AMSTERDAM - Nieuwe voedingssupplementen vormen een surrogaat voor gevaarlijke dopingmiddelen. Na enkele jaren van testen blijken er twee natuurlijke stoffen op de markt te zijn die de lichaamseigen productie van groeihormonen en EPO maximaliseren. Het gaat respectievelijk om Optilat (een stof die in aardappelen, artisjokken en onder meer broccoli voorkomt) en Chlorofyl (zit in het groen van bladeren en gras). Producten die inmiddels in de profwielersport, atletiek en triatlon al op kleine schaal worden gebruikt.

De Nederlandse laboratoriumarts Guido Costongs, gespecialiseerd in doping en gezondheidscontroles, heeft samen met de universiteiten van Maastricht en Brussel onderzoek gedaan naar deze producten en is razend enthousiast over de resultaten. "Met deze middelen zijn al door Nederlanders gouden medailles in Sydney gewonnen", geeft hij aan. Zoals altijd in de nogal duistere wereld van de preparatie van topsporters worden er voorlopig nog geen namen bekend gemaakt.

In het wielerpeloton is wel bekend dat Optilat bij Mapei, Lotto en Domo-Farm Frites wordt gebruikt. De werking van dit product wordt door wetenschappers revolutionair genoemd. De stof geeft een signaal aan de hersenen waardoor de hypothalamus wordt geactiveerd om een maximale productie GHRH te maken, wat later in het lichaam wordt omgezet in groeihormonen. "Gedurende 24 uur wordt dan de maximale hoeveelheid lichaamseigen groeihormoon naar de cellen gebracht", legt Costongs uit. "Dit groeihormoon wordt in de lever omgezet tot IGF1, dat er voor zorgt dat de verzuring in de spieren later optreedt. Wanneer je extern groeihormoon via een injectie toevoegt, krijgt het lichaam ineens een enorme hoeveelheid toegevoegd. Daardoor wordt het systeem van de natuurlijke aanmaak van groeihormoon stilgelegd."

Professor Kenny de Meirleir van de Vrije Universiteit in Brussel onderstreept deze ondervindingen. In augustus rondt hij zijn wetenschappelijk onderzoek naar Optilat af. "De resultaten zijn opzienbarend", verklaart de Belgisch hoogleraar. "Ik heb me in mijn onderzoeken in eerste instantie gericht op chronisch zieke mensen, bijvoorbeeld personen die een burn-out hebben. Voor hen heeft dit middel grote voordelen. Voor sporters werkt het niet zoals doping direct prestatiebevorderend, maar vergroot het middel het herstellingsvermogen. Zeker bij de training kan een sporter daarmee veel voordeel boeken."

Sinds dit voorjaar gebruiken diverse renners van de succesvolle Belgische Lotto- formatie dit voedingssupplement. "Ik heb er geen probleem mee", geeft ploegarts Daniël de Neve aan. "Het is een onschadelijk product. Al wordt het nog niet systematisch gebruikt in de ploeg. Ik wacht eerst het wetenschappelijk onderzoek van De Meirleir af voordat ik het de renners zelf voorschrijf."

Voedingsdeskundige Asker Jeukendrup van de Rabobank-formatie sluit zich aan bij de woorden van De Neve. "Ik ken het product, maar heb er nauwelijks nog wetenschappelijke resultaten van gezien. Daarom wordt het ook in onze ploeg niet voorgeschreven. Zover ik weet, wordt het nog niet gebruikt. Optilat mag desondanks wel een uniek product worden genoemd. Zeker omdat het totaal onschuldig is."

De bekende Belgische inspanningsfysioloog Paul van den Bosch is opener in zijn commentaar. Hij begeleidt een tiental topsporters nu reeds een jaar met het middel. "Omdat ik steeds de cruciale bloedwaarden van de sporters in de gaten houd, zag ik meteen de bijzondere werking. Ondanks zware inspanningen daalt het hematocriet, de hemoglobine en het testosteron nauwelijks. Sporters kunnen hierdoor meer traingen, langer op een hoger niveau presteren en herstellen vlugger van zware inspanningen. Onder mijn begeleiding hebben diverse profrenners, ik noem geen namen, in het voorjaar opmerkelijke prestaties neergezet."

Wel noemt Van den Bosch de naam van triatleet Dirk van Gossum, die vorig jaar nog de Iron Man op Lanzerote won. "Hij is razend enthousiast over het middel. Al moet het wel onder de juiste begeleiding worden toegediend. De hoeveelheid die wordt gebruikt moet worden aangepast op de trainings- en voedingsschema's. Anders werkt het averechts."

In het onderzoek naar Chlorofyl werd ontdekt dat deze stof dezelfde chemische ring heeft als hemoglobine (ijzer bevattend eiwit in de rode bloedcellen dat zuurstof transporteert). Alleen zit er in het midden van de cel geen ijzer, maar magnesium. Costongs: "In het lichaam wordt het magnesium echter door een chemische reactie vervangen door ijzer, daardoor neemt indirect het aantal rode bloedlichaampjes toe. Het gevolg hiervan is dat er meer zuurstof naar de cellen gaat. In tegenstelling tot bij de toevoeging van EPO gebeurt ook dit weer in natuurlijke hoeveelheden, waardoor het bloed dus niet dikker wordt. Sporters verzwakken hierdoor minder snel."

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 27 juni 2001