DEN HAAG - De in opspraak geraakte PvdA-minister Pronk (Milieu) moet opstappen als hij niet publiekelijk en zonder enig voorbehoud achter de bombardementen in Afghanistan gaat staan. Dat eisen de coalitiepartijen VVD en D66 van de bewindsman, die dit weekeinde openlijk zijn twijfels uitte over de militaire acties en de steun van Nederland. VVD, D66, CDA, ChristenUnie en SGP beschuldigen Pronk van 'schone-handenpolitiek'.

VVD-leider Dijkstal wil dat Pronk morgen in de Tweede Kamer afstand van zijn uitlatingen neemt. "Als Pronk met zijn uitspraken alleen uitdrukking aan zijn gewetensstrijd heeft willen geven, dan heb ik daar vrede mee," aldus Dijkstal. "Maar als hij afstand van het kabinetsbeleid neemt, kan dat niet zonder gevolgen blijven."

Ook in het kabinet zijn de VVD-ministers woedend. Vice-premier Jorritsma en minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) hebben geen goed woord voor zijn uitspraken over. Beiden vinden dat de eenheid van het regeringsbeleid op het spel is gezet.

Premier Kok probeerde dit weekeinde de rel te sussen. Volgens de minister-president heeft Pronk met zijn kritische uitspraken de eenheid van het kabinetsbeleid niet doorbroken. Kok zei wel begrip voor de opschudding te hebben, maar waarschuwde anderzijds voor "uitvergroting en het buiten proporties plaatsen" van die uitlatingen.

Pronk reageerde nuchter op de commotie. Hij meldde dat hij achter het kabinetsbeleid staat en daarmee is voor hem de kous af. De PvdA'er stelde dat hij heeft geworsteld met de vraag of Nederland de bombardementen moet steunen. "Maar je neemt een beslissing in het kabinet en daar stem je dan mee in", aldus Pronk, die "apocalyptische beelden" kreeg na de aanslag in New York.

Ook D66, het CDA, de ChristenUnie en de SGP reageerden zeer kritisch. "Staatsrechtelijk geldt dat het kabinet met één mond spreekt", aldus D66'er De Graaf. ,,Als Pronk volhoudt dat hij de bombardementen op Afghanistan niet zag en ziet zitten, dan is er voor hem maar één weg en dat is de uitgang." Wel wil hij Pronk en ook premier Kok de kans geven aan te tonen dat de eenheid van het kabinetsbeleid niet is geschaad. Is de reactie niet afdoende, dan moet Pronk opstappen, aldus De Graaf.

De SGP sprak over "een staatsrechtelijke doodzonde". "Pronk zou eigenlijk gewoon lid van GroenLinks moeten worden," aldus Van Middelkoop van de ChristenUnie.

GroenLinks-leider Rosenmöller was op zijn beurt weer verheugd over Pronks uitlatingen. Wel trekt GroenLinks de geloofwaardigheid van de bewindsman in twijfel.

PvdA-fractievoorzitter Melkert neemt het op voor zijn partijgenoot. Volgens Melkert ging het slechts om bespiegelingen over welke overwegingen binnen het kabinet aan de orde zijn als over de strijd in Afghanistan wordt gesproken: "De ophef die nu is ontstaan moet volgens mij vooral worden verklaard door de naderende verkiezingskoorts."

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 19 november 2001