Aegon moet ophouden met het dempen van winstschommelingen. (Foto: Dijkstra b.v.)

AMSTERDAM - Verzekeringsmaatschappijen moeten naar een eenvormige presentatie van hun resultatenrekening. De wijze waarop zij hun jaarcijfers berekenen, laat te veel ruimte voor interpretatie open, waardoor vergelijking van de bedrijven moeilijk is. Bovendien gebruiken ze diverse boekhoudkundige 'trucs' om al te hevige winstschommelingen te dempen.

Tot deze conclusies komt de commissie Traas, die in opdracht van het ministerie van financiën de boekhouding van verzekeraars heeft onderzocht. Aanleiding voor het onderzoek vormde onder meer het omvallen van de levensverzekeraar Vie d'Or in 1994.

Het eindrapport is gisteren aan de Tweede Kamer verstuurd en bevat diverse aanbevelingen tot aanpassing van de verslaglegging. Financiën wil verzekeraars hiertoe dwingen met behulp van wetgeving.

De huidige boekhoudmethodes van verzekeraars kunnen misleidend werken, meent de onderzoekscommissie. Zo zegt de manier waarop sommige verzekeringsmaatschappijen hun beleggingsrendementen in de jaarrekening verwerken weinig of niets over de resultaten in het verslagjaar.

De commissie heeft in dit kader kritiek op de aanpak van bijvoorbeeld Aegon. Deze verzekeraar middelt de beleggingsopbrengsten, om deze vervolgens over een langere periode uit te spreiden. Op die manier lijkt het of Aegon een stabiele winstontwikkeling kent. De onderzoekers wijzen er op dat deze boekhoudmethode in het buitenland verboden is en stellen voor dit eveneens in Nederland uit te sluiten.

Verder moet duidelijker worden hoe met voorzieningen in de balans en de resultatenrekening wordt omgegaan. Commissie-voorzitter Lou Traas stelt dat verzekeraars in hun voorzieningen vaak met verouderde sterftetafels werken. Daardoor zijn reserveringen afgestemd op een gemiddelde maximale leeftijd die op dit moment hoger ligt. "Zodoende worden voorzieningen vaak hoger opgevoerd dan ze in werkelijkheid zijn. De Pensioen- en Verzekeringskamer gaat dergelijke voorzieningen om die reden verscherpt toetsen.

De toezichthouder, maar ook de belegger wil volgens Traas weten hoeveel 'vet' een verzekeraar op de botten heeft. "Of nog belangrijker: wie heeft er géén vet op de botten", aldus de commissie-voorzitter.

Een voorziening die van Traas mag verdwijnen, is het stroppenpotje van verzekeraars, de zogeheten 'catastrofevoorziening'. "Wij stellen voor deze voorziening op den duur af te schaffen, aangezien het feitelijk niets anders is dan een methode waarmee verzekeraars hun winst egaliseren. Voorzieningen zijn bedoeld voor toekomstige verplichtingen als die verplichtingen zichtbaar zijn. Een catastrofe zal zich ooit wel een keer voordoen, maar het is geen duidelijke verplichting." Het doet volgens hem denken aan de evenzeer twijfelachtige voorziening 'brandstofkosten strenge winters', die vroeger door sommige vervoersbedrijven werd opgevoerd.

Verzekeraars zitten bepaald niet te wachten op aanvullende wetgeving op het gebied van hun verslaggeving. Het gaat de bedrijven een heleboel extra werk kosten. Bovendien komen er al internationale verslagleggingsregels voor beursgenoteerde ondernemingen aan. Deze IAS-regels worden in 2005 ingevoerd. In de tussentijd nieuwe wetgeving invoeren, werkt volgens hen juist verwarring in de hand. "Het getuigt van een rommelige hap-snap mentaliteit. De gemiddelde consument of aandeelhouder kan er straks geen touw meer aan vastknopen", aldus een woordvoerder van het Verbond van Verzekeraars.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 26 juni 2001