AMSTERDAM - De mensenrechtenorganisatie Amnesty International bestaat deze week veertig jaar. Vier decennia lang werden misstanden en schendingen van mensenrechten aan de kaak gesteld. Onthullingen over zogenoemde verdwijningen, over martelingen en eindeloze celstraffen bereikten via Amnesty de wereld. En door de inmiddels befaamde, aanhoudende brievencampagnes kwamen tal van gewetensgevangenen uiteindelijk op vrije voeten.

De Britse advocaat Peter Benenson begon veertig jaar geleden de mensenrechtenorganisatie. Inmiddels telt de beweging wereldwijd 56 afdelingen, 1,2 miljoen leden en 7500 plaatselijke groepen. Amnesty nam het op voor onbekende en bekende gewetensgevangenen onder wie Nelson Mandela, Vaclav Havel, de latere Tsjechische president, en oppositieleidster Aung San Suu Kyi in Birma. (Foto: amnesty International)

Tegelijkertijd is er nog heel veel werk aan de winkel, zo blijkt uit het vandaag verschijnende jaarboek van Amnesty over het jaar 2000. Misstand na misdaad wordt op de korrel genomen, geheel in lijn met het gedachtegoed van de Britse advocaat Peter Benenson, die in 1961 aan de wieg van de organisatie stond.

Naar aanleiding van het lot van twee Portugese studenten, die op de vrijheid hadden getoost en daarom in het gevang waren beland, lanceerde de Brit zijn publiciteitscampagne onder het motto dat 'regeringen slechts bereid zijn te volgen waar de publieke opinie leidt'.

Bekend en berucht zijn de aan de kaak gestelde mensenrechtenschendingen in notoire landen als Pakistan, Soedan, Saoedi-Arabië, Birma. Maar ook minder vanzelfsprekende landen in het Westen ontkwamen niet aan een 'aanklacht' van Amnesty.

Zo werden vorig jaar in België asielzoekers mishandeld tijdens gedwongen deportaties. Ook waren er berichten, meldt Amnesty, van mishandeling van criminele verdachten.

Ook het onder rugzaktoeristen populaire Australië krijgt een veeg uit de pan. De Australische regering wees internationale inspecties op het gebied van mensenrechten af. Het asielzoekersbeleid verdient er evenmin een schoonheidsprijs.

Zo hield het land als 'afschrikmiddel' ten minste drieduizend asielzoekers en bootvluchtelingen willekeurig vast, wat leidde tot rellen, massale ontsnappingen en klachten over mishandeling van de bewakers.

In de Verenigde Staten tenslotte, die zich doorgaans opwerpen als 'de internationale waakhond van de democratie', kan er ook nog heel wat aan de mensenrechten worden gesleuteld.

Amnesty noteerde vorig jaar berichten over gewelddadig politieoptreden, mishandeling in gevangenissen, en 85 terechtstellingen. Daar waren jongeren bij die nog geen achttien waren op het moment van de misdrijf.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 30 mei 2001