AMSTERDAM - De Stichting Toezicht Effectenverkeer (STE) heeft door middel van een krantenadvertentie bekend gemaakt dat zij Fortis Bank Nederland een boete heeft opgelegd. De bank krijgt een publiekelijke tik op de vingers vanwege haar rol in de beursgang van het internetbedrijf Via Networks in februari 2000.
Fortis maakte destijds deel uit van het syndicaat dat Via Networks naar het Damrak bracht. De STE oordeelt nu dat de bank onvoldoende aandelen aan haar cliënten heeft toegewezen, om vervolgens met de niet toegewezen stukken voor eigen rekening te gaan handelen. Hiermee heeft de bank haar eigen belangen laten prevaleren boven die van haar klanten, aldus de beurswaakhond, terwijl op de martkt een "misleidende voorstelling van zaken werd gecreëerd".
Wel een lucratieve bezigheid, aangezien veel beleggers bestens-orders hadden ingelegd (de internetzeepbel zou pas de maand erna uiteenspatten) en hun aandelen vervolgens op de beurs kregen voor €89 per stuk. Een fors verschil met de beleggers aan de andere zijde van de oceaan, die de stukken een uurtje later op de Nasdaq voor 'slechts' $44 in handen kregen. Professionele marktpartijen sloegen de volgende dag een slaatje uit dit verschil: in de VS werden stukken ingeslagen om ze in Amsterdam tegen de veel hogere prijs weer te verkopen. Door deze arbitrage kelderde de Nederlandse koers van Via Networks op de tweede handelsdag tot €51.
Door het aanbod in Amsterdam op de eerste dag beperkt te houden heeft Fortis met haar eigen handel een forse winst gemaakt, stelt William Schonewille (advocatenkantoor Barents & Krans), die meer dan 600 gedupeerde beleggers in de stichting Viaclaim vertegenwoordigt. "De markt was niet transparant, vraag en aanbod waren niet in evenwicht. Fortis beperkte het aanbod door beleggers onvoldoende toe te wijzen, en verhoogde hiermee tegelijkertijd de vraag op de beursvloer."
Voor Schonewille is de publiekelijk opgelegde STE-boete een steun in de rug. De advocaat wacht eerst onderzoek in de VS af, maar denkt "op heel korte termijn" met nadere mededelingen te komen over de procedures die Viaclaim overweegt aan te spannen tegen zowel Fortis als de beursorganisatie Euronext Amsterdam. Schonewille: "Fortis had in de begeleidende emissie-advertentie beloofd dat de dubbele beursgang gelijktijdig in Nederland en de VS zou plaatsvinden. En die advertentie kende Euronext ook."
De STE heeft sinds begin 2000 de wettelijke bevoegdheid om boetes en dwangsommen op te leggen. Het is de eerste keer dat de beurswaakhond dit wapen tegen een grote, bekende financiële instelling inzet. Fortis was er gisteren dan ook als de kippen bij om zich te verzetten tegen de 'voorbarige' publicatie. De bank beraadt zich nog over het instellen van beroep, en "het besluit van de STE heeft nog geen definitieve werking totdat daadwerkelijk op het beroep is beslist". Fortis voegt er aan toe dat 67.450 stukken zijn afgezonderd van toewijzing, "hetgeen ten opzichte van de totale emissie (16,3 miljoen in Europa en de Verenigde Staten samen, red.) een zeer beperkt deel is".
Opvallend genoeg meldt Fortis gisteren in tegenstelling tot de STE wel de hoogte van de boete: Hlf. 20.000 ofwel €9075. Een schijntje vergeleken met het geld dat Fortis heeft verdiend aan de beursgang van Via Networks. "Docters van Leeuwen (voorzitter van de STE. red,) heeft al eerder gezegd dat de hoogte moet worden aangepast", aldus een woordvoerder van de STE. "Dat is een zaak die we richting het verantwoordelijke ministerie in werking zetten."