DEN HAAG - De prijs van het JSF-gevechtsvliegtuig voor Nederland zal niet of nauwelijks stijgen als het Pentagon inderdaad besluit minder toestellen te bouwen. Dat zegt Tom Burbage, de topman van JSF-producent Lockheed Martin naar aanleiding van studies van de Amerikaanse marine om mogelijk 400 minder toestellen te gaan kopen.

Het Amerikaanse ministerie van Defensie, ook wel bekend als het Pentagon, overweegt minder JSF-gevechtsvliegtuigen te bestellen. (Foto: AP)

"De studie, die overigens nog lang niet door het Amerikaanse ministerie van Defensie is overgenomen, gaat over de toestellen voor de marine en de mariniers, en niet over de luchtmachtversie waarin Nederland is geïnteresseerd", zegt Burbage in een vraaggesprek met deze krant. "En zelfs als de aantallen veranderen, dan speelt dat pas aan het eind van de productielijn over een jaar of twintig. De ontwikkelingsfase en de eerste productie worden hier niet door beïnvloed en de prijs van de luchtmachtversie ook niet echt."

Ook Burbage zegt niet te kunnen voorspellen hoeveel JSF-toestellen er gebouwd zullen worden, maar de raming van 4500 tot 6000 toestellen staat volgens hem nog steeds overeind. Daarvan zouden er 3000 door de VS zelf worden besteld dan wel 2600 als de Amerikaanse marine haar zin krijgt. De Amerikaanse luchtmacht krijgt daarvan ruim 1700 toestellen.

Burbage vergelijkt het met de F16, het vliegtuig dat door de JSF moet worden opgevolgd: "We begonnen met 600 toestellen en hebben er nu 4100 van verkocht. De markt voor de JSF is groter want die is geschikt voor drie krijgsmachtdelen en niet alleen voor de luchtmacht."

Volgende week moet de Tweede Kamer zich uitspreken over het kabinetsbesluit om voor $800 miljoen deel te nemen aan de JSF-productie. Goedkeuring wordt een dubbeltje op zijn kant door het verzet in de PvdA-fractie, waardoor het onzeker is of het kabinetsvoorstel een meerderheid krijgt. Als Nederland mee wil doen: graag, maar treuzelen is er niet bij, is de ondubbelzinnige boodschap van de Lockheed Martin-topman. Het bedrijf moet op 22 april aan het Pentagon laten weten met welke coproducenten men in zee gaat. Nederland is belangrijk voor het JSF-programma maar niet onmisbaar. "De Nederlanders kunnen elke datum prikken om in te stappen, maar als ze hun industrie willen laten meedoen moet het nu", zegt hij.

"Als ze het echter niet belangrijk vinden, dan doen ze het maar niet. Ook deelname op 'niveau-3' in plaats van 'niveau-2' is mogelijk maar dan wel snel." Canada doet inmiddels voor $150 miljoen mee aan niveau-3. Denemarken, Noorwegen en Turkije overwegen hetzelfde. De kwaliteit van de opdrachten voor de industrie is volgens Burbage echter beduidend beter in niveau-2 dan in niveau-3.

Naast Nederland overweegt ook Italië deelname in niveau-2. Burbage denkt dat er voor beide landen genoeg opdrachten zijn te behalen mits de betrokken bedrijven concurrerend zijn en blijven.

Mocht Nederland besluiten niet mee te doen, dan hoeft het bedrijfsleven niet bang te zijn dat de al gesloten contracten voor het JSF-project op de tocht komen te staan, belooft Burbage: "Contract is contract." Voorwaarde blijft altijd net als bij wel deelnemen dat de Nederlandse bedrijven concurrerend blijven produceren.

De al afgesproken contractwaarde kan bij niet-deelnemen toch nog oplopen tot $2 miljard bij volledige productie, vergeleken met $8 tot 10 miljard als ons land wel instapt. Op de gebruikelijke compensatieopdrachten bij aanschaf zonder deelname aan de JSF-productie hoeft echter niemand te rekenen.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 29 maart 2002