AMSTERDAM - De Amsterdamse effectenbeurs stelt een onderzoek in naar de winstval van Buhrmann. De beursorganisatie plaatst vraagtekens bij het tijdstip waarop het handelshuis het slechte nieuws naar buiten heeft gebracht.

Het Amsterdamse concern meldde woensdag op de jaarvergadering dat de winst per aandeel in het eerste kwartaal 20% lager uitvalt. Dat nieuws komt amper drie weken nadat het handelshuis met een omvangrijke aandelenemissie bijna EUR700 miljoen uit de markt had gehaald.

Euronext Amsterdam wil weten of Buhrmann al eerder op de hoogte was van het naderende onheil en dit mogelijk heeft verzwegen om de emissie van 27 maart niet te frustreren. De beursregels schrijven voor dat een onderneming koersgevoelige informatie terstond dient te publiceren.

"We gaan dus kijken wat Buhrmann de afgelopen tijd heeft gezegd", aldus een woordvoerder van de beurs. "Eerst komt er een feitenonderzoek, daarna vragen we mogelijk advies aan de commissie Herkströter."

Deze commissie onder leiding van de oud Shell-topman kan fondsen publiekelijk op de vingers tikken indien een overtreding wordt geconstateerd. Verder dan deze schandpaal gaat de straf evenwel niet: de beurs kan geen boetes opleggen. De uitslag kan wel door gedupeerde beleggers worden gebruikt als wapen bij mogelijke schadeclaims tegen het handelshuis en emissieleider Deutsche Bank.

Buhrmann zegt door de tegenvallende resultaten in het eerste kwartaal volledig overvallen te zijn. In een in aller ijl belegde conference call zei topman Frans Koffrie woensdagavond dat de resultaten in maart plotseling terugvielen. "De resultaten in januari waren goed, februari was neutraal en maart viel tegen."

De omzetmarge van het handelshuis was in deze drie maanden achtereenvolgens 25,4%, 25,1% en 23,9%. Dat laatste cijfer zou de Buhrmann-top pas vorige week hebben bereikt.

Analisten en beleggers plaatsen echter grote vraagtekens bij die uitspraken. "Ik denk dat hij het toch geweten moet hebben", zegt Koen Steeland van vermogensbeheerder Petercam Asset Management uit Brussel, die vorige maand ook op de emissie inschreef.

"En als dat niet zo is, hebben ze een wel erg kort zicht op de winstontwikkeling, hetgeen voor zo'n speler niet best is. Dus hoe je het wendt of keert: in beide gevallen willen wij geen aandeelhouder meer van Buhrmann zijn", aldus Steeland.

Hij vroeg tijdens de roadshows, die Buhrmann in de aanloop naar de emissie hield, specifiek naar de kwetsbaarheid van het concern op de inzakkende Amerikaanse markt. Koffrie had daarop gezegd geen negatief effect van de terugval van de VS-economie te verwachten aangezien het aantal witte-boorden werknemers Buhrmann's belangrijkste doelgroep vrijwel stabiel bleef.

Na die geruststellende woorden hadden vooral veel Angelsaksische beleggers op de valreep nog op de emissie ingetekend, net als Petercam Asset Management. Buhrmann leek immers recessie-proof.

Steeland: "Dat pakt nu dus opeens anders uit. Wij zullen geen juridische actie ondernemen tegen Buhrmann of Deutsche Bank. Maar wel is duidelijk dat we met hen geen zaken meer doen."

Deutsche Bank was de leidende bank bij de emissie. In het bankenconsortium zaten verder Merill Lynch en ABN Amro. Volgens een woordvoerder van Deutsche Bank was bij de due dilligence rond de aandelenuitgifte niet gebleken dat er zwaar weer voor het handelshuis op komst was. Verder commentaar wilde hij niet geven.

Volgens bronnen in de bankwereld ontbrak het bij Buhrmann echter aan elke vorm van early warning systems. "De directie is keer op keer gevraagd: kloppen de voorspellingen nog? Ze zijn daar echt over doorgezaagd. En elke keer was het antwoord: 'Ja'", aldus een ingewijde die anoniem wenst te blijven.

Topman Koffrie zou door het ontbreken van een vroegtijdig waarschuwingssysteem daadwerkelijk niet op de hoogte zijn geweest van de slechte ontwikkelingen, die zich vorige maand met name bij de activiteiten in het Westen van de Verenigde Staten en rond Washington aandienden.

De Vereniging van Effectenbezitters (VEB) vindt het derhalve nog te vroeg om uitspraken te doen over eventuele juridische stappen tegen Buhrmann of de begeleidende banken. "Eerst moet er een toelichting komen van de onderneming. Wat van groot belang is, is of het nieuws nou wel of niet bekend was in maart. Je kan nu dus niet beoordelen of Koffrie het fout heeft gedaan", zegt VEB-directeur Peter Paul de Vries.

Daarbij hangt volgens De Vries ook veel af van de verdere winstontwikkeling in dit boekjaar. "Als Buhrmann kan aantonen dat er incidentele factoren in het spel zijn waardoor alleen het eerste kwartaal zwak is, wordt het oordeel milder."

Koffrie zei woensdag desgevraagd voorlopig nog vast te houden aan de prognose van een gemiddelde winstgroei per aandeel van jaarlijks 15% over de periode 2000-2002. Pas op 10 mei, bij de presentatie van de definitieve cijfers over het eerste kwartaal, wil de topman een verdere uitleg en prognose geven.

Een Buhrmann-grootaandeelhouder, die niet met z'n naam in de krant wil, zegt de ontwikkelingen voorlopig aan te zullen zien. "Ik kan me goed voorstellen dat mensen die net aandelen hebben gekocht bij de emissie een beetje beduusd zijn. Maar wij hebben geen wraakgevoelens. Wij hadden namelijk niet op de emissie ingeschreven."

Veel belegggers waren gisteren aanzienlijk minder mild in hun oordeel. Na de afstraffing van woendag ging het aandeel Buhrmann gisteren opnieuw onderuit: ditmaal met 3,5% op EUR18,95.

vr 20 april 2001