DEN HAAG - Het Centraal Planbureau (CPB) heeft gisteren een fors gat van 4 miljard gulden in de verkiezingsprogramma's van de politieke partijen geschoten. Doordat de economische groei de komende jaren lager uitvalt, maar vooral omdat het begrotingsoverschot fors lager uitkomt, hebben de partijen veel minder geld beschikbaar voor lastenverlichting en belangrijke uitgaven voor zorg, onderwijs en veiligheid.
CPB-directeur Don presenteerde gisteren een nieuwe groeiprognose voor 2002-2006. De jaarlijkse groei die in het voorjaar nog voorzichtig op 2,5% per jaar werd geschat, komt nu op slechts 2,25% uit.
Hoewel dit de partijen volgens een ingewikkelde formule - waarbij rekening wordt gehouden met de lage startgroei van 1,5% in 2002 - in vier jaar juist 1 miljard gulden extra oplevert, wordt dit ruimschoots teniet gedaan door het fors lagere begrotingsoverschot.
In plaats van een overschot van 1,1% dat het CPB eind dit jaar voorzag, dreigt dit cijfer nu op 'slechts' 0,6% uit te komen. "Om weer op die uitgangspositie van 1,1 uit te komen ben je 5 miljard kwijt", aldus Don. "Per saldo dus een verslechtering van 4 miljard gulden."
De partijen moeten daarom de komende weken aan de slag om hun programma's aan te passen.
"Dit is allemaal wat minder rooskleurig. Wij willen op een overschot van 1% uitkomen", aldus VVD'er Van Beek, die denkt dat PvdA en GroenLinks veel meer zullen moeten ombuigen. "Wij waren al voorzichtig."
De PvdA kondigt aan dat de beperktere ruimte bij de aanpassing van het conceptprogramma waarschijnlijk zal uitmonden in een temporisering van de geplande extra uitgaven en een beperktere lastenverlichting. De hoofddoelen van het program kunnen volgens de PvdA echter onverkort worden uitgevoerd.
Ook CDA-leider Balkenende ziet vooralsnog geen reden zijn programma flink te versoberen: "Onze inschatting is dat het niet zo dramatisch is." Hij denkt dat zijn partij door de andere opvatting over de overschotten bij de sociale fondsen minder hoeft om te buigen.
Volgens Don wordt de verslechtering van de economie voor een deel veroorzaakt door de situatie sinds de aanslagen op 11 september. "De uitgaven voor veiligheid zullen veel hoger zijn en je zult zien dat de hogere risicopremies hun uitwerking gaan hebben."
Daarnaast gaat de verslechtering van de winstgevendheid van de bedrijven pas na 2002 duidelijk zichtbaar worden via een lagere opbrengst van de belastingen.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}