AMSTERDAM - Het mond- en klauwzeervirus grijpt nu ook in Friesland razendsnel om zich heen. Een tweede mkz-geval werd gisteren in Anjum geconstateerd. In de mkz-driehoek Zwolle-Apeldoorn-Deventer kwamen er nog twee besmettingen bij op boerderijen in Wapenveld. Daarmee is het aantal mkz-gevallen in ons land opgelopen tot 25.

De grootste vraag is nog altijd hoe het virus opeens in het hoge noorden kon opduiken. Het ministerie van Landbouw staat voor een raadsel en onderzoekt tips dat besmet vee uit de Veluwe naar Friesland zou zijn gesmokkeld om de dieren te redden.

Minister Brinkhorst (Landbouw) is niet erg optimistisch dat de crisis binnen afzienbare tijd wordt beteugeld. De bewindsman verwacht de komende dagen meer mkz-uitbraken op de Noord-Veluwe, waar de vaccinatie van dieren als voorportaal op het doden in volle gang is.

Het kabinet heeft gisteren, na instemming van de Tweede Kamer, definitief besloten de 54.000 gevaccineerde runderen op de Noord-Veluwe alsnog af te maken. De oppositiepartijen wilden dat de minister de dieren na vaccinatie laat leven, zoals de Europese Commissie mogelijk heeft gemaakt.

Het kabinet en de landbouworganisaties menen echter dat de sociale en economische gevolgen voor het getroffen gebied nog veel ingrijpender zijn als de koeien zouden blijven leven. De regio zou dan minstens een jaar van de buitenwereld worden afgesloten.

Boeren van geruimde boerderijen zouden dan bovendien geen nieuwe dieren mogen aanschaffen. De afzet van vlees en melk zou op z'n zachtst gezegd zeer moeizaam zijn en het gebied zou door grote werkloosheid worden getroffen.

Brinkhorst heeft afspraken met zijn collega Zalm (Financiën) gemaakt over het voorfinancieren van een opkoopregeling voor biggen om de overvolle stallen te ontlasten. Als Brussel medio volgende week nog geen groen licht heeft gegeven, zal het kabinet de kosten voorschieten.

De vervoersverboden voor runderen zullen binnenkort worden versoepeld, zo meldde de minister gisteren. Hij wil het vervoer van runderen en kalveren naar de slachterijen in het grootste deel van Nederland weer toestaan. Volgende week besluit Brinkhorst over schapen en geiten die nu in overvolle stallen letterlijk in de verdrukking komen.

Alle beschikbare mkz-bestrijders zijn intussen naar Friesland afgereisd om het vee in een straal van twee kilometer rond de besmette boerderijen te vaccineren om verdere verspreiding te voorkomen. In de twee Friese besmette gebieden worden 67 bedrijven geruimd, met in totaal een kleine 10.000 dieren, aldus burgemeester Roel Cazemier van de gemeente Dongeradeel waarvan Ee deel uitmaakt.

Zodra het Friese vee is geënt, zullen de ploegen naar Kootwijkerbroek terugkeren. Daar zullen vandaag op Goede Vrijdag vaccinaties plaatsvinden, maar op beide paasdagen ligt het werk vanwege de geloofsovertuiging van de boeren stil. Veel boeren willen echter juist dat alle vee zo snel mogelijk wordt geruimd, ongeacht kerkelijke feestdagen.

Om ramptoerisme tijdens Pasen buiten de deur te houden heeft Dongeradeel om bijstand gevraagd. Naar verwachting zullen de eerste militairen vanavond worden ingezet. De autoriteiten zullen streng optreden tegen mensen die voorzorgsmaatregelen overtreden. Zij worden onmiddellijk aangehouden en zo snel mogelijk aan de officier van justitie worden voorgeleid.

Een groep verontruste burgers uit de getroffen gebieden houdt volgende week zaterdag een landelijke protestdag in Den Haag.

do 12 april 2001