DEN HAAG - Minister Korthals (Justitie) laat het openbaar ministerie zo snel mogelijk een strafrechtelijk onderzoek instellen naar een megafraude in de bouwwereld. De Tweede Kamer is geschokt en eist een diepgaand onderzoek van het kabinet naar keiharde beschuldigingen dat Nederlandse bouwbedrijven verboden prijsafspraken maken.

Ir. Ad Bos

De overheid betaalt als opdrachtgever van tunnels, wegen en gebouwen jaarlijks vele honderden miljoenen guldens teveel aan aannemers die de prijzen via verboden onderlinge afspraken kunstmatig hoog houden. Ook gemeenten als Amsterdam en Rotterdam en bedrijven zijn zwaar gedupeerd.

Kleine bedrijven worden gechanteerd om mee te doen aan de illegale praktijken. Verder worden hoge ambtenaren van Rijkswaterstaat beschuldigd van het aannemen van geld, reisjes en gratis verbouwingen aan eigendommen.

Tipgever in de fraudezaak is ingenieur Ad Bos, tot twee jaar geleden technisch directeur van bouwbedrijf Koop Tjuchem uit Groningen, die tussen 1988 en 1998 een schaduwboekhouding heeft bijgehouden van honderden transacties in de bouwwereld.

Volgens PvdA-Kamerlid Van Gijzel, die spreekt van "de grootste fraude in de Nederlandse geschiedenis", is Bos alsnog bereid om zijn informatie aan Justitie te geven. Zodra de stukken binnen zijn, start het OM een strafrechtelijk onderzoek, zo bevestigen hoge Justitiebronnen.

Van Gijzel en zijn CDA-collega Leers eisen komende week in een spoeddebat met de ministers Korthals, Netelenbos (Rijkswaterstaat) en Jorritsma (Economische Zaken) dat de onderste steen boven komt.

Klokkenluider Bos is bijna twee jaar lang tevergeefs met Justitie in onderhandeling geweest over een vergoeding voor zijn informatie, zoals deze krant vorig jaar al heeft gemeld.

Ook de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), die illegale prijsafspraken moet onderzoeken, had contact met Bos die zijn informatie wilde verkopen. De NMa vond echter geen harde bewijzen. Minister Jorritsma betreurt dat de NMa geen gebruik heeft gemaakt van de bevoegdheid om de dossiers op te eisen.

Na het stuklopen van alle onderhandelingen heeft Bos zijn dossiers aan het tv-programma Zembla gegeven dat gisteravond diverse voorbeelden van fraudegevallen in beeld bracht. Hij wil dat de bouwbedrijven die hem nu als zelfstandig ondernemer het leven zuur maken aan de schandpaal worden genageld.

In Bos' schaduwboekhouding van ruim 600 pagina's worden grote en kleinere bouwprojecten opgesomd, met daarbij aangegeven voor welke prijs het werk is aangenomen, hoeveel er te veel is betaald en welke bedrijven dat geld hebben verdeeld. Gemiddeld zijn prijzen bij aanbestedingen zo'n 20% te hoog.

Bos: "Nagenoeg alle werken in dit land gaan zo. De bouwbedrijven laten grote opdrachtgevers zoals Rijkswaterstaat, Railinfrabeheer en Schiphol voor zeker 500 miljoen gulden per jaar te veel betalen. Deze situatie is in de achterliggende jaren langzaam gegroeid en steeds verder uit de hand gelopen. Bij Rijkswaterstaat weet men van deze praktijken, maar doet er niets aan omdat men zelf onderdeel is van het systeem."

Bos zegt een lijst met namen van corrupte ambtenaren gedeponeerd te hebben bij een notaris. Minister Netelenbos wil dat die lijst aan Justitie wordt overhandigd.

Geconfronteerd met informatie over de bouw van de D-pier zegt een Schiphol-woordvoerder dat "het lijkt alsof er afspraken gemaakt zijn over prijzen". Bos beticht zijn ook oud-werkgever Koop Tjuchem ervan bij de bouw van de HSL-tunnel onder het Groene Hart een veel te hoge prijs te hebben berekend. Het bedrijf wilde gisteren niet reageren.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 9 november 2001