSmithKline, Pfizer, Merck, Aventis en Novartis gesloten. De omzet van het eerste half jaar steeg daardoor met 133% in vergelijking met dezelfde periode in 2001, naar €5 miljoen. Maar wanneer het grote geld van de royalty's binnen gaat komen, durven Valerio en Kruimer niet te zeggen. "Deze markt is daar te onzeker voor", maakt Kruimer direct een einde aan mogelijke speculaties. "Het is niet te voorspellen wanneer een product geschikt is voor de markt en we willen aandeelhouders en patiënten geen valse hoop geven."

Wel wil topman Valerio kwijt dat hij voor het hele jaar rekent op "een significant hogere omzet dan 2001". Hij denkt dan aan een groeipercentage dat vergelijkbaar is met het groeicijfer van 133% dat in het eerste helft van dit jaar, in vergelijking met het eerste half jaar van 2001, werd gerealiseerd. In 2001 bedroeg de omzet, dankzij een sterk tweede en derde kwartaal, €9,2 miljoen.

Crucell heeft voorlopig nog voldoende geld in kas om te wachten tot de inkomsten uit de royalty's binnenstromen. In oktober 2000 haalde het concern met de beursgang €144 miljoen op. Na het betalen van de banken bleef daar €128 miljoen van over. Elke maand gaat daar €1,1 miljoen vanaf en nu heeft Crucell nog zo'n €115 miljoen op de plank liggen. En dat is maar goed ook, want op de financiële markten valt in de huidige malaise voorlopig geen geld te halen. Dat blijkt ook al uit de koers van het biotechbedrijf, dat sinds de notering alleen maar is gedaald. "De markt heeft in principe altijd gelijk", stelt Valerio. "We doen het wel beter dan de rest, maar dat is hetzelfde als zeggen dat het hier koud is, maar op de Noordpool nog kouder en daar houd ik niet van. De huidige markt is gewoon heel nerveus en dat brengt lagere koersen met zich mee.

Want als de farmaceutische industrie de koers van Crucell zou bepalen, zou die er zeker anders uitzien."

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 15 juli 2002