door Pieter van der Sloot SINT-PETERSBURG - Wie er nog aan twijfelt dat in Rusland alles net even iets anders is dan elders op de aardbol, en dat 's werelds grootste staat nog altijd eerder een autocratie is dan een land van overleg en inspraak, moet dezer dagen eens gaan kijken aan de rand van Sint-Petersburg.

Daar, in het voorstadje Strelna, zijn naar schatting tussen de 1200 en 2000 bouwvakkers, kunstenaars en architecten 24 uur per dag bezig met de restauratie van het Konstantinovski-paleis, een ensemble dat tsaar Peter de Grote begin 18e eeuw liet bouwen om de bewoners van Versailles de ogen uit te steken.

Afgelopen december gaf president Vladimir Poetin zijn zegen aan de herbouw van het paleis, dat in de loop der eeuwen telkens van uiterlijk veranderde, en door Hitlers troepen en het Sovjet-bewind uiteindelijk vrijwel tot op het karkas werd uitgewoond. Officieel zou Poetin met zijn oekaze gehoor hebben gegeven aan een jarenlange oproep "van de Petersburgse intelligentsia" om een kostbaar cultuurgoed te redden. Maar feitelijk ligt de zaak anders.

Het Konstantinovski-paleis moet de nieuwe ontvangstplaats worden van Poetin, zelf afkomstig uit Sint-Petersburg, de stad die in 1703 door Peter de Grote als "venster op het Westen" werd gesticht en volgend jaar zijn 300e verjaardag groots viert. Dan moet ook het leeuwendeel van de restauratie erop zitten, een megalomane klus van honderden miljoenen euro's die slechts met de zegen van het Kremlin zo snel kan worden geklaard.

De Kremlin-leider wil er in mei volgend jaar de wereld- en regeringsleiders ontvangen op een manier een koning waardig. Sommigen van hen zullen met schepen naar het paleis worden gebracht of via een nieuwe weg vanaf het vliegveld, zodat de staatshoofden de naargeestige flatwijken niet hoeven te zien.

"Kijk, hier komt een vijfsterrenhotel. En daar twaalf villa's voor de hoge gasten", zegt Galina Nikolajevna, terwijl ze haar aanwijsstok driftig over een maquette laat gaan. "Nee, nee, het wordt absoluut niet de residentie van Poetin. Maar een Staatscongrescentrum, voor culturele en politieke ontmoetingen."

We staan in een voorlichtingszaaltje in het stadscentrum waarvan de verf amper droog is. Volgens Galina wordt de restauratie volledig gefinancierd door Russische bedrijven als de oliemaatschappijen Ros- en Transneft en de banken Menatep en Bank Moskvi die met het paleis het beste voor hebben. Er vloeit volgens haar geen roebel van het Kremlin naar de bouwput.

Maar afgaande op de Russische werkelijkheid, is het volgens de meeste waarnemers waarschijnlijk zo gegaan: nadat het Kremlin het restauratiebesluit had genomen werd er druk getelefoneerd naar zakentycoons voor een 'vrijwillige' bijdrage. En wee degene die weigert. Op dezelfde manier werd de in Moskou door Stalin gesloopte Christus-de-Verlosserkathedraal in een paar jaar herbouwd.

Officieel is er zo'n 400 miljoen dollar van Moskou naar Sint-Petersburg gevloeid voor een cosmetische opknapbeurt van de stad, waarvoor zo'n 150 objecten zijn uitgekozen. Een druppel op de gloeiende plaat, gezien het treurig verval van de stad, maar in ieder geval een druppel. Her en der staan paleizen, huizen en herdenkingszuilen in de steigers.

De restauratie van het Konstantinovski-paleis vindt plaats tegen de achtergrond van hardnekkige geruchten, als zou Poetin het plan hebben om een deel van de ministeries van Moskou naar Sint-Petersburg (in tsaristisch Rusland de hoofdstad) over te brengen. De viering van 300 jaar Sint-Petersburg en de opening van het Konstantinovksi-paleis vallen voorts mooi samen met het begin van de verkiezingscampagne voor een nieuwe president het voorjaar daarop.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 2 mei 2002