door Rob Sloot SINGAPORE - De generaals die sinds 1988 de dienst uitmaken in Myanmar, zeggen een staatsgreep te hebben verijdeld. Generaal Tan Shwe, chef van de junta, liet doorschemeren dat de verijdelde coup een inleiding zou kunnen zijn voor politieke veranderingen. Donderdag meldde minister van Buitenlandse Zaken, Win Aung, dat de junta overweegt het huisarrest van oppositieleidster Aung San Suu Kyi op te heffen.
Een maand geleden arresteerde de militaire inlichtingendienst de schoonzoon en drie kleinzonen van Ne Win (90), de generaal die het voormalige Birma tot 1988 gedurende 26 jaar met ijzeren vuist had geregeerd. Ze worden ervan verdacht een coup te hebben voorbereid op basis van astrologie, getalssymboliek en dergelijke. Het kwartet zal wegens hoogverraad terecht staan.
Generaal Tan Shwe zei dat de generaals het verdorven politieke en economische systeem, dat ze van Ne Win hadden geërfd, willen veranderen. De junta heeft de schijn tegen. Ne Win is al 14 jaar weg, maar het land is er erger aan toe dan ooit. Er is een inflatie van zo'n 50 procent, overheidsdiensten functioneren niet, de stroomvoorziening wordt dagelijks onderbroken, internet is verboden, buitenlandse investeerders wenden zich af en het volk zwijgt angstig. Het laatste protest tegen de regering, in 1988, werd door de militairen gesmoord in bloedig geweld waarbij tussen de 3000 en 10.000 doden vielen.
Myanmar is ook de grootste opiumproducent ter wereld. Het is het enige land waar de regering de narcoticahandel beheerst, aldus generaal Anu Sumitra, chef van de Thaise militaire inlichtingendienst. Of de generaals deze inkomstenbron zonder meer prijsgeven, moet worden afgewacht.
Na de verkiezingen in 1990, die door de NLD-partij van Aung San Suu Kyi werden gewonnen, werd de oppositieleidster onder huisarrest geplaatst. Zij zou voor haar volharding later de Nobelprijs voor de Vrede krijgen. Eind 2000 begonnen de generaals een schuchtere toenadering tot de oppositie. In een gematigd tempo werden in totaal 258 politieke gevangenen vrijgelaten, zij het dat er naar schatting nog 1500 achter de tralies zitten. En de generaals nodigden VN-afgezant Razali Ismail uit, die op 22 april naar het verarmde land te gaan om over hulp te praten en zal proberen de gesprekken met de oppositie, die al 18 maanden op een laag pitje staan, op gang te brengen.