DOHA - De Wereldhandelsorganisatie WTO heeft gisteren op de voorlaatste dag van haar conferentie in Qatar een principeakkoord bereikt over een compromis tussen het beschermen van de patenten op medicijnen van de rijke landen en de wens van arme Afrikaanse landen om goedkoop diezelfde geneesmiddelen te kunnen importeren, zoals aids-remmers.
Tegelijkertijd eisen de VS en Australië dat Europa ophoudt met haar riante landbouwsubsidies. De subsidies vormen een tijdbom onder het succes van de WTO-conferentie.
Zowel eurocommissaris Fischler (Landbouw) als Frankrijk, dat voor de verkiezingen staat en een enorme boerenbevolking heeft, ligt dwars. Frankrijk wil geen afbouw van subsidies en Fischler is ook tegen. Dat bemoeilijkt een welslagen van de top en er lijkt zich een herhaling voor te doen van de WTO-top twee jaar geleden in Seattle, waar ook tot op het laatst onderhandeld werd over het Europese landbouwbeleid. Vandaag is de laatste dag van de conferentie, die de weg moet openen naar een nieuwe ronde van onderhandelingen die moeten leiden tot nog lagere drempels voor een vrijere wereldhandel. Staatssecretaris Ybema (Buitenlandse Handel) constateerde gisteren in Doha dat de EU alleen is komen te staan bij het landbouwdossier en wat betreft stringente milieuafspraken, waar de Derde Wereld en de VS niet aan willen. Ybema maakt zich zorgen. "Er heerst een houding dat op het laatst alles goed komt. Dat is niet zo."
De overeenkomst over patenten op medicijnen moet nog wel officieel bekrachtigd worden, maar diplomaten zagen weinig hinderpalen meer. Zij hopen dat deze doorbrak de weg kan effenen voor een breder WTO-akkoord voordat de conferentie vandaag eindigt.
Het Franse machtswoord verlamt vooralsnog de pogingen van 142 landen om in Qatar een agenda vast te stellen voor verdere liberalisering van de wereldhandel. Voorlopig is iedereen echter blij met de Chinese toetreding.