AMSTERDAM - De PvdA in de Tweede Kamer is verbijsterd dat minister Zalm (Financiën) "zomaar'' 300 miljoen euro voorschiet om de financiering van de deelname aan de Joint Strike Fighter (JSF) rond te maken. PvdA-Kamerlid Timmermans begrijpt er niets van dat Zalm altijd zo streng is als de PvdA extra uitgaven voor zorg en onderwijs wil, maar in dit geval zonder problemen de portemonnee trekt. "Is dit soms een voorschot op een nieuwe Zalm-norm in het volgende kabinet?" vraagt hij zich af.
Timmermans heeft verder veel kritiek op de kabinetsbrief waarin het besluit wordt toegelicht om voor 858 miljoen euro mee te bouwen aan de opvolger van de F16. "Dit is veel te mager. Op die basis kun je niet zo'n mega-besluit nemen", zegt hij.
De PvdA'er hekelt het gebrek aan zekerheid over de miljardenopdrachten voor het bedrijfsleven: "Drijfzand." Verder begrijpt hij niet dat Defensie het aantal toestellen dat wordt aangeschaft openlaat en laat afhangen van het beschikbare geld. "Er moet toch zeker een behoefte zijn aan een bepaald aantal", stelt hij.
Volgens het ministerie van Financiën kan de constructie met het voorschieten van de 300 miljoen euro door de beugel omdat het zeker is dat het geld met rente terugkomt. Het bedrijfsleven betaalt in de toekomst een percentage van hun JSF-omzet aan de overheid.
Het bedrag heeft nauwelijks invloed op het begrotingsoverschot: "Gedurende drie jaar 100 miljoen per jaar is zo weinig, dat staat ver achter de komma", stelt een woordvoerder van Zalm.
VVD en CDA zijn wel te spreken over het kabinetsvoorstel en hebben geen enkel probleem met het voorschieten van de 300 miljoen euro. "Een sterk staaltje van minister Zalm", oordeelt CDA'ster Van Ardenne. Zij wil wel harde bewijzen zien dat meedoen aan de JSF voor ons land technologische voordelen biedt.
De VVD is wel kritisch dat Economische Zaken 42 miljoen euro aan subsidie moest geven om de financiering rond te krijgen. De kleinste regeringspartij D66, die zich al tegen JSF-deelname heeft uitgesproken, wil duidelijkheid over de wederzijdse overdracht van technologie tussen de VS en Nederland. Een commissie van de Tweede Kamer heeft gisteren besloten dat alle betrokken bedrijven, waaronder de Europese concurrenten Dassault en Eurofighter, op 11 maart tijdens een hoorzitting hun zegje mogen doen. De Kamer zal op 2 april over de JSF debatteren.
Volgens een woordvoerder van het bedrijfsleven levert dat geen ernstige problemen op voor de bedrijven die met de Amerikaanse producent Lockheed Martin contracten moeten afsluiten. Lockheed Martin moet zelf op 22 april het lijstje met onderaannemers rond hebben. Voor begin april kunnen er ook contracten worden gesloten onder voorbehoud van parlementaire goedkeuring.