SALT LAKE CITY - De weddenschap dateerde van zondagavond 26 november 2000. Indien iemand uit de ploeg van Gerard Kemkers er nog dit seizoen in zou slagen wereldkampioen te worden, zouden schaar en tondeuse ter hand worden genomen. Zondagnacht volgde in Salt Lake City de afrekening: vijf mensen verloren hun haardos.

Met een fenomenaal opgebouwde race veroverde Carl Verheijen (25) op de slotdag van de WK afstanden de wereldtitel op de 10.000 meter. Dankzij een slotronde van 29,6 kwam hij uit op een tijd van 13.12,49, een verbetering met bijna achttien (!) seconden van zijn persoonlijke record. Bob de Jong, sinds zaterdag wereldkampioen op de halve afstand, moest in een rechtstreeks duel het onderspit delven en genoegen nemen met het zilver. Ook de stayer van TVM was met zijn tijd van 13.13,81 sneller dan ooit tevoren. De race was een prachtige apotheose van een driedaags toernooi, waarbij liefst 128 persoonlijke records, 58 nationale records, elf kampioenschapsrecords en vijf wereldrecords sneuvelden.

Barbara de Loor en Wieteke Kramer zijn hun wilde haren nog niet kwijt.

Lange tijd zag het er op de Utah Olympic Oval naar uit dat De Jong op de tien kilometer zijn tweede wereldtitel zou binnenhalen. Hij startte sterk, in tegenstelling tot zijn directe tegenstander. De zoon van oud-schaatser Eddy Verheijen noteerde rondetijden die tot ongenoegen van Kemkers aanzienlijk trager waren dan vooraf overeengekomen. "De afspraak was dat hij geen enkele maal boven de 31,8 zou doorkomen, maar na zes ronden zat hij daar al boven. Terwijl ik aan zijn manier van rijden zag dat hij nog over had. Vervolgens heb ik alle trucs uit de kast gehaald om maar tot hem door te dringen."

Elke keer wanneer Verheijen op het lange rechte stuk doorkwam, schreeuwde Kemkers zijn keel schor, gebruikte hij zijn armen om zijn onvrede kenbaar te maken, fraudeerde hij met rondetijden alsof hij nooit anders doet en moedigde hij Ingrid Paul, die tijdens de race het rondebord hanteerde, aan om met hem mee te schelden.

"Hij moest los komen. Dan hanteer ik bij Carl soms de zweep op de kruising. Hij heeft dat kennelijk nodig. Ergens moet tijdens een race de tweede motor gestart worden, dan moet de turbo erop. Ik vind dat hij er soms te lang mee wacht. Ik snap dat een schaatser soms aarzelt en niet zeker weet of zijn benen goed genoeg zijn, maar Carl vergeet dat ik er vanaf de buitenkant tegenaan kijk. Met deze afloop kan ik er vrede mee hebben, maar ik vind dat hij nog te vaak te laat op mijn signalen reageert."

Na zo'n zeven kilometer schrok Verheijen eindelijk wakker. Op dat moment bedroeg de achterstand op De Jong nog zo'n 120 meter. "Ik heb geen moment de hoop opgegeven. Daarvoor was ik namelijk te veel met mezelf bezig om te proberen de juiste slag te vinden", beweerde Verheijen, zaterdag runner-up op de vijf kilometer. "Toen ik terugging naar 31'ers en Bob weer in het vizier kreeg, dacht ik wel: dit gaat leuk worden. Twee ronden voor het einde wist ik dat ik hem ging pakken. Het was een fantastisch gevoel toen ik hem in de laatste bocht ook daadwerkelijk voorbij ging."

Barbara de Loor en Wieteke Kramer zijn hun wilde haren nog niet kwijt.

De wereldtitel is de eerste internationale hoofdprijs voor Verheijen, die pas een week geleden bij de Wereldbekerfinale in Calgary zijn eerste aansprekende overwinning (op de vijf kilometer) boekte. Volgens zowel Verheijen als Kemkers valt er nog een hoop progressie te boeken. Hun samenwerking is immers nog geen jaar oud. "Het heeft een tijd geduurd om Carl te leren kennen, daar zijn een paar maanden overheen gegaan", blikte Kemkers terug. "Dat betekent dat er nog veel rek in zit. Tegelijkertijd heb ik dit seizoen aan Renate Groenewold en Andrea Nuyt kunnen zien hoe moeilijk het is om een doorbraak-seizoen het jaar erop een vervolg te geven. Daar moeten we voor waken."

De geboekte progressie is ook de commerciële ploegen niet ontgaan. TVM en SpaarSelect hebben interesse om de stayer na de Spelen van Salt Lake City, en mogelijk eerder, in te lijven. Verheijen wil echter dat de samenwerking met Kemkers intact blijft. "Een wereldtitel is me meer waard dan geld op mijn bankrekening. Als topsporter kies ik voor de beste sportieve situatie en die vind ik bij Gerard. Drie jaar geleden heb ik bij de bond een contract getekend waar ik tevreden mee was. Door alle ontwikkelingen in het schaatsen zit ik nu aan de onderkant van de markt, maar daar moet ik niet over zeuren. Ik kan er goed van rondkomen. Al steekt het soms wel een beetje wanneer je iemand verslaat die het tienvoudige verdient."

Overigens weet Carl Verheijen zich met zijn klasseringen op de WK afstanden nu ook officieel verzekerd van de olympische nominaties op de vijf en tien kilometer. Na zijn 10.000 meter hamerde hij erop dat het Team de Mission van NOC*NSF komend seizoen in een vroegtijdig stadium de schaatsers moet aanwijzen. Het is de les die getrokken moet worden uit het voorbije seizoen, dat voor Nederland over de gehele linie teleurstellend verliep. "Op de Spelen moeten straks de beste rijders fit en uitgerust aan de start verschijnen. In dat geval kan men niet wekelijks blijven selecteren. Wat mij betreft mag men een stuk harder zijn."