AMSTERDAM - De Amerikaanse justitie heeft besloten de vertrouwelijke gesprekken tussen advocaten en gedetineerden af te luisteren om terreuraanslagen te voorkomen. De omstreden maatregel blijkt vorige week te zijn goedgekeurd door minister van Justitie John Ashcroft en is met onmiddellijk ingang in werking getreden.
De afluisterbevelen zijn een jaar van kracht en kunnen telkens met een jaar worden verlengd. Ook kan justitie op grond van de bevelen brieven en andere postzendingen van gevangenen gericht aan hun advocaten onderscheppen en controleren.
De maatregel wordt door de burgerrechtenbeweging American Civil Liberties Union (ACLU) gezien als een ernstige inbreuk op het beroepsgeheim van advocaten. Het communicatieverkeer tussen raadslieden en hun cliënten valt onder het verschoningsrecht. "Ashcroft heeft hiermee een angstaanjagend precedent geschapen", aldus ACLU-woordvoerder Laura Murphy.
Ashcroft kan zonder voorafgaande rechterlijk toestemming persoonlijk het groene licht geven voor specifieke afluister-operaties wanneer sprake is van een 'redelijk vermoeden' dat gedetineerden het contact met advocaten gebruiken voor het in gang zetten van terreurdaden. Daarbij is niet vereist dat de gevangenen al worden verdacht van betrokkenheid bij terreur.
Het ministerie van Justitie verdedigt zich tegen de kritiek door te wijzen op procedurele waarborgen waarmee voorkomen moet worden dat het vrije verkeer tussen advocaten en cliënten in gevaar komt. Zo mogen de afluisterteams de informatie die zij hebben opgevangen alleen aan politie en justitie doorgeven na toetsing door een rechter.
De maatregel is volgens Justitie noodzakelijk in verband met het 'onmiddellijk dreigende gevaar voor het Amerikaanse publiek'. Sinds de aanslagen van 11 september zijn circa 1200 personen opgepakt. De FBI weigert bekend te maken hoeveel mensen nog vastzitten.
President Bush bekrachtigde onlangs de 'USA Patriot'-wet waarin de opsporingsbevoegdheden aanzienlijk worden verruimd. Zo heeft justitie een vrijere hand gekregen bij het verrichten van huiszoekingen en het in kaart brengen van internetverkeer. Volgens Ashcroft zullen Justitie en de FBI zich na een reorganisatie volledig gaan concentreren op de strijd tegen het terrorisme.