door Tjyying Liu PEKING - Vandaag staan de schijnwerpers in Peking weer op de China-VS-relatie gericht, wanneer de Amerikaanse president George W. Bush een bezoek brengt aan China. Hoewel analisten warmere banden tussen de twee grootmachten voorspellen, verwacht men geen doorbraak in controversiële zaken zoals mensenrechten en het Taiwan-beleid.
"Beide landen hebben elkaar nodig in de strijd tegen het terrorisme en zullen dan ook hard werken om de topontmoeting tussen Bush en zijn Chinese collega, president Jiang Zemin, in een warme en ontspannen sfeer te laten plaatsvinden", aldus een diplomaat in Peking.
|
Jiang Zemin (Foto: AP)
|
Het is het tweede bezoek van Bush aan China sinds zijn aanstelling als president. Vorig jaar september bezocht hij de APEC-conferentie in Sjanghai. Het oorspronkelijk geplande bezoek werd destijds afgelast wegens de antiterreuroorlog.
Dit keer programmeerde Bush zijn reis op precies dezelfde dag dat president Nixon in 1972 in China arriveerde. Nixon, ook een Republikein, bracht een historisch bezoek dat het begin was van de normalisering van de relaties na meer dan 30 jaar vijandigheid.
Nadat de spanningen tussen de twee landen vorig jaar april een dieptepunt hadden bereikt door de botsing van een Amerikaans spionagevliegtuig met een Chinese straaljager in het zuiden van China, zorgden de aanslagen in Amerika in september voor een ommekeer.
De warmte van toekomstige betrekkingen zal voor een groot deel afhangen van de vraag of China de Amerikaanse pogingen ondersteunt om het regime van de Iraakse leider Saddam Hoessein onder druk te zetten, zegt een Amerikaanse functionaris. Irak is China miljarden dollars schuldig en Peking zal op een gegeven moment voor zichzelf moeten uitmaken of het die miljarden terugkrijgt door Saddam te steunen of door banden aan te knopen met eventuele opvolgers.
Bush wil in China onder meer praten over de Chinese steun aan de internationale strijd tegen terrorisme, economische ontwikkeling en de verspreiding van wapens. Het Chinese defensieapparaat is zich sterk aan het bewapenen, met Rusland en Israël als de belangrijkste leveranciers. Centraal in het beleid staat Taiwan, dat Peking beschouwt als een afvallige provincie. De VS willen juist Taiwan weer voorzien van moderne wapens en onderzeeërs.
Of de relatie tussen China en de VS verandert door het bezoek, moet worden afgewacht. Van tevoren waren er ontevreden geluiden waar te nemen uit Peking. Chinese ambtenaren klaagden over de timing van de komst van Bush, die drie dagen na het Chinese nieuwjaar in de hoofdstad arriveert. Veel ambtenaren hebben daardoor hun vakantie moeten afzeggen.
Over de toespraak van Bush op de universiteit Tsinghua ontstond zelfs een rel. De VS willen dat de redevoering 'live' wordt uitgezonden is, maar China wil de tekst voor de tv-uitzending bewerken en eventuele kritische delen over mensenrechten en religie eruit knippen. Een definitieve beslissing is nog niet genomen.
Afgezien van de toespraak van Bush op de universiteit zijn de ontmoetingen met president Jiang Zemin en premier Zhu Rongji en de toeristische uitjes naar de Verboden Stad en de Lange Muur de hoogtepunten van het bezoek, dat onderdeel is van een langere reis door Azië. Bush deed eerder deze week Japan en Zuid-Korea aan.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}