GRONINGEN - De 60-jarige Willem van E., die wordt verdacht op de moord van de Groningse straatprostituee Sasja Binja Schenker (34), heeft eerder in de gevangenis gezeten wegens de moorden op twee vrouwen in de buurt van het Zuid-Hollandse Ter Aar.

(Foto: Francois Wieringa)

Van E., die maandagochtend door de Groningse politie in zijn woning in Harkstede werd gearresteerd, werd op 26 juni 1975 door het gerechtshof in Den Haag tot 18 jaar en tbs veroordeeld. Na zijn gevangenisstraf ging hij voor verpleging naar de Van Mesdagkliniek in Groningen.

De Groninger maakte op 20 juni 1971 een eind aan het leven van de 15-jarige Cora Mantel uit Uithoorn, een aspirant verkoopster. De volgende dag werd het meisje dood en naakt in een slootje gevonden. Zij bleek te zijn verkracht en gewurgd.

Op 19 augustus 1974 werd het lichaam van de verpleegster Aaltje van der Plaat (44) achter een zandheuveltje in een maïsveld in Ter Aar gevonden. Willem van E. bleek zich aan haar te hebben vergrepen en had haar met tenminste 16 messteken om het leven gebracht.

Sasja Schenker werd op dinsdag 17 juli van dit jaar op een steenworp afstand van de verbouwde boerderij van de 'lustmoordenaar van Ter Aar' in het Slochterdiep bij Lageland gevonden. Zij was geheel naakt en volgens haar collega's was haar keel doorgesneden.

Een paar dagen na de gruwelijke vondst werden in hetzelfde kanaal een zak met twee jassen en een truitje van Sasja gevonden. Na een uitgebreid en intensief politieonderzoek van vier maanden kon Van E. op verdenking van moord van de Groningse in de boeien worden geslagen.

Van E. huurde sinds 1991, kort na zijn ontslag uit de Van Mesdagkliniek, de woning aan de Hoofdweg. Waarom hij is vrijgelaten, wil een woordvoerster van de kliniek om privacyredenen niet zeggen.

Samen met zijn vrouw Adrie en haar drie kinderen trok hij in de verbouwde boerderij. Hij verzorgde samen met haar de dieren die door de Dierenambulance naar hem toe waren gebracht. Daarnaast gaf hij een stuk land in bruikleen aan de Hondenschool Harkstede, die daar trainingen verzorgde.

Toen Adrie in november vorig jaar Van E. verliet, ging het bergafwaarts met hem. Hij raakte aan de drank en moest zijn rijbewijs inleveren na overmatig alcoholgebruik. Op zijn brommertje, waarop hij vaak een vuilniscontainer met bier vervoerde, reed hij regelmatig naar Groningen, waar hij vaak op de tippelzone aan de Bornholmstraat vertoefde.

Sinds 1991 zijn er zeven prostituees in Groningen vermoord. De 35-jarige tippelaarster Jolanda Meijer wordt sinds februari 1998 vermist. Ook voor haar leven wordt gevreesd. Van de vermoorde straatprostituees werden er drie net zoals Sasja en de in 1971 vermoorde Cora Mantel naakt in het water gevonden.

De eerste was de 23-jarige Roemeense Michelle Fatol in 1993. Een jaar later werd in het Eemskanaal bij Appingedam het ontzielde lichaam van de 31-jarige Annelies Reinders uit Harlingen ontdekt. Een half jaar later sloeg een visser in het Winschoterdiep de romp van een dode vrouw aan de haak. Twintig kilometer verderop werden een paar dagen later de bijpassende armen en benen in het Peizerdiepje gevonden. De ledematen zaten in een sporttas en behoorden aan de 21-jarige straatprostituee Antoinette Bont. Haar hoofd is nog steeds niet terecht.

Ook de moord op de 19-jarige Shirley Hereijgers uit Groningen is nog onopgelost. Haar levenloze lichaam werd op het terrein van een school aan de Zuiderkruislaan op 2 mei 1997 gevonden.

De Groningse politie sluit niet uit dat Van E. nog meer moorden op zijn geweten heeft. De politie verdenkt hem van twee andere Groningse prostitueemoorden. Welke dat zijn wil politiewoordvoerder Pieter Boomsma niet zeggen: "Het onderzoek is nog in volle gang. De man wordt donderdag aan de rechter-commissaris voorgeleid."

Volgens cijfers van het ministerie van Justitie gaat twintig procent van alle tbs'ers binnen vijf jaar na hun vrijlating weer de fout in. Deze groep recidivisten wordt opnieuw tot een gevangenisstraf veroordeeld.

Over de woning van Van E. vlogen gisteren twee F16 fotoverkenningsvliegtuigen. Onderzoekers waren met prikstokken, honden, landmeetapparatuur de tuin aan het onderzoeken en waren aan het graven op zoek naar mogelijke sporen. De woning van de lustmoordenaar van Ter Aar werd compleet leeggehaald. Nog steeds worden de sieraden en enkele kledingstukken van straatprostituee Sasja vermist.

Gekooid?

De details over de lustmoorden op Cora Mantel en Aaltje van der Plaat, die ter sprake komen tijdens de rechtszitting achter gesloten deuren, zijn zo walgelijk, dat parketwachters over hun nek gaan. Op pantoffels hoort Willem van E. uiteindelijk zijn vonnis aan: 18 jaar met tbs. Maar niet nadat de officier van justitie, jhr. mr. W. van de Poll, heeft benadrukt dat Van E. eerst zijn straf in zijn geheel zal moeten uitzitten, dat de dader beslist opnieuw aan het moorden zou zijn geslagen als hij niet was opgepakt, en dat agressie tegenover vrouwen een deel van zijn natuur is. Met name als hij door een vrouw wordt tegengesproken, krijgt hij lust tot doden.

Cora Mantel en Aaltje van der Plaat spráken Willem van E. tegen; dezelfde Willem van E. die maandagochtend in het Groningse Harkstede werd gearresteerd op verdenking van de moord op de 34-jarige straatprostituee Sasja Binja Schenker.

Cora Mantel, de 15-jarige dochter van een timmerfabrikant, mist na een avondje stappen in Amsterdam op het Haarlemmermeerstation de laatste bus naar huis. Het is maandagochtend 20 juni 1971. Nog dezelfde dag wordt ze gevonden in de buurt van het 'vrijerslaantje' in een uithoek van Uithoorn, haar woonplaats. Ze is naakt, ligt in een sloot. Gewurgd. Daarop volgt een grootscheeps politieonderzoek; worden tientallen tips nagetrokken; beloningen uitgeloofd, door zowel haar vader als de politie; wordt zelfs de paragnost Peter Hurkos ingeschakeld. Alles zonder resultaat.

De moordenaar wordt pas gevonden, als hij drie jaar later zèlf bekent. Willem van E., een toen 33-jarige hooibergbouwer, is opgepakt voor de moord op Aaltje van der Plaat, 25 augustus 1974. Aaltje is een 44-jarige verpleegster die niet thuiskomt na een kerkdienst in Ter Aar, een week daarvoor. Een dag later wordt ze gevonden, met messteken vermoord.

Willem van E. woont op dat moment op woonboot 'De Vrijheid' en wordt door de buurt 'de gek van Ter Aar' genoemd. Niet alleen vanwege zijn gedrongen en ongure uiterlijk, maar ook vanwege zijn afgezonderde levensstijl. Bovendien is hij jaren geleden al met de politie in aanraking geweest wegens ontucht met minderjarige meisjes.

Deze Willem bekent dat hij Aaltje op zijn brommertje (door overmatig drankgebruik had hij zijn rijbewijs verspeeld) was gevolgd, snel thuis een slagersmes had opgehaald, en haar bij het 'vrijerslaantje' had bedreigd. Aaltje, ervaren met psychiatrische patiënten, stribbelde niet tegen. Ze sprak hem tegen. Daarop stak hij haar dood, waarna hij probeerde haar ledematen en linkerborst te amputeren. Haar handtas gooide hij weg in het Aarkanaal.

Dat kanaal speelt ook een rol in de volgende bekentenis die Willem van E. doet: de moord op Cora Mantel. Ook Cora had hem tegengesproken. Haar had hij opgepikt bij de bushalte en toen ze niet op zijn oneerbare voorstellen wilde ingaan, had hij haar keel dichtgeknepen, was ze bewusteloos geraakt. Maar Cora kwam bij. Willem herhaalde zijn wensen. Zij wees hem opnieuw af, waarop hij haar wurgde met een sjaal. In een uithoek van Uithoorn verkrachtte hij haar dode lichaam. En haar tas wierp hij weg in dat Aarkanaal dus.

Nederland reageert geschokt, zo valt ook te lezen in De Plaats van het Misdrijf, van misdaadverslaggever van deze krant, Cees Koring. Deskundigen vinden Willem van E. in hoge mate ontoerekeningsvatbaar. Hij wordt in rapporten omschreven als een man zonder emotie, die geen spijt heeft van zijn misdaden. Op 26 juni 1975 wordt hij conform de eis van de procureur-generaal veroordeeld tot 18 jaar cel en tbs. Zijn advocaat, mr. K. van de Graaf, stelt een kortere straf voor, zodat de verdachte 'gemotiveerd zal meewerken aan de therapie, zodat hij kan genezen'. De rechter wil daar niets van horen.

Na zijn celstraf, eind jaren tachtig komt Willem van E. in de Groningse Van Mesdagkliniek terecht. Mede door toedoen van zijn correspondentievriendin en latere vrouw Adrie komt hij begin jaren negentig vrij en beginnen ze samen in Harkstede in Groningen een dierenopvang. Maar de buurt vindt hem al snel een 'onbetrouwbare catweazle', een 'waardeloos product'.

Rond die tijd verdwijnen in datzelfde Groningen ook de eerste prostituees, uiteindelijk zeven of acht in totaal. Sommige van hen worden teruggevonden. Naakt.Vermoord. Gedumpt in kanalen. Om het leven gebracht door messteken.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 14 november 2001