SHANGHAI - Ook na de toetreding tot wereldhandelsorganisatie WTO zal China nog wel even een land zijn met twee gezichten. Tegenover de relatief ontwikkelde oostkust met steden als Shanghai en Peking, staan de economisch achtergebleven binnenlanden die zich uitstrekken tot aan Pakistan. De hele 21e eeuw zal China aan de macht van de Verenigde Staten nog niet kunnen tornen, stellen Chinese onderzoekers zélf. Westerse bedrijven die in het land een dikke boterham hopen te verdienen, beginnen ondertussen aan een lange mars.

In nog geen tien jaar tijd heeft Shanghai aan de overkant van de Huangpu-rivier een financieel centrum uit de grond gestampt. (Foto: AP)

China maakte de afgelopen twintig jaar een stormachtige economische groei door, blijkt uit alle statistieken die je erop naslaat. De Wereldbank prikte de jaarlijkse groei van het bruto binnenlands product (bbp) tussen 1980 en 1989 op 10,1%. In de tien jaren erna zou de groei zelfs 10,7% per jaar hebben bedragen. Het gevolg is dat de welvaart in China snel is toegenomen, met name in de stedelijke gebieden in het oosten van het land.

Beloofde toenmalig politiek leider Deng Xiaoping elk Chinees gezin in 1978 nog een fiets, een klok, een radio en een naaimachine, nu wordt door een beperkt maar groeiend aantal Chinezen gespaard voor een auto, constateert oud-hoogleraar economie en China-kenner Sylvain Plasschaert in zijn onlangs verschenen boek 'Wie is bang van China?'. Nergens is de gegroeide welvaart zo goed waar te nemen als in Shanghai, het financiële centrum van de Volksrepubliek.

Bijna elk gezin heeft er een (al dan niet kleuren-) televisie, 80% van de huishoudens een wasmachine. Airconditioners, videorecorders en stereo-installaties, en - sinds kort - ook mobiele telefoons, gaan als warme broodjes over de toonbank, en als je op de belangrijkste winkelpromenade loopt, waan je je in de Amsterdamse Kalverstraat. Het enige verschil is dat de promenade breder is, je de veel uitbundigere neon- en lichtreclames niet kunt lezen, en dat de rij voor de Pizza Hut in Shanghai nóg langer is dan die in Amsterdam.

Indrukwekkend is ook dat in nog geen tien jaar tijd aan de overkant van de Huangpu-rivier een financieel centrum uit de grond is gestampt dat qua oppervlakte de Londense City naar de kroon steekt. Ze noemen het in Shanghai meteen ook maar het financiële centrum van de wereld, hetgeen de ambities van de havenstad mooi weerspiegelt. De Shanghainezen zelf tappen uit eenzelfde vaatje: aan hun ranglijstjes komt geen einde en Shanghai is altijd top vijf.

Gefietst wordt er ondertussen steeds minder. Het straatbeeld van Shanghai wordt gedomineerd door taxi's en ander gemotoriseerd verkeer. Opvallend daarbij is het aantal personenauto's dat in Europa werd verkocht als Volkswagen Santana: in de buurt is een fabriek. Het hippe (én dure) uitgaanscentrum van de stad - Xintianti, hetgeen zo veel wil zeggen als: de nieuwe hemel op aarde - wordt verder drukbezocht. "En heus niet alleen door uitgezonden werknemers van Westerse bedrijven", weet Lena Tan, hoofd Research Azië van Fortis Investment Management, zelf van Maleisische afkomst.

Plasschaert plaatst de ontwikkelingen in perspectief. "China blijft vooralsnog een relatief arm ontwikkelingsland, de wolkenkrabbers van Shanghai en Peking ten spijt." Het besteedbaar inkomen per hoofd van de bevolking was in stedelijke gebieden het afgelopen jaar 6280 yuan (Hfl.1880), op het platteland 2382 yuan (Hfl.713). In het oosten van China waren de bedragen met respectievelijk 7393 en 3453 yuan aanzienlijk hoger en in het westen met 5667 en 1720 yuan duidelijk lager (bron: BNP Paribas Peregrine).

De koopkracht is - gezien de lage prijzen in China - vier keer zo groot als het inkomen, aldus Plasschaert. Amerikanen verdienen 30 keer zo veel en hun koopkracht is 7,5 keer groter dan die van Chinezen. Uitgaande van 8% groei van het Chinese bbp per jaar en 2% groei in de VS zou het volgens de oud-hoogleraar 35 jaar duren voordat China de VS inhaalt. Economisch dan. Technologisch hebben de VS een voorsprong door hun vooraanstaande universiteiten, militair vanwege de ineenstorting van de Sovjet Unie. Die voorsprong loopt China in honderd jaar niet in. Met andere woorden: er is veel bereikt, maar er is nog een lange weg te gaan.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 10 november 2001