DAVOS - De karavaan auto's wordt voorafgegaan door trage sneeuwschuivers. Mensen worstelen met sneeuwkettingen en de weg omhoog naar Gasthaus Zum Tschüggen is geplaveid met hindernissen. Daar, op een hoogte van 1995 meter, ligt de zo rustieke Zwitserse herberg verstopt tussen massieve Alpenreuzen, waarop de sneeuw steeds dikker en dikker wordt.

Overpeinzingen op een Alpenreus.

Bart Veldkamp zal er vanavond om twaalf uur even de rust verstoren als hij met zijn in België gekocht vuurwerk de lont in het kruitvat steekt. In de witte wereld van het mondaine Davos is zijn trainingsstage dan tien dagen oud. Een periode die bestond uit het rijden van talloze rondjes op de plaatselijke ijsbaan en het maken van lange fietstochten. Veldkamp houdt van de bergen en van afzien en er is geen sneeuwstorm die dit trainingsbeest tegenhoudt. Hij is met de bergen opgevoed en maakte met zijn vader en moeder vanaf zijn zevende levensjaar al vele wandelingen.

"Alles wat Bart doet, dat doet hij met volle overgave en passie. In Salt Lake City gaat hij straks zichzelf aanvallen. Ik reken minimaal op één medaille", zegt zijn manager Conrad Alleblas.

Mijmeringen en overpeinzingen in de sneeuw.

Bart Veldkamp is eigenzinnig en recht door zee. Hij is rusteloos en vernieuwend en verslaafd aan de schaatssport, die hem alles geeft wat hij nodig heeft. Geen vrouw zal hem vanavond in Davos de beste wensen doen toekomen, want voor een vrouw is momenteel geen plaats in zijn leven. Of zoals hij zelf later zonder schroom zal zeggen: " Oh nee, geen verkering. Géén vrouwen in een olympisch jaar, want ik wil geen gezeik aan mijn kop."

- Er zijn mensen die zeggen dat de sleet er op zit. Je bent 34 jaar en dat is oud voor een schaatser. Je hebt je beste tijd gehad...

Zijn ogen spuwen vuur in zijn afgeslankte en door de Zuid-Afrikaanse zon gebruinde kop. Even is er sprake van oprechte verontwaardiging.

Tikkeltje nijdig: "Wat een onzin! De laatste conditietesten wijzen uit dat ik nu al beter ben dan vier jaar geleden. Bovendien was dit jaar voor mij een superjaar. Ik werd derde op het WK en tweede op het EK. In '95, toen ik mijn Nederlandse paspoort verruilde voor een Belgische om mijn eigen plan te kunnen trekken, zeiden ze al dat ik in mijn nadagen zat. Maar vergeet niet, dat ik dit jaar slechts op een paar honderdste van seconden naast de Europese titel greep. Elf jaar geleden was ik Europees kampioen en nu bijna weer. Ik voel me als een jonge hond en ik weet dat ik ondanks de gouden olympische medaille in '92 in Albertville nog steeds de top voor mezelf niet heb bereikt. Ik wil straks tijdens de Spelen een betere race rijden dan ik ooit heb gedaan. Een absolute superrace op de 5 of 10 kilometer. In Baselga, tijdens de EK, zat ik er al heel dicht bij. Ik was daar zo geconcentreerd en had zo'n goed gevoel. Ach, ik leer nog elke dag, want als je stopt met leren, ben je dood."

"Lichamelijk ben ik een keer bijna doodgegaan. Ik heb zwarte sneeuw gezien tijdens de Elfstedentocht. Ik had buikgriep en 38.5 graden koorts. Ik werd 29e, maar bij de finish lag ik te rillen en moest ik overgeven. Na zevenenhalf uur kwam mijn ontbijt er weer uit. Ik was vier kilo afgevallen en heb nog nooit zo moeten afzien. Die pijn voel je niet op een 10 kilometer. De pijn die je daar krijgt, is pure mentale pijn als het niet zo gaat zoals je wilt. Probleem bij mij is, dat ik in mijn hoofd meer een sprinter ben dan een stayer. Maar mijn lichaam is dat van een duursporter. Dat botst wel eens. Soms verveel ik me op een 10 kilometer en dan verlies je je concentratie. Wat ik bijvoorbeeld van Koss heb geleerd, dat is bezig zijn met de weg en niet met het doel. Dus niet met de finish of de eindtijd, maar met iedere afzet, met iedere slag die je doet. In Salt Lake City wil ik het grote gevecht met mezelf winnen. Het interesseert me niet welke Nederlanders er rijden. Misschien zijn daar wel mijn eigen teamgenoten Storelid en Sajoetin mijn grootste concurrenten. Ik wil puur van mezelf winnen en als ik van mezelf verlies, dan verlies ik sowieso van de anderen. Maar aan verliezen denk ik niet. Je moet als je ouder wordt je wedstrijden uitkiezen, want je kan niet overal tot op de bodem gaan. Voor mij tellen nu alleen de Spelen en de EK volgende week in Erfurt is voor mij dan ook een tussenstation. Ik hoef daar dan ook niet echt in topvorm te zijn."

- Ook in de schaatssport rukt het dopegebruik op. Ooit mee te maken gehad ?

"Absoluut niet. Maar het is wel zo, dat het geld en de commerciële belangen steeds groter worden. Doping speelt ook binnen de schaatssport, maar volgens mij valt het mee. Schaatsen is pas de laatste jaren professioneel geworden, daarvoor was het altijd in Nederland een kwestie van het poldermodel. Het zal geen honderd procent zijn, maar in ons wereldje rijdt zeker 90 procent clean rond ".

Laat de mensen maar praten. Bart Veldkamp gelooft rotsvast in zichzelf. Dat is zijn "doping" op dit moment. Ruim drie weken was hij weg van het ijs. In Zuid-Afrika maakte hij de kop schoon en klom op de fiets. Hij trainde er zonder ijs 35 uur per week en fietste in zeventien dagen 1300 kilometer. En dat is veel voor een schaatser.

Wie hem in Davos voor het eerst weer de ijzers (geen klapschaatsen, maar gewone schaatsen zodat hij meer gevoel heeft en beter aan zijn techniek kan schaven) zag onderbinden, die constateerde dat het plezier ervan afstraalde bij een temperatuur op die buitenbaan van 15 graden onder nul.

Aan de voet van de machtige Jakobshorn (3229 meter hoog) staakten daar op het binnenbaantje de met bontmutsen getooide dorpelingen hun zwaaien en zwieren in opperste verbazing over zoveel snelheid, kracht en souplesse, waarmee Veldkamp via zijn beroemde ouderwetse 'hupje' met de heupen de bochten neemt.

Veldkamp later: "Dit is absoluut mijn lievelingsbaan. De sfeer is zo uniek. Kijk om je heen en je ziet een echt winters plaatje. Ik ben nu voor de twintigste keer in Davos en ben hier als enige schaatser ieder jaar geweest. Vorig jaar zelfs vijf weken achter elkaar. Ik ben zelf astmatisch en de lucht hier is voor mij heel gezond. Ik ben speciaal op hoogte gaan zitten en niet in het dorp. Fietsend met spikes op de banden gaan we iedere dag bergop en bergaf. Ik kan gelukkig mijn eigen plan trekken in tegenstelling tot de andere Nederlandse schaatsers. In '94 zag ik eigenlijk de bui al hangen. Skate-offs, trials, dat is allemaal niets voor mij. Het heeft ook niets met topsport te maken en een voordeel voor een schaatser is het absoluut niet. Kijk maar naar Romme op de vijf kilometer. Die klapte finaal in elkaar. De bond heeft niet veel keus, want er zijn in Nederland zoveel goede schaatsers en zoveel commerciële belangen. Maar als ik de KNSB was geweest, dan had ik die selectiewedstrijden in november in Den Haag niet gehouden. Dat MOETEN, dat legt zoveel druk op je. Lichamelijk, geestelijk en emotioneel kan je nu eenmaal maar een paar keer per jaar je hele ziel en zaligheid in een wedstrijd leggen. Van te veel stress word je fysieke conditie allesbehalve beter."

Geen stress

En aan stress lijdt Veldkamp niet. Ook niet nu zijn sponsor Wehkamp per april afhaakt. Het zoeken naar een opvolger is begonnen, maar vijf miljoen gulden op jaarbasis voor zijn schaatsploeg is veel geld. Veldkamp: "Dat is waar, maar een bedrijf krijgt er veel voor terug. Hij krijgt een compleet pakket aangeboden van a tot z. Mijn bedrijf Bart Veldkamp Sport en Business Consultancy bestaat uit elf man en is ook initiatiefnemer van het te verwezenlijken sportcentrum in Rotterdam. De kosten zijn 200 miljoen gulden en het ziet ernaar uit, dat het gaat lukken. Zoiets kan ook alleen in Rotterdam. Daar zijn ze zo sportminded en hun instelling is er een van niet lullen, maar doen. De trein is in gang gezet, maar ik moet het nu even van me afzetten. Ik moet me nu uitsluitend op Salt Lake City gaan concentreren."

Daar zal straks zijn vader Hans weer langs de baan staan als zijn coach, hoewel die altijd bewezen heeft ook op de juiste momenten zijn kinderen los te kunnen laten. Junior: "Pa hoeft er niet iedere keer bij te zijn. Je hoeft niet voortdurend op elkaars lip te zitten. Maar ik kan hem bij belangrijke wedstrijden nog niet missen. Hij kent me zo verschrikkelijk goed. Als ik het ijs op stap, dan weet hij al hoe de vlag er voor staat. Ab Krook kon dat ook zien. Het sterke punt van mijn vader is, dat hij de emotioneel technische dingen in mijn schaatsstijl direct onderkent".

Moeder Veldkamp blijft met de jaarwisseling thuis, maar Veldkamp sr. zal vanavond in Davos present zijn om zoonlief het allerbeste te wensen in het Nieuwe Jaar. Eén ding staat vast: het worden in februari de laatste Olympische Spelen van Bart Veldkamp. En... misschien wel zijn beste ooit.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 31 december 2001