door Fred Soeteman LEEUWARDEN - Als het gerechtshof in Leeuwarden de twee belangrijkste getuigen in 'de Puttense moordzaak' op hun woord gelooft, staat niets meer in de weg aan een glansrijke vrijspraak voor de zwagers Wilco Viets (30) en Herman Dubois (41).
Het nu opnieuw als verdachten optredende duo heeft zijn straf van tien jaar voor verkrachting en doodslag op stewardess Kristel Ambrosius (23) al uitgediend. Hun veroordeling steunde juist op uiterst belastende verklaringen van precies dezelfde getuigen: schoonvader Gerrit S. (66) en diens voormalige kostganger, de 47-jarige ex-zedendelinquent Willem B.
"Die jongens zijn onschuldig", was de simpele, hevig hakkelend gepresenteerde kern van B.'s melding aan het hof, dat in opdracht van de Hoge Raad het hele onderzoek opnieuw moet doen. Net als Gerrit S. heeft Willem een hele massa afwisselend positieve en negatieve verklaringen in zijn kielzog. Wat advocaat-generaal mr. L. van der Neut betrof ontkwam hij gisteren alleen maar aan vervolging wegens meineed omdat de magistraat "de procedure niet in de war wil schoppen".
Advocaat mr. G. Knoops vroeg voor de zekerheid: "Hoe weet u dat ze onschuldig zijn?" Antwoord van Willem B.: "Mijn hart zegt het gewoon." En Gerrit S., wiens boodschap nu luidt dat hij op de fatale 9e januari 1994 helemáál niet met Wilco, Herman en Willem uit rijden is gegaan, verklaarde zijn eerdere bewegingen van het tegendeel met de scheldpartijen en intimidaties van de recherche: "Die druk! Die druk! Ik was zó kapot, zo moe, geestelijk en lichamelijk..."
Dat na zijn aanwijzing indertijd op de hei in Putten, waar Herman volgens hem "iets uit de auto gooide" een mes werd gevonden, moet in zijn visie 'ongelukkig toeval' zijn geweest.
Bijzonder was gisteren dat als getuige de Zwolse officier van justitie Johan Rintje Klunder (49) moest optreden, die acht jaar geleden als aanklager in Zutphen 15 jaar eiste tegen de beide zwagers. Hij staat er nog steeds achter, liet hij het hof onder ede weten, ook al erkende hij: "Er zijn raadsels in dit dossier." Hij legde ook uit dat de spermadruppel die op een bovenbeen van de vermoorde Kristel werd gevonden, en die niet van Viets of Dubois kon zijn, "het onderzoek geruime tijd heeft gehinderd". "Maar", zei hij, "ik heb me er uiteindelijk bij neergelegd dat niet alles verklaard zou kunnen worden."
Niettemin wees een der raadsheren van het hof deze officier erop dat hij indertijd vezeltjes, die op een housebroek van Dubois waren vastgesteld, had gekwalificeerd als "zeer sterke aanwijzing", terwijl het toch slechts ging om één roze vezeltje. "Minder kan haast niet", aldus de rechter.
Mr. Klunder, gevraagd naar zijn waardering van het rapport waarin oud-hoofdcommissaris J. Blaauw het moordonderzoek als 'onprofessioneel' van tafel heeft geveegd: "Dat is een eenzijdig oordeel. Hij geeft geen objectief beeld van wat zich in het dossier bevindt. Hij is niet bij de verhoren aanwezig geweest."
Klunder zette zich ook af tegen de beschuldigingen van Gerrit S. in diens dagboek, dat hij hem te verstaan zou hebben gegeven: "Je moet met een ander verhaal komen, anders heb je zó acht of tien jaar aan je broek..."
De officier: "Dit bestrijd ik ten stelligste. Ik heb nog nooit iemand onder druk gezet om een ander verhaal te krijgen dat mij beter past."
Vandaag verhoort het gerechtshof een aantal rechercheurs.