AMSTERDAM - Wurgcontracten, belastingontduiking en fraude; je kunt het zo gek niet bedenken of de Groningse horecatycoon Sjoerd Kooistra wordt er door zijn pachters van beschuldigd. Pachters en ex-pachters van cafés, restaurants en discotheken, die eigendom zijn van deze horecamagnaat, spannen na jaren van onrust nu samen om keihard de strijd met hem aan te gaan.

Terwijl het GAK een grootscheeps onderzoek heeft ingesteld naar de pachters, hebben de huurders van verschillende etablissementen in Amsterdam, Groningen en Nijmegen een advocaat in de arm genomen om Kooistra voor de rechter te krijgen. "Met zijn maffiapraktijken maakt hij de hele Nederlandse horeca kapot", aldus een Amsterdamse pachter. Kooistra is zich echter van geen kwaad bewust en wijst alle beschuldigingen van de hand.

Kooistra's horeca-imperium bestaat uit 72 cafés, restaurants, discotheken en snackbars met een omzet van Hlf. 150 miljoen per jaar. Het is een uiterst complex netwerk van pachters en bv's in Amsterdam, Groningen, Nijmegen, Muiden, Den Bosch, Assen en Emmen.

Uitbaters van Kooistra's kroegen gaan de laatste tijd opvallend vaak failliet of de etablissementen wisselen om de haverklap van eigenaar. Met name in Amsterdam en Groningen zijn er meerdere uitgaansgelegenheden die de laatste twee jaar zeker vier keer van ondernemer zijn veranderd. "Hoe dat kan? De huurders moeten een buitensporig hoge pachtsom betalen. Terwijl een normale huur voor een horecapand volgens gegevens van het Bedrijfschap Horeca tussen de 9 en 14% van de omzet is, betaalt een pachter bij Kooistra gemiddeld 27% van de bruto-omzet", legt advocaat D. Veerman van Toorenburcht-advocaten uit en vervolgt: "Het is onmogelijk om dan nog winst te maken en dat weet Kooistra natuurlijk ook. Hij geeft dan ook een soort inkomensgarantie. De pachtbaas geeft de uitbaters de mondelinge toezegging dat hij bijspringt als de zaken slecht lopen. Zolang een ondernemer zich keurig aan de regels van de Groninger houdt, springt hij daadwerkelijk bij."

Volgens de huurders is dit juist het grote gevaar. Door deze constructie zijn zij met handen en voeten gebonden aan Kooistra. "Hij heeft hen volledig in zijn macht en kan ze op ieder gewenst moment 'de nek omdraaien', meent Veerman. "Iedere maandag moet ik bijna 30% van de omzet afdragen. Vervolgens komen ook mijn leveranciers met vorderingen en moet natuurlijk het personeel ook betaald worden", zegt een van de uitbaters.

Zelfstandige horeca-ondernemers noemen het ontzettend dom om met Kooistra in zee te gaan. "Iedere adviseur of accountant kan je vertellen dat het onmogelijk is om een zaak draaiende te houden met zo'n hoge pachtsom", stelt een zelfstandige kroegbaas uit Groningen.

De in oprichting zijnde vereniging van pachters en ex-pachters van de horecatycoon wil Kooistra via de rechter dwingen om de pachtsom naar beneden te brengen. Kooistra zelf noemt alle tumult rond zijn persoon opgeklopt. "Ik verplicht niemand om te blijven. Iedereen die vanavond de sleutel wil inleveren, is welkom", zo laat hij telefonisch vanuit zijn onderkomen in Spanje weten. "En wat die hoge pacht betreft; alle bedrijven zitten op super A1-lokaties, en daar betaal je nou eenmaal voor. Verder stapt iedere huurder in een volledig ingerichte zaak. Het is dus mogelijk om bij mij, zonder één cent een horecazaak te beginnen. En inderdaad bij de een gaat het goed en bij de ander niet", zo vervolgt Kooistra om er nog maar eens achteraan te zeggen: "Niemand is verplicht om te blijven."

Volgens de pachters zitten ze echter in de wurggreep. "Als we het bijltje erbij neergooien, hebben velen van ons altijd nog schulden bij de grote baas. Bovendien is er ook nog het personeel dat betaald moet worden. Zij hebben er immers niets mee te maken dat ik de pacht niet langer kan opbrengen", aldus de Amsterdamse pachter, die hiermee duidelijk doelt op het GAK-onderzoek. De uitvoeringsinstelling wil geld terughalen van de pachters van Kooistra. "Wij richten ons op de werkgevers die personeel in dienst hebben. En als de pachters geregistreerd staan als werkgever en niet voldoen aan de inhouding en afdracht van sociale premies, dan is het onze taak om dat te melden aan Justitie", zegt Wim Bastiaanse, woordvoerder van het GAK.

De Groningse horecakoning is op papier alleen onroerendgoedbezitter en heeft officieel dan ook niets met de exploitatie van cafés te maken. Volgens raadsman Veerman heeft Kooistra echter wel degelijk een grote invloed op de beleidsvoering. Zo bepaalt hij bijvoorbeeld de verkoopprijs van drank. Menig café van Kooistra staat bekend om de piekuren. "Zo'n etablissement zit dan natuurlijk vol, maar je verdient er niets aan. Kooistra daarentegen maakt hierdoor wel winst. Hij verkoopt immers voldoende hectoliters bier en krijgt als dank daarvoor kortingen van de brouwer die hij in eigen zak steekt", weet de advocaat.

De horecamagnaat ontkent zijn bemoeienis met de beleidsvoering van de ondernemers.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 14 december 2001