'Hun namen zullen eeuwig voortleven', staat geschreven op de herdenkingssteen voor 985 Australiërs, 860 Britse soldaten, 9 Canadezen, 6 Nieuw-Zeelanders en 2 Zuid-Afrikanen bij het Franse dorpje Chaulnes. (Foto: AP)

AMSTERDAM - In de grijze ochtendnevel staan duizenden spierwitte kruizen er vredig bij. Midden in de oneindige bietenvelden van de Noord-Franse Somme-vallei liggen de helden van 'de Grote Oorlog' begraven. Nergens een teken dat hun rust binnenkort wreed zal worden verstoord. Afgelopen donderdag besloot Parijs tot de aanleg van een derde grote internationale luchthaven. Als locatie werd Chaulnes aangewezen, midden in historisch gebied, waar in 1916 meer dan een half miljoen soldaten uit Frankrijk, Groot-Brittannië en Duitsland in de loopgraven sneuvelden.

"We worden opnieuw van de kaart geveegd", zegt de gepensioneerde majoor Raphael Poupard (85) op verbitterde toon. "Toen door de Duitsers, nu door onze eigen regering." De bejaarde officier woont zijn hele leven al in Lihons, waar hij verantwoordelijk was voor twee oorlogsbegraafplaatsen van enkele duizenden Franse militairen.

Volgens de plannen van het ministerie van Transport zullen de militaire kerkhoven bij Lihons, Vermandovillers en Rosières-en-Santerre moeten wijken voor start- en landingsbanen waar vanaf 2015 grote passagiersvliegtuigen af en aan zullen vliegen.

"Het is een schande dat zo wordt omgesprongen met diegenen die hun leven gaven voor volk en vaderland", zegt majoor b.d. Poupard. Hij is inmiddels een actiecomité gestart, maar gezien zijn hoge leeftijd verwacht hij het onderspit te moeten delven in een langdurige strijd met de overheid. "Daar hebben de hoge heren in Parijs rekening mee gehouden. Ze hebben net zo lang gewacht met hun besluit tot er nauwelijks meer overlevenden uit de Eerste Wereldoorlog over waren. Zo worden de protesten op een natuurlijke wijze ingedamd", vervolgt de besnorde officier.

De Britse ambassade in Parijs zegt de zaak nauwlettend in de gaten te houden. Bij Rosières-en-Santerre liggen 400 Engelse soldaten begraven. Dit kerkhof ligt precies in de aanvliegroute en moet plaats maken voor beton. "Wij hopen de begraafplaats te kunnen redden, maar van rust zal nooit meer sprake zijn", aldus een woordvoerder van de ambassade.

De Duitsers lijken de zaken grondiger aan te pakken. Vanuit Berlijn liet Ulf Paschke van het Duitse Comité van Oorlogsbegraafplaatsen weten al in een eerder stadium door de Franse autoriteiten van de plannen op de hoogte te zijn gesteld. "Wij realiseren ons dat het algemeen belang voor gaat", zegt Ulf Paschke. "Daarom zijn we begonnen met voorbereidingen om de massagraven bij Vermandovillers, waar 12.000 Duitse militairen liggen, te verplaatsen naar een locatie verderop. Datzelfde geldt voor enkele andere grote Duitse oorlogsbegraafplaatsen in de buurt."

Het besluit tot de aanleg van een internationale luchthaven bij Chaulnes kwam voor de meeste bewoners van dit deel van de Somme-vallei als een verrassing. Drie jaar geleden had de regering nog plannen voor een nieuw vliegveld bij Beauvilliers, precies aan de andere kant van Parijs. Waarom nu is gekozen voor Chaulnes, dat 125 kilometer ten noorden van de Franse hoofdstad ligt, is weinigen in deze regio duidelijk.

In de plaatselijke Bar-Tabac 'Rose et Laurent' zijn de meningen over de aanleg van de luchthaven verdeeld. De meeste bewoners realiseren zich dat de vliegtuigen geluidsoverlast zullen veroorzaken, maar ook dat het vliegveld een geweldig economisch perspectief kan bieden. In de landbouwregio Picardië is de werkloosheid enorm hoog, waardoor de jeugd wegvlucht naar de grote steden.

De stamgasten zijn het wel unaniem eens over de botte wijze waarop Parijs over hun hoofden heen besluiten neemt die cruciaal zijn voor de toekomst van de lokale bevolking. "Het is het zoveelste bewijs van de arrogantie van het centralistische bestuur in Parijs. De kleine man op het platteland heeft altijd het nakijken", verzucht uitbater Laurent.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 20 november 2001