door Christel van Bebber WILLEMSTAD - Bij de douane van de Nederlandse Antillen heersen wantoestanden. Volgens betrouwbare bronnen is dat de conclusie van een rapport van de Commissie Integriteitsonderzoek Douane. Dat onderzoek is in oktober 2001 al afgerond, maar de betrokken ministers van Financiën en Justitie weigeren het vooralsnog in de openbaarheid te brengen.
De Commissie zou hebben vastgesteld dat corruptie en ander crimineel gedrag zo veel voorkomen, dat het de regering zorgen moet baren. Eerder trokken commissies soortgelijke conclusies bij rapporten over de politie en de gevangenis. Dit is het derde en laatste geplande onderzoek.
Vooral de douane op Bonaire moet het ontgelden, zo is De Telegraaf verteld. Personeel daar zou zich te buiten gaan aan openlijke dubieuze contacten met handelaren, waardoor er een zweem van corruptie om het korps hangt.
Van de dertig personeelsleden op Bonaire zouden er zeker meer dan tien op een speciale lijst zijn geplaatst. Naar hun handelingen wordt nader onderzoek verlangd. Een deel daarvan zou crimineel gedrag hebben vertoond of corrupt zijn. Meer dan op de andere eilanden verrichten deze verdachten bijvoorbeeld tegen betaling hand- en spandiensten voor handelaren en importeurs.
Ook de douane van Curaçao moet het ontgelden. Van de 179 personeelsleden zijn er rond de 40 op de lijst gezet. Zij worden verdacht van onder meer handel in drugs, corruptie en witwaspraktijken.
Passagiers van sommige vluchten worden op het vliegveld van Curaçao niet goed gecontroleerd vanwege een gebrek aan bewapening. Het douanepersoneel zou daardoor in een geval van een ernstig misdrijf niet durven optreden. Ook de controle op schepen is minder grondig dan zou kunnen als het personeel wél over wapens zou beschikken.
Ook op Sint Maarten zou naar een deel van de tien personeelsleden onderzoek moeten komen. Recentelijk werd op Sint Maarten nog een douaneman gearresteerd. Het is niet duidelijk of hij op de lijst stond of niet.
Als oorzaak voor de problemen worden een fnuikend personeelsgebrek, te lage salarissen en weinig tot geen sturing van superieuren en van de autoriteiten aangewezen. Daarom zou de Antilliaanse overheid er goed aan doen verschillende voorzieningen te treffen. Er moet bijvoorbeeld een Nationaal Meldpunt komen zodat personeel, klanten, maar ook burgers tips over corruptie bij de douane kwijt kunnen.
De Commissie pleit ook voor de instelling van een Adviesraad voor het douanewezen. Om het personeel tegemoet te komen moeten de salarissen omhoog en moet worden nagedacht over het verstrekken van een wapenstok of een gasspuitbus.
Minister Martha van Justitie wil inhoudelijk niet reageren, maar hij ontkent de feiten niet. Dat het rapport nu al vijf maanden in een la ligt, wijt hij aan tijdgebrek. ,,In oktober zaten we nog met het rapport over integriteit bij de gevangenis. Het schorsen van 175 cipiers was een enorme exercitie. Daarna kwam de begrotingsbehandeling, het kerstreces en de verkiezingen."
Als het aan Martha ligt, krijgt de bevolking nooit alle conclusies te horen die er in het rapport staan. ,,In de ministerraad hebben we in februari afgesproken anders met dit onderzoek om te gaan dan met het onderzoek naar de andere geüniformeerde diensten. Toen ging de discussie alleen maar over de rotte appels die zijn gevonden. De aanbevelingen raakten ondergesneeuwd. Dat willen we nu voorkomen. Die rotte appels handelt het openbaar ministerie wel af. Ons uitgangspunt is een verbetering van het openbaar bestuur. Wij lopen met onze onderzoeken voorop in het koninkrijk. Nederland noch Aruba kan ons daarin nadoen. We hoeven geen struisvogelpolitiek te bedrijven, die aanbevelingen voeren we echt wel uit."
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}