De Telegraaf-iDe KrantNieuwsLinkSportLinkDFT.nlDigiNieuwsCrazyLife
di 14 augustus 2001  
---
De krant 
Voorpagina Telegraaf 
Binnenland 
Buitenland 
Telesport 
Financiële Telegraaf 
Archief 
ABONNEER MIJ 
De prins en Maxima 
Over Geld 
Fiscus 2001 
Scorebord 
Auto op vrijdag 
Jaaroverzicht 
---
Telegraaf-i
---
Ga naar 
AutoTelegraaf 
Reiskrant 
Woonkrant 
VacatureTelegraaf 
DFT 
CrazyLife 
Weerkamer 
Al onze specials 
Headlines 
---
Kopen 
 Speurders 
Veilinghal 
ElCheapo 
Siteshopper 
---
Met Elkaar 
Chatweb 
Vertel 
Cybercard 
Netmail 
---
Mijn leven 
AstroLink 
De Psycholoog 
---
Contact 
Adverteren 
Mail ons 
Over deze site 
Bij ons werken 
[terug]
 D E   T E L E G R A A F   B U I T E N L A N D 
 
  Diepe rouw na dood
Nederlanders Israël

door Frank van Vliet

   
 

Klik op de foto voor een afbeelding op volle grootte (426x284, 19kb)
De Israëlische president Katsav (l) wordt door de buurman en oom Mosje Moskovitz (m) van de familie Schijveschuurder naar de overlevenden van het Nederlandse gezin geleid.
TALMON-NERIA - Met de dood van de vijf leden van het Nederlandse gezin Schijveschuurder is de ziel weggeslagen uit de kleine joodse nederzetting Talmon-Neria op de Westelijke Jordaanoever.

Vijf dagen nadat de 42-jarige Motty en Tsira Schijveschuurder, hun dochters Ra'aja (13), Gemda (2) en hun vier jaar oude zoontje Abraham-Jitzhak met nog tien anderen bij een bomaanslag op een pizzeria in Jeruzalem omkwamen, is heel het dorp in diepe rouw gedompeld.

"Ik wist niet eens dat mijn dochter Tsira zo geliefd was. Er kwam hier een negentienjarige meisje naar me toe, die me vertelde dat het was alsof ze haar eigen moeder had verloren. Mijn dochter en haar man waren één van de eersten die zich hier zes jaar geleden vestigden en hebben daarna alle nieuwkomers ontvangen.

De deur stond voor iedereen open, en hoe ze het met acht kinderen en een baan als logopediste klaarspeelde, weet ik niet, maar het huis was altijd spik en span", zegt de 65-jarige Nomi Friedmann-Moskovitz, die zich in 1958 vanuit Nederland in Israël vestigde. Ze voelt zich nog steeds Nederlandse, spreekt het nog vloeiend en heeft haar Nederlandse paspoort altijd gehouden.

De grootmoeder zegt de tragedie nog steeds niet te kunnen bevatten. "Als je in Israël woont, weet je dat er altijd iets kan gebeuren, maar dit? Vijf mensen uit één gezin, heb je dat ooit gehoord? Alles in één klap weg."

"Natuurlijk zijn we allemaal erg verdrietig, maar ik denk dat het ergste nog moet komen. We beseffen het nog niet zo goed. Ik heb Bergen-Belsen en Ravensbruck overleefd, mijn man zat in Theresienstad. Dan heb je die hel achter je gelaten, vestig je je in het beloofde land, breng je vier kinderen groot en denk je van je pensioen en je kleinkinderen te kunnen genieten en dat dit."

Over de schuldvraag wil mevrouw Friedmann niet nadenken. "Wij zijn gelovigen en denken dus dat alles uit de hemel wordt beschikt, maar het is zwaar, zeer zwaar."

Van de twee dochters die bij de aanslag gewond raakten, is Leah, die op een brancard de begrafenis bijwoonde, alweer thuis. De achtjarige Gaja ligt nog in het ziekenhuis. De artsen hebben stukken metaal en spijkers uit haar buik en benen gehaald. Ze heeft brandwonden aan het gezicht, maar volgens de medici komt ze er weer helemaal bovenop.

In een hoekje van de kamer zitten de oudere broers (21, 20 en 17 jaar) bijeen. Ze geven geen interviews. Deels omdat ze daar geen zin in hebben, en deels omdat een Amerikaanse tv-zender hen geld heeft beloofd voor een exclusief gesprek.

"Dat klinkt heel cynisch en eigenlijk willen ze het ook niet, maar het is een feit dat in één klap het gezinsinkomen is weggevallen", zegt oom en buurman Mosje Moskovitz ook al in vloeiend Nederlands. Hij heeft zich als woordvoerder opgeworpen, en houdt de pers een beetje op afstand. Die is massaal komen opdagen omdat president Katsav en opperrabijn Lau op condoleance-bezoek komen. Het wemelt daarom van de veiligheidsmensen rond de woning.

Dat geeft de tragedie van de nederzettingenpolitiek aan. Talmon ligt geïsoleerd in een gortdroge omgeving op de Westoever. Een groot hek sluit de nederzetting van de boze buitenwereld af.

Als de kolonisten naar het werk gaan, lopen ze het risico onder vuur genomen te worden door de Palestijnen, die hen als bezetters en dus een legitiem doelwit zien. Behalve Israëlische soldaten zie je dan ook bijna niemand op de weg.

Grootmoeder Friedmann moet de president te woord staan. Bij het afscheid zegt ze: "Ik heb mijn dochter vaak gevraagd of ze niet bij ons in Netanja wilde komen wonen. Daar moest ze altijd erg om lachen. In Netanja zijn vaak bomaanslagen. Ach, waar ben je nog wel veilig in Israël?"




 

zoek naar gerelateerde artikelen


di 14 augustus 2001

[terug]
     
© 1996-2001 Dagblad De Telegraaf, Amsterdam. Alle rechten voorbehouden.