LUANDA - Unita-leider Jonas Savimbi is dood, maar of dit het einde van de burgeroorlog in Angola betekent is nog lang niet zeker. Unita's Portugese vertegenwoordiger Morgado liet gisteravond weten dat de Unita 'diep geschokt' is door de dood van haar leider: "Het scenario is veranderd en we zullen andere manieren moeten vinden. Maar we geven ons niet over. De regering zal geen militaire overwinning behalen."
|
Het met kogels doorzeefde lichaam van Unita-rebellenleider Jonas Savimbi werd zaterdag aan journalisten getoond. Later zond de tv de opnames uit. (Foto: REUTERS)
|
Morgado deed echter wel het voorstel dat de Angolese regering een wapenstilstand uitroept. "Dat is een weg die we nog niet hebben bewandeld", aldus de Unita-vertegenwoordiger.
Jonas Savimbi (67) werd vrijdag in een hinderlaag van het Angolese regeringsleger in het uiterste oosten van het land in een vuurgevecht gedood, samen met twee van zijn naaste medewerkers. Foto's van zijn met kogels doorzeefde lijk zijn op de Angolese staatstelevisie vertoond.
Door de dood van Savimbi is wel de hoop toegenomen dat er eindelijk vrede komt in Angola, na een burgeroorlog van bijna 27 jaar. Het mislukken van drie vredesakkoorden in de jaren negentig wordt voor een groot deel toegeschreven aan Savimbi's machtshonger.
De leider van Angola's MPLA-regering, president Eduardo dos Santos voert vandaag in Lissabon overleg met de Portugese regering en reist later vandaag door naar de VS voor een persoonlijke ontmoeting met president Bush. Dos Santos zei voor zijn vertrek uit Luanda dat hij zich sterk zal maken voor een beëindiging van de burgeroorlog in zijn land. Zijn minister van Buitenlandse Zaken Miranda verklaarde dat het Angolese regeringsleger jacht zal blijven maken op de Unita-rebellen en hen zal dwingen hun wapens af te staan. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken noemde Savimbi "nog een slachtoffer in een oorlog die allang voorbij had moeten zijn".
Expert
Jonas Savimbi (67), doctor in de sociologie en expert in de guerrillastrijd die hij in China leerde, kende alleen maar oorlog. Sinds zijn 28e jaar heeft hij gevochten, eerst tegen de Portugese koloniale overheersers en sinds 1975, toen Portugal zich hals over kop uit zijn 500 jaar oude Angolese kolonie terugtrok, tegen de aanvankelijk marxistische MPLA.
De MPLA en de Unita hadden gezamenlijk de Portugezen bestreden, maar werden na 1975 gezworen vijanden. Washington en Pretoria beschouwden in de jaren zeventig en tachtig de Unita-strijders als bondgenoten in de koude oorlog tegen de communistische invloeden in Afrika.
De toenmalige Amerikaanse president Reagan noemde Savimbi een vrijheidsstrijder en ontving hem als een staatshoofd op het Witte Huis. Zuid-Afrika verleende de Unita niet alleen materiële steun, het zond zijn eigen leger naar Angola waar de Zuid-Afrikanen de hoofdstad Luanda hadden genaderd toen Washington verdere inmenging verbood. Intussen had de MPLA steun gekregen van een Cubaanse expeditiemacht.
Diamanten
Savimbi kon dankzij de illegale handel in diamanten zijn verzet tegen de MPLA voortzetten en verhevigen. Maar na het ineenstorten van de Sovjet-Unie (en nadat de MPLA het marxisme had afgezworen) kwam het tussen MPLA en Unita in 1992 tot een vredesakkoord en verkiezingen. Die brachten echter geen vrede.
Savimbi beweerde dat er met de uitslagen waren geknoeid. Hij kon het niet verkroppen dat hij de verkiezingen had verloren en keerde terug naar de 'bush', nadat hem zelfs tot tweemaal toe het vice-presidentschap was aangeboden. De charismatische rebellenleider, gehuwd met tenminste 20 vrouwen en vader van talloze kinderen, ververste zijn wapenarsenaal in ruil voor illegale diamanten en zette de strijd voort.
Het afgelopen jaar intensiveerde de MPLA-regering de strijd tegen de Unita, die door een tactiek van de verschroeide aarde steeds verder in het nauw werd gebracht. Een kwart eeuw burgeroorlog heeft het leven gekost aan zeker een half miljoen mensen, terwijl naar schatting honderdduizend Angolezen blijvend invalide zijn geworden. Eenderde van de twaalf miljoen Angolezen is door de oorlog van huis en haard verdreven. |
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}