Vorige maand noemde het hoofd van de Anglicaanse kerk van Zuid-Afrika, aartsbisschop Ndungane, de houding van Mbeki "een zonde begaan tegen God en het volk van Zuid-Afrika". Ndungane: "Als het leven van een kind afhangt van een medicijn en dat kind krijgt het niet, dan is dat immoreel, dat is een zonde."

Oud-president Nelson Mandela heeft zijn opvolger Mbeki opgeroepen "niet alleen maar te praten over aids, maar er ook iets aan te doen". Tijdens een zeven uur durende ontmoeting tussen de twee (en hun adviseurs) werd de onenigheid over aids bijgelegd en de furore die door Mandela's kritiek was ontstaan afgedaan als "een communicatiestoornis".

Dinkle Mkahine woonde in een tehuis voor terminale patiënten in het Zuid-Afrikaanse Roodepoort, waar deze foto in december 2001 werd genomen. Het meisje bezweek zondag 3 februari aan de gevolgen van aids. (Foto: AP)

De aids-remmers, die niet alleen bestemd zijn voor zwangere vrouwen maar ook voor slachtoffers van een verkrachting, worden door artsen en verpleegkundigen ziekenhuizen binnengesmokkeld. Alleen al in de provincie Gauteng (rond Johannesburg) worden aids-remmers in minstens 20 ziekenhuizen in het geheim toegediend. Die geheimzinnigheid is binnenkort niet meer nodig. De ANC-regering van Gauteng is in opstand gekomen tegen Thabo Mbeki's omstreden aids-opvattingen en gaat over drie maanden in de staatsziekenhuizen van Gauteng gratis aids-remmers verstrekken.

In de provincie Mpumalanga (voormalig Transvaal) is het hoofd van een van de grootste ziekenhuizen ontslagen omdat hij zich openlijk verzette tegen het regeringsbeleid. Dr. Thys von Mollendorf was tot voor kort geneesheer-directeur van het Rob Ferreira Hospitaal in Nelspruit maar staat nu op non-actief, samen met een tiental andere artsen en verpleegkundigen die ook aids-remmers toedienden.

Von Mollendorf: "We zouden onze eigen gedragscode overtreden als wij niet alles zouden doen om levens te redden."

De Medische Tuchtraad van Zuid-Afrika is het daar van harte mee eens. Deze tuchtraad, benoemd door de overheid, overtreedt hiermee de landswetten, maar is nog niet door Mbeki op de vingers getikt.

In een andere provincie, Kwazoeloe-Natal (KZN), wordt het verbod op aids-remmers openlijk en officieel genegeerd. In KZN regeert niet het ANC, maar de Inkatha. Gebruikmakend van de grote mate van zelfbestuur die de Zuid-Afrikaanse provincies volgens de grondwet hebben, heeft KZN het aanbod van de Nevirapine-producent om het middel gratis te verschaffen met beide handen aangegrepen. Net als de provincie Oost-Kaap die al vorig jaar, toen het nog door de Democratische Alliantie (DA) werd bestuurd, openlijk aids-remmers beschikbaar stelde.