door Annet de Jong DEN HAAG - Gemeenten mogen niet langer hele groepen bijstandsgerechtigden die aan de slag moeten worden geholpen naar eigen inzicht extra geld toeschuiven. Eindejaarsuitkeringen en vergelijkbare bonussen worden wettelijk verboden.

De zogeheten categoriale bijstand wordt beperkt tot kosten die te maken hebben met ziekte, wonen, kinderen of sociaal-culturele activiteiten. De individuele bijstand blijft gewoon intact. Dat blijkt uit een ingrijpende wijziging van de Algemene Bijstandswet die minister Vermeend (Sociale Zaken) morgen aan de ministerraad voorlegt.

In plaats van de veelal volstrekt willekeurige extraatjes van gemeenten komt er een landelijke bijstandsregeling voor langdurig werklozen en volledige arbeidsongeschikten.

Het gaat om mensen die al drie jaar lang van een minimale uitkering moeten rondkomen en voorlopig niet aan de bak komen.

Zij kunnen nog dit jaar een extra belastingvrije uitkering krijgen.

Het gaat om een jaarlijks bedrag van 454 euro voor gehuwden, 408 euro voor alleenstaande ouders en 318 euro voor alleenstaanden.

Burgemeester en wethouders moeten beoordelen of iemand recht op de aanvullende uitkering heeft. De eisen zijn dat de aanvrager drie jaar onafgebroken op het sociaal minimum heeft geleefd en de komende 12 maanden geen uitzicht op werk heeft. Ook moet worden aangetoond dat de betrokkene er alles aan heeft gedaan om aan het werk te komen. De gemeente kan advies inwinnen bij het Centrum Werk en Inkomen (CWI).

Verwijtbare werkloosheid wordt niet met een extra bonus beloond. Voor wao'ers geldt dat ze om in aanmerking voor de aanvulling te komen, tussen 80 en 100 procent moeten zijn afgekeurd en geen uitzicht op werk hebben. De aanvulling moet ieder jaar opnieuw worden aangevraagd en beoordeeld.

Als iedereen van de doelgroep in aanmerking zou komen voor de jaarlijkse extra uitkering, zou het om maximaal 180.000 mensen gaan. Het kabinet verwacht echter dat door de toetsing van gemeenten uiteindelijk zo'n 80.000 aanvullingen worden verstrekt, waardoor de totale kosten uitkomen op 30 miljoen euro. De kosten zijn voor dit jaar geraamd op 9,5 miljoen euro, omdat nog niet alle gemeenten gebruik van de nieuwe regeling zullen maken. Ww'ers en 65-plussers komen niet in aanmerking voor de regeling.

Het is het kabinet al tijden een doorn in het oog dat gemeenten allemaal verschillende regelingen maken voor inkomensondersteuning, waardoor er rechtsongelijkheid ontstaat en de zogeheten armoedeval wordt vergroot. De armoedeval houdt in dat er geen inkomensstijging, maar juist een terugval in inkomen ontstaat als de uitkeringsgerechtigde een betaalde baan krijgt. Het aanvaarden van werk wordt hierdoor onaantrekkelijk. Dit staat haaks op het beleid van minister Vermeend, die juist alle bijstandsgerechtigden de arbeidsmarkt wil opjagen.

De PvdA-bewindsman wil daarom af van de "ongewenste bonus op een langdurig verblijf in de uitkering". De landelijke bijstandsmaatregel die wordt ingevoerd brengt daar verandering in omdat alleen die mensen een extraatje krijgen die toch al geen kans op werk hebben. Voor 65-plussers blijven de bestaande bijstandsregelingen ongewijzigd.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 21 maart 2002