De gevangen genomen terrorist blijkt een voormalige Latino-gangster te zijn. De in New York geboren José Padilla bekeerde zich tijdens een gevangenisstraf begin jaren negentig tot de islam en veranderde zijn naam in Al-Muhajir ('de immigrant'). Hij verbleef sinds 1998 in het buitenland en zou vorig jaar in Afghanistan en Pakistan door Al-Qaeda zijn opgeleid tot explosievenexpert.
Volgens Ashcroft bestudeerde Al-Muhajir "de technieken voor het verspreiden van radioactieve straling". Hij zou door Al-Qaeda naar de VS zijn gestuurd om doelen te verkennen voor een aanval met een vuile bom. Mogelijk behoorde de hoofdstad Washington tot de potentiële doelwitten.
De eerder dit jaar in Amerikaanse handen gevallen Al-Qaeda-topman Abu Zubaydah zette de VS op het spoor van het complot. Zubaydah, een 31-jarige Palestijn, wordt sinds zijn arrestatie in Pakistan op een geheime locatie verhoord. Al-Muhajir heeft volgens justitie diverse ontmoetingen gehad met Zubaydah en zou door Al-Qaeda zijn uitgekozen voor de radioactieve missie omdat hij over een Amerikaans paspoort beschikt.
President Bush heeft de Amerikaanse terrorist per decreet bestempeld tot 'vijandelijke strijder'. Al-Muhajir is inmiddels door justitie overgedragen aan het ministerie van Defensie. Hij wordt vastgehouden op een zwaarbeveiligde marinebasis in South Carolina.
Aschroft wachtte met de bekendmaking van de arrestatie totdat de juridische status van Al-Muhajir duidelijk was. De minister onthulde het complot in een rechtstreekse tv-toespraak vanuit Moskou waar hij verblijft.
Volgens Amerikaanse deskundigen kan de detonatie van een vuile bom in een dichtbevolkt centrum van een grote stad, zoals New York, tot meer dan 2000 doden leiden. Duizenden anderen zouden blootgesteld worden aan levensgevaarlijke radioactieve straling.
"Voor een allesverwoestende aanslag is een behoorlijke hoeveelheid radioactief materiaal nodig", aldus terreurexpert Steve Emerson. Volgens Emerson is de arrestatie van Al-Muhajir het duidelijkste teken tot nog toe dat Al-Qaeda bezig is met de voorbereiding van een tweede aanvalsgolf. "Bin Laden wil 11 september overtreffen met het nachtmerriescenario van nucleair terrorisme. Hij weet dat alleen al het psychologische effect van een radioactieve aanslag funeste gevolgen zal hebben voor de VS."