SALT LAKE CITY - Het schaatsleven van Gerard van Velde is er één van pieken en dalen. Vier jaar geleden zat hij nog in een Hilversumse televisie-studio om de olympische sprintwedstrijden in Nagano van deskundig commentaar te voorzien, gisteren trad de 30-jarige TVM-sprinter op de Utah Olympic Oval in Salt Lake City zelf weer in de schijnwerpers.

Met zijn tijd van 34,72 seconden op de eerste 500 meter verbeterde hij het drie jaar oude nationale record van Jan Bos (34,87). De prestatie leverde Van Velde net geen podiumplaats op. Hij staat voorlopig als vierde geklasseerd, precies drietiende achter de Amerikaanse winnaar FitzRandolph.

De overige drie Nederlanders op de kortste sprintafstand stelden enigszins teleur. Erben Wennemars benaderde met 35,00 weliswaar zijn persoonlijke record (34,99), maar het bracht hem niet hoger dan de achtste stek. De DSB-sprinters Jan Bos (35,14) en Ids Postma (36,41) eindigden respectievelijk als twaalfde en 29ste in het voorlopige klassement. De slotrit tussen Jan Bos en regerend wereldkampioen sprint Jeremy Wotherspoon had de climax van het openingsbal der sprinters moeten worden, maar dat pakte anders uit. Al na drie stappen plaatste de Canadees de punt van zijn schaats in het ijs, waardoor hij ten val kwam. De buikschuiver had ook zijn uitwerking op Bos, vertelde deze later. "Mijn ritme en concentratie waren direct weg, dat heeft zeker tijd gescheeld", baalde hij.

Na de eerste dag heeft derhalve alleen Gerard van Velde nog een reëel uitzicht op olympisch eremetaal. Dat is opvallend, omdat juist de voormalige verkoper van tweedehands auto's de afgelopen week op het wonderijs van Salt Lake City nog nadrukkelijk op zoek was naar de juiste afstelling van zijn materiaal. Van Velde was niet één met het ijs, zoals hij het zelf noemde. "Het ijs is niet erg tolerant. Je hebt veel grip, maar als je in de bochten met je volle gewicht op je standbeen steunt, breekt het uit. Daardoor kan je zo op je snufferd liggen", zei Van Velde, die in een grijs verleden al eens eerder het Nederlands record op de 500 meter in bezit had. "Dat was een record op gewone schaatsen."

In die periode mocht Van Velde zich ook al tot de mondiale sprintelite rekenen. Exact tien jaar geleden kwam hij bij de Winterspelen in Albertville slechts 1/100 ste seconde tekort voor brons op de kilometer, maar met de komst van de klapschaats verdween Van Velde uit het voorste gelid. Gefrustreerd omdat hij de techniek van de klapschaats niet onder de knie kreeg, zei hij in '99 de schaatssport vaarwel. Twee jaar geleden keerde hij op aandringen van Rintje Ritsma en Martin Hersman, zijn huidige teamgenoten bij TVM, alweer terug. "Ik heb in de anderhalf jaar dat ik eruit ben geweest, veel ervaring misgelopen. Als dat niet het geval was geweest, had ik hier nog sneller gereden, daar ben ik van overtuigd. Een voorbeeld: Ik rijd nog steeds in dezelfde schoenen die ik twee jaar geleden voor mijn rentree uit de kast heb getoverd. De afstelling van mijn schaatsen kan beter, bijvoorbeeld door nieuwe schoenen erop te zetten, maar ja, dit is een olympisch jaar, dus dan kan je je niet teveel experimenten veroorloven. Dan dreigt het gevaar dat je jezelf uit vorm sleutelt."

Voorlopig heeft Van Velde met zijn vierde plaats in het klassement weinig reden tot klagen. Hij geniet van de olympische sfeer. "Ik ben dankbaar dat ik dit weer mee mag maken. Het is al een wonder dat ik hier ben", aldus Van Velde. Niet voor niets was hij - samen met Marieke Wijsman - de enige langebaanschaatser die vrijdagavond getuige was geweest van de openingsceremonie. "Ik had me hier wel volledig van alles kunnen afzonderen ter voorbereiding op mijn races, maar ik wil de Spelen beleven. Alles meemaken. Het is hier voor mij één groot feest."

Juist omdat hij de Spelen als zo'n bijzonder toernooi ervaart, had Van Velde zich zaterdag danig geërgerd aan het olympische optreden van zijn ploeggenoot Bob de Jong op de 5000 meter. De Leimuidenaar verzuimde op die afstand te vechten en eindigde uiteindelijk op de beschamende dertigste plaats. "Als hij hier wil rijden alsof het een toertocht is, dan moet hij dat weten, maar ik vond het een Olympische Spelen onwaardig. Maar zijn optreden is verder niet van invloed geweest op mijn voorbereiding. Ik ben puur met mezelf bezig geweest."

En met de afstelling van zijn materiaal. De afgelopen dagen constateerde hij met een lichte afgunst dat de Canadezen en Amerikanen op dat gebied veel verder zijn. "Ze hebben daar een shorttrackcultuur, waar met name de sprinters veel baat bij hebben. Ze weten daar zoveel van het rijden van bochten en het slijpen van de juiste rondingen. Daar ben ik wel een beetje jaloers op."

Jan Bos is het volledig met Van Velde eens. De Noord-Amerikaanse sprintschool heeft er in hem echter een nieuwe leerling bij. Sinds afgelopen zomer heeft Bos immers een relatie met de Canadese sprintster Susan Auch, de vice-olympisch kampioene op de 500 meter van Nagano. Het is een verhouding die voor Bos ook op het ijs zijn vruchten afwerpt. "Ik haal via Susan veel nuttige informatie binnen. Canadezen kennen elk knikje in hun schaats tot op de millimeter nauwkeurig. Dat geeft ze een voorsprong. Van de Canadezen en Amerikanen kan ik nog een hoop leren. Het is geen toeval dat er met FitzRandolph en Carpenter voorlopig twee Amerikanen bij de eerste drie staan geklasseerd."

zoek naar gerelateerde artikelen

di 12 februari 2002