AMERSFOORT - Het Rijk en de gemeente Enschede worden door slachtoffers van de vuurwerkramp voor de rechter gedaagd wegens nalatigheid. De 45 pagina's tellende dagvaarding is gisteren de deur uitgegaan. De slachtoffers verwijten de overheden dat ze tekort zijn geschoten in hun zogenoemde juridische zorgplicht.
"Dit had nooit mogen gebeuren. De brandweer, waar Mans tweewekelijks contact mee heeft, was notabene klant bij S.E. Fireworks. Ze kwamen regelmatig langs om poeder en buskruit voor oefeningen te halen. Maar nooit kwamen ze op het idee om eens goed te controleren wat er nou allemaal precies stond opgeslagen. Ik ben wel wat gewend maar dit slaat echt alles", zegt letselschade-advocaat Martin de Witte.
Maandenlang hoorden de advocaten mensen die betrokken waren bij de ramp op 13 mei vorig jaar. Daarin bevestigden burgemeester Mans en oud-wethouder Koopmans onder meer dat het gemeentebestuur voor de ramp geen notie had van wat er op milieugebied gebeurde. Ze hadden zelfs nog nooit gehoord van S.E. Fireworks, zo vertelden ze tijdens de verhoren.
"Bovendien is er landelijk al in 1991 afgesproken om niet meer te gedogen. Mans heeft diverse malen verklaard dat iedereen deze gedoogsituatie heeft gewild. Dat bewijst volgens mijn cliënten eens te meer dat hij als burgemeester ongeloofwaardig is. Enschede is niet zo groot dat je S.E. Fireworks over het hoofd kan zien", aldus De Witte. "Mans had moeten opstappen maar blijkbaar plakt het pluche te veel."
Namens drie slachtoffers willen de advocaten bewijzen dat de overheid wel degelijk aansprakelijk kan worden gesteld voor de gevolgen van de ramp. Als dat bewezen wordt, kunnen ook andere slachtoffers hun claim indienen.
"Deze zaak zal een precedent scheppen als het gaat om de aansprakelijkheid van de overheid", meent De Witte. "En dat is hard nodig. Iedereen erkent dat het weliswaar fout is gegaan maar vervolgens blijven ze allemaal zitten. En dan maar klagen dat het gat tussen overheid en burger zo groot is."
Uit de verhoren blijkt onder meer dat de gemeente meermalen is gewaarschuwd voor het vuurwerkbedrijf. "Ze hebben in '91 een fax ontvangen van een verontruste bewoner die de situatie levensgevaarlijk noemde. Bovendien heeft TNO het soort containers waar het vuurwerk in opgeslagen was gecontroleerd en ondeugdelijk verklaard. Dat had een ambtenaar toch op moeten pakken", zegt De Witte.
Gisteren heeft hoofdverdachte André de V. een andere advocaat in de arm genomen. Hij wordt nu bijgstaan door Abraham Moskowicz.
De zaak dient op 21 augustus voor de Haagse rechter.