AMSTERDAM - Het opsporen van dopingcircuits krijgt op korte termijn de hoogste prioriteit van Justitie. Geschokt en verbijsterd hebben zowel de Nederlandse politiek als tal van medici gereageerd op het nieuws over de allernieuwste dopingproducten die momenteel in de topsport worden gebruikt. In de Ronde van Italië werd duidelijk dat levensgevaarlijke medicijnen, die pas in de eerste experimentele fases zitten, reeds op grote schaal worden toegediend. Omdat deze middelen alleen illegaal verkrijgbaar zijn, heeft het criminele circuit de topsport definitief omarmd.

"Dit is het bewijs dat het vijf voor twaalf is", concludeert CDA-kamerlid Joop Atsma, tevens voorzitter Nederlandse Wielrenunie. "Minister Korthals van Justitie heeft me toegezegd dat er spoedig keihard wordt opgetreden tegen de handel in illegale medicijnen en de handel van onbevoegden in medicijnen. De wetgeving is onlangs aangepast zodat handelaren tot een gevangenisstraf van zes jaar kunnen worden veroordeeld."

Atsma is reeds enkele maanden op de hoogte dat het antikankermiddel RSR-13, dat pas in 2007 op de markt komt, in de topsport wordt gebruikt. Afgelopen weekeinde werd in Italië ook het genetisch gemanipuleerde hemaglobine HemAssist aangetroffen. "Bij een studie die drie jaar geleden naar dit product werd gedaan, stierf bijna vijftig procent van de patiënten", benadrukt Guido Costongs, een toonaangevende laboratoriumarts op het gebied van doping. "Het onderzoek naar dit medicijn is daarna acuut gestopt."

Volgens Costongs was er vanuit de internationale sportwereld al een jaar geleden indirect vraag naar RSR-13: "Nadat deze geruchten mij ter ore kwamen, heb ik navraag gedaan." Ook hem werd het gevaar van het product snel duidelijk: "Alle onderzoekers gaven hetzelfde antwoord: Wie RSR-13 in dit stadium gebruikt, speelt met zijn leven."

Ook het IOC-dopinglaboratorium reageert heftig verontrust. "De topsport ging al ver, maar hiermee gaat men nog een stapje verder", verklaart directeur Douwe de Boer vanuit Lissabon. "Wij kennen het product niet, maar zo zijn sporters ons altijd een stapje voor. Dat ze nu als proefkonijnen producten gebruiken die nog in de experimentele fase zijn, is héél verontrustend. Al is het ook opmerkelijk hoe dit product bij de sporters terecht komt. Artsen of de farmaceutische industrie moeten hieraan hebben meegewerkt."

RSR-13 is momenteel alleen illegaal verkrijgbaar en daarmee dreigt de topsport steeds meer in handen van het criminele circuit te belanden. "Dat de sport zich op dit terrein begeeft is héél triest", aldus Costongs. "Frappant is dat de grote jongens uit de sportwereld al heel snel weten welke medicijnen er worden ontwikkeld. Zo was er enkele jaren geleden al vraag naar producten die de immuniteit sterk verbeterden. Deze middelen werden destijds ontwikkeld tegen aids, maar waren ook nog lang niet op de markt. Nu heerst het gerucht dat de combinatie van groeihormonen met insuline grootschalig in de sport wordt gebruikt. Ook deze combinatie kan levensgevaarlijk zijn. Kijk naar diabetici die door een overmatig insulinegebruik in coma kunnen raken."

RSR-13 bevindt zich sinds enkele weken in de derde fase van ontwikkeling. Het wordt geproduceerd door Allos Therapeutics in Denver (Colorado) en is ontwikkeld voor zuurstofarme hersentumoren, die niet gevoelig zijn voor bestraling. Het product is echter amper het stadium van dierlijke experimenten overstegen en men weet nauwelijks wat het middel bij kankerpatiënten doet.

"Wij zijn onaangenaam verrast dat ons product in de sport wordt misbruikt", verklaarde woordvoerster Monique Greer van Allos gisteravond. "Met enkele internationale instanties waren we net bezig om RSR-13 traceerbaar te maken voor dopingcontroles. Het is voor ons een groot mysterie hoe het middel bij de sporters is gekomen. Omdat het in de experimentele fase zit, krijgt geen enkele patiënt het. Alleen de doktoren. Wij zullen een onderzoek starten."

Uit een recent verschenen Amerikaans rapport van het NABTT (dat hersentumortherapie onderzoekt) blijkt nogmaals hoe gevaarlijk RSR-13 is. "De risico's op lange termijn zijn nog lang niet bekend", staat er waarschuwend bij. Wanneer een patiënt het product via een infuus krijgt toegediend, wordt aangeraden om hem ook extra zuurstof middels een masker toe te dienen. Het zuurstofgehalte in het bloed kan na gebruik van dit middel drastisch afnemen en geadviseerd wordt om de patiënt dan enkele dagen ter observatie op te nemen in een ziekenhuis. Bijwerkingen zijn onder meer bloedklonteringen, bloedingen, een te laag zuurstof gehalte in de vitale organen, verlaagde bloeddruk en kortademigheid.

"Dat deze middelen is de topsport worden gebruikt, is buitengewoon zorgwekkend", waarschuwt Atsma. "Als je de bijwerkingen van die producten hoort, schrik je enorm. De opsporing hobbelt er steeds maar iets achteraan. Iedere keer komen nieuwe producten, die steeds risicovoller zijn."

Costongs: "Momenteel is er nog veel te doen over EPO. Het middel is inmiddels traceerbaar, maar in de sport is EPO al lang achterhaald. Daar is men al weer enkele jaren bezig met nieuwe producten. Op het moment dat een product opspoorbaar is, is de sport reeds drie stappen (producten) verder."

zoek naar gerelateerde artikelen

di 12 juni 2001