AMSTERDAM - Volgens Chris van Gisbergen, voorzitter van de vakgroep varkenshouderij van LTO Nederland, is het niet de vraag of, maar wanneer de varkenspest weer uitbreekt in Nederland. Door schade en schande wijs geworden door de uitbraak in 1997 is ons land veel beter voorbereid op een uitbraak. Is die voorbereiding echter genoeg om de varkenspest binnen de perken te houden als het echt zo ver komt?
"Alles valt of staat met het snel onderkennen van de ziekte", aldus Alison Burrell, hoofddocent agrarische economie aan de Universiteit Wageningen. "In tegenstelling tot de vorige keer is iedereen zich er veel meer van bewust dat de varkenspest kan uitbreken. Daardoor zal iedereen ook veel sneller reageren." Ze doelt op het feit dat de uitbraak van varkenspest in 1997 heel laat werd onderkend. Op het moment dat bekend werd dat de gevreesde ziekte zich ook in Nederland bevond, waren al zeker meer dan dertig bedrijven besmet. Toen de rampenplannen in werking moesten treden, bleken de draaiboeken sterk verouderd. Zo klopten de telefoonnummers die erin stonden niet en werden er discussies gevoerd over het nut van al dan niet preventief ruimen. Kostbare tijd ging hierdoor verloren, waardoor het virus zich makkelijker kon verspreiden.
Inmiddels zijn de nodige maatregelen genomen. Het draaiboek bijvoorbeeld is gecontroleerd en aangepast en het aantal 'dierbewegingen' is flink afgenomen. "Nu mogen biggen, afgezien het transport naar het slachthuis, nog maar één keer naar een ander bedrijf worden vervoerd. Voor de wagens die de biggen transporteren, gelden veel strengere hygiëneregels", vertelt Burrell. Mocht de pest uitbreken, dan is het zaak de boerderij(en) zo snel mogelijk te isoleren. "De dieren op de besmette bedrijven zullen moeten worden afgemaakt, evenals de varkens die zich binnen een straal van één kilometer van het besmette bedrijf bevinden. Daaromheen moet weer een quarantainering van tien kilometer worden gelegd, waarin een transportverbod geldt", noemt Burell de preventiemaatregelen op.
Verder speelt de plaats waar de ziekte uitbreekt een grote rol. "Als dat in een gebied is waar zich veel varkens bevinden, dan is de schade natuurlijk aanmerkelijk groter dan wanneer het in een gebied is waar maar een paar boeren varkens houden."
Het ministerie van Landbouw laat weten dat er al lang talloze maatregelen zijn getroffen om de ziekte buiten Nederland te houden. Veetransporten uit Duitsland en Frankrijk worden ontsmet, de Algemene Inspectie Dienst (AID) controleert veetransporten, varkensboeren houden de boel beter in de gaten. Luxemburg is inmiddels gesloten voor veetransport, evenals het grensgebied tussen Frankrijk en Duitsland. Boeren laten inmiddels geen vreemdelingen meer toe op hun bedrijf.
De varkens enten is nog steeds geen optie, omdat daar in Europees verband nog steeds geen akkoord over is bereikt. "Zeker 70% van de varkens gaat naar het buitenland", vertelt een woordvoerster van het ministerie van Landbouw. "Als ze zijn geënt, mogen ze niet meer worden geëxporteerd." Niet enten zou dan ook te veel handelspolitieke consequenties hebben.
Tijdens de uitbraak van de varkenspest in 1997 werden uiteindelijk 11 miljoen varkens afgemaakt. De uitbraak kostte het bedrijfsleven rond de €2,1 miljard.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}