AMSTERDAM - In de Amsterdamse binnenstad is een felle strijd ontbrand over de aanbouw van kleine balkons aan grachtenpanden. De eenvoudige aanbouwsels, die in de politiek weinig weerstand ontmoeten, kunnen in de ogen van binnenstadbeschermers geen genade vinden.

De vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad is een offensief begonnen tegen de aantasting van de beschermde grachtengevels. De smeedijzeren balkons passen niet bij de gevels in de grachtengordel. Zeker niet nu het hele centrum is erkend als beschermd stadsgezicht, betogen de bewakers van het stadsschoon.

Hun voornaamste schrikbeeld is dat de uitbouwsels gaan dienen om er kerstbomen en vuilniszakken op te plaatsen. "We zijn bang dat het uit de hand gaat lopen. Er ontstaat straks een wildgroei als je eenmaal de deur openzet", verwacht Walther Schoonenberg van de Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad. "Balkonnetjes passen bij de woningbouw uit de 19e eeuw. Het karakteristieke van de binnenstad is dat de gevels vlak zijn. Balkons zijn daarin wezensvreemd en storen", aldus Schoonenberg.

Waren de gevels altijd heilig, de stemming in de Amsterdamse gemeenteraad lijkt om te slaan. Wethouder P. Krikke is bereid de strakke regels te versoepelen. Voor niet-monumentale panden worden nauwelijks belemmeringen opgeworpen. Voor beschermde monumenten is er geen volstrekt taboe meer.

"Ik begrijp de bezorgdheid van de tegenstanders wel, maar er komen belangrijke beperkingen", zegt Pieter van Gendt. Hij ontwierp balkons en probeert die te verkopen. Vorig jaar wist hij er vijftien te slijten. "Voor monumenten geldt een verbod, waarop straks uitzonderingen gemaakt kunnen worden. De discussie gaat over de vraag wat je beschermen moet: de gevels of de sfeer en ontwikkeling van de stad. Amsterdam is een dynamische stad. We moeten er geen museum van maken."

• Balkonnetjes aan de Leliegracht.

di 3 april 2001