SALT LAKE CITY - Nee, er was zeker geen olympische droom in vervulling gegaan, vertelde ze. Want Gretha Smit is geen dromer, maar een broodnuchtere realist. "Een paar maanden geleden had ik nog nooit aan de Spelen gedacht. Waarom zou ik ook? De marathon is immers niet olympisch", zei ze. Toch nam de Rouveense op het middenterrein van de Utah Olympic Oval - na afloop van de weergaloos mooie vijf kilometer - plaats op de tweede trede van het podium. Voor de buitenwacht betekende het een zilveren einde van wat een gouden sprookje genoemd zou kunnen worden, maar als het aan Smit zelf ligt wordt er niet al teveel ophef over gemaakt. Na afloop, lachend: "Ik heb gehoord dat heel Rouveen nu in het café zit. Dan is dit hele gedoe toch nog ergens goed voor geweest, of niet dan?"

Totaal kapot en met een diepe zucht van verlichting passeert Gretha Smit de finish.

Smit zorgde dit onvergetelijke weekeinde voor één van de grootste surprises van het olympische schaatstoernooi. Op de openingsrit van de vijf kilometer bleef de marathonrijdster uit Rouveen tot verbijstering van alles en iedereen ruimschoots onder het wereldrecord van Gunda Niemann (6.52,44). De tijd van Smit (6.49,22) werd uiteindelijk alleen nog door Claudia Pechstein (6.46,91) overtroffen. Alle anderen, inclusief favoriete Anni Friesinger, beten hun tanden stuk op haar tijd. Op het moment dat ze verzekerd was van zilver, stak Smit op het middenterrein één arm in de lucht. Geen uitzinnige vreugdedans of geëmotioneerde taferelen. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg, is de stelregel van de familie Smit.

Wat dat betreft gaat Gretha Smit een zware tijd tegemoet. Met olympisch zilver op zak heeft de hype rond de voormalige bloemenverkoopster immers een nieuwe impuls gekregen. Direct nadat Smit eind december tijdens het olympisch kwalificatie-toernooi in Heerenveen als nieuwkomer in het langebaanschaatsen met haar winnende tijden op zowel de drie als de vijf kilometer de gevestigde orde had vernederd en zich en passant had gekwalificeerd voor de Spelen, barstte de gekte rond haar persoon in alle hevigheid los. Haar charmante verschijning in combinatie met haar nuchtere kijk op het leven in het algemeen en haar prestaties op het ijs in het bijzonder, werden door Nederland omarmd. Een nieuwe heldin was geboren. Salt Lake City heette ineens 'Salt Lake Smitty', er werd een lied over haar geschreven en Japanse camera-ploegen reisden speciaal voor Smit naar Rouveen. Na enkele weken begon alle aandacht Smit echter op haar zenuwen te werken. "Ze houdt niet zo van alle poespas eromheen", weet coach Ingrid Paul. "Het enge aan die hype na de olympische trials was dat er toen nog veel moest gebeuren. De Spelen moesten nog komen. Nu is de job geklaard en kan er naar hartelust gefeest worden."

Smit rekent er stiekem een beetje op dat de gekte na terugkeer in Nederland wel mee zal vallen. "Het schaatsseizoen is bijna afgelopen. Over een maandje zijn de mensen dit allemaal alweer vergeten. Bovendien, er lopen er hier ook een paar rond die goud hebben gewonnen. Ik ben maar tweede geworden. Misschien is het wel goed ook dat ik hier geen goud heb gepakt." En lachend: "Ja, dat heb ik hier wel slim gedaan."

De 26-jarige rijdster had als eerste een tijd neer moeten zetten. In de regel wordt dat beschouwd als een nadeel, maar Smit wenste daar na afloop niet bij stil te staan. "Als je goeie benen hebt, maakt dat allemaal niet uit. Je moet gewoon zo hard mogelijk rijden en wat de rest dan doet, merk je vanzelf wel. Ik vond het juist wel lekker om het spits af te moeten bijten. Als ik na Claudia Pechstein had moeten rijden en haar tijd van 6.46 had gezien, nou, dan had ik dus echt niet geweten wat ik had moeten doen. Ik kan ook niet goed op een vast schema rijden. Dat ben ik niet gewend. Op de marathon doen we daar immers niet aan. Nee, ik ben supertevreden met zilver. Ik had geen seconde harder gekund."

In het openingsweekeinde van de Spelen was Smit al in actie gekomen op de drie kilometer, waarop ze als elfde eindigde. Toen was ze nog niet volledig hersteld van een bronchitis-aanval die haar in de week voorafgaand had geveld. Achteraf heeft de gedwongen rustpauze Smit misschien wel goed gedaan, vermoedde Ingrid Paul, die de Rouveense de afgelopen weken onder haar hoede had gekregen. "Soms kan een lichaam dat net hersteld is van een ziekte meer dan een gezond lichaam. Pechstein heeft hier puur gewonnen op basis van haar ervaring, Ze wist dat een constante race met rondetijden in de 32 seconden zou volstaan voor goud. Gretha is een sterke meid met een paar stevige poten. Als zij nog wat meer ervaring heeft, wint ze over vier jaar in Turijn olympisch goud. Dat kan gemakkelijk."

Haar olympische succes heeft bij Gretha Smit in ieder geval haar langebaan-ambities opnieuw aangewakkerd. Dit seizoen regeerde ze met ijzeren vuist het marathonpeloton en pas na kwalificatie voor de Spelen besloot ze het accent te verleggen op het langebaanschaatsen. "Je zou kunnen stellen dat ik niet specifiek genoeg getraind heb, maar misschien voel ik me hier wel goed bij."

Toch liet ze na haar race weten het 'wel een jaartje te willen proberen'. "Maar dan moet ik wel ergens in een ploeg terecht kunnen of eventueel zelf een team beginnen. Het vervolgen van de samenwerking met Ingrid Paul is in ieder geval een serieuze optie. Ik heb lekker met haar getraind en we zitten op dezelfde golflengte. Niet alleen op schaatsgebied, maar ook daarbuiten. Voor mij is het in ieder geval belangrijk dat het in de ploeg een beetje gezellig is. Schaatsen doe je immers ook voor de lol."

Het opstarten van een eigen ploeg, waar ook haar zus Jenita deel van zal uitmaken, geniet de voorkeur. Haar zwager en manager Erik Hulzebosch verwacht dat een krijgen van een sponsor geen enkel probleem zal zijn. Smit staat ook na dit seizoen weliswaar nog als marathonrijdster onder contract bij Nefit, maar volgens eigen zeggen zal dat bedrijf haar geen strobreed in de weg leggen. "Publicitair hebben ze een superjaar gehad. Die mensen vinden dit allemaal prachtig. Ze zaten hier niet voor niets met z'n allen op de tribune."

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 25 februari 2002