PEKING - Onder luid gejuich van hun opgeluchte familieleden en de feestelijke klanken van een muziekband zijn de 24 bemanningsleden van het Amerikaanse spionagevliegtuig, die elf dagen door de Chinese autoriteiten op het eiland Hainan werden vastgehouden, gisteravond geland in de tropische Amerikaanse staat Hawai.

De bemanning van het spionagevliegtuig. (Foto: EPA)

De 21 mannen en 3 vrouwen, die hun door een botsing met een Chinese staaljager zwaar beschadigde EP-3E spionagevliegtuig in China moesten achterlaten, gaan pas in het paasweekeinde terug naar hun thuisbasis in de westelijke staat Washington. Eerst worden zij nog onderwerpen aan een zwaar, 26 uur durend verhoor door de Amerikaanse militaire top over hun avontuur in China.

De bemanningsleden werden gisteren eerder op de dag van het Chinese eiland Hainan opgehaald door een Boeing 737, die hen naar een Amerikaanse legerbasis op het eilandje Guam vloog. Vervolgens vlogen zij door naar Hawaii.

Ondanks de vrijlating van de bemanning van het spionagevliegtuig zijn de spanningen tussen Amerika en China volgens de Chinese premier Zhu Rongji nog lang niet voorbij. Beide partijen komen volgende week bijeen om over het ongeluk verder te praten.

De geschillen ontstonden elf geleden na de botsing tussen het Amerikaanse spionagevliegtuig en het Chinees gevechtsvliegtuig. Door het ongeluk moest het Amerikaanse toestel een noodlanding op het Chinese eiland Hainan maken. Het Chinese vliegtuig stortte in zee en de piloot kwam om.

De Amerikanen zijn er vooral kwaad over dat het spionagevliegtuig ondanks hun protest uitgebreid door het Chinese leger wordt onderzocht. Peking is van zijn kant woedend dat de VS hebben geweigerd in te gaan op de eis hun spionagevluchten langs de kust van China te staken.

Nog voordat de Boeing 737 het vliegveld van Haikou, de hoofdstad van de provincie Hainan, had verlaten ontstond er eveneens onenigheid over de vraag hoe de excuses van de VS aan het Chinese volk en de familie van de piloot moesten worden uitgelegd.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell, beklemtoonde dat de VS zich niet hadden verontschuldigd voor de botsing, die volgens hem een ongeluk was, maar voor het feit dat de EP-3E geen toestemming voor de noodlanding had gevraagd.

Desalniettemin zag de Chinese pers de Amerikaanse spijtbetuiging als een overwinning voor China. In de officiële pers werden de excuses uit Washington in grote koppen gedrukt en in diverse commentaren werd trots vermeld dat China de machtigste militaire macht van de wereld had getrotseerd.

vr 13 april 2001