DEN HAAG - Het wordt voor werknemers makkelijker om naar de concurrent van hun baas over te stappen. Dat is het gevolg van kabinetsplannen om het concurrentiebeding fors in te perken. Ook het starten van een eigen bedrijf wordt hierdoor makkelijker.

De laatste jaren gebruiken steeds meer werkgevers het beding om waardevolle medewerkers aan zich te binden. Als vanouds vanwege bescherming van kennis, goodwill en klanten, maar ook steeds vaker onder druk van de krappe arbeidsmarkt.

Het kabinet wil hieraan in het kader van de rechtszekerheid paal en perk stellen en tegelijkertijd de doorstroming op de arbeidsmarkt bevorderen.

Uit een concept-wetsvoorstel, dat deze maand in de ministerraad wordt behandeld, blijkt dat het concurrentiebeding voor arbeidscontracten van onbepaalde tijd straks niet langer dan één jaar mag duren. Voor arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd gaat zelfs een algeheel wettelijk verbod gelden.

Revolutionair is het voorstel om werkgevers te verplichten hun personeel een vergoeding voor de duur van het beding te betalen. Dat is bedoeld als een tegemoetkoming voor het beperken van iemands arbeidskansen.

Uit cijfers van Research voor Beleid blijkt dat ruim 100.000 werknemers zich door het concurrentiebeding belemmerd voelen in hun kansen op de arbeidsmarkt. Of de vergoeding een percentage van het loon zal zijn en hoe dit gaat bij samenloop met andere inkomsten, zoals een uitkering, is nog onduidelijk.

Het beding vervalt overigens als het arbeidscontract tijdens de proeftijd wordt beëindigd of in geval van een faillissement. Het beding wordt verder als nietig beschouwd als het zogenoemde geografisch en functioneel bereik ervan niet expliciet wordt aangegeven. Dat betekent dat werkgevers niet langer kunnen volstaan met een algemene omschrijving, maar duidelijk moet aangeven om welke eventuele nieuwe werkkring en functie het gaat.

Ferdinand Grapperhaus, jurist bij advocatenkantoor Allen & Overy, noemt het "begrijpelijk" dat de regering het mes in de wildgroei zet. De 'plicht' tot een vergoeding vindt hij echter te ver gaan.

"Er zijn genoeg situaties denkbaar waarbij de werkgever uit concurrentie-overwegingen wel extra voorwaarden moet stellen", aldus Grapperhaus. "In zo'n geval wordt een werkgever die bijvoorbeeld in scholing van zijn mensen heeft geïnvesteerd, extra gestraft. Niemand leidt zijn personeel voor de concurrentie op."

Het wetsvoorstel heeft in ieder geval grote gevolgen voor de arbeidsmarkt. Naar schatting heeft 15 tot 20% van alle werknemers in ons land te maken met een concurrentiebeding in het arbeidscontract. Dit geldt met name voor werknemers met functies in de ict-branche, de verkoopfuncties en in de sfeer van research & development.

Of iemand een vast of tijdelijk contract heeft, maakt daarbij geen verschil. Het beding komt in beide gevallen even vaak voor.