... twee zieke rokers ...
FOTO: PAUL VAN WEEL
Dat is althans het beeld dat naar buiten komt na de tweede en derde
dag van het voorlopig getuigenverhoor van de Niemeyer-top voor de
Assense rechtbank.
In het kader van een mogelijke aansprakelijkheidszaak namens twee
doodzieke rokers worden in totaal vijf Niemeyer-topmannen onder
ede gehoord door de rechtbank. De zieke rokers, Willem ter Schegget
en Janet Andeweg, vinden dat zij door Niemeyer niet voldoende zijn
gewaarschuwd tegen de gevaren van het roken en eisen een fikse schadevergoeding.
De twee zijn begonnen met het roken van de door Niemeyer vervaardigde
Samson-shag toen zij nog minderjarig waren.
Volgens hun advocaat Martin de Witte is gezondheid "geen onderwerp
bij Niemeyer". "Niemeyer kan wel shag produceren met minder nicotine,
maar dat doen ze niet. Dat is kwalijk", meent zijn collega mr. J.
Roth. Maar getuige Jaap van der Wal, marketingdirecteur bij Niemeyer,
verklaarde dat "100% van de Samson-rokers weet dat roken slecht
is voor de gezondheid".
Getuige Menno Harms, sinds 1973 bedrijfsjurist bij Niemeyer en
nu directiesecretaris, woonde zo'n "400 tot 500" vergaderingen bij
van de directie en raad van commissarissen. Meestal deed hij ook
de notulen, maar hij kon zich daar gisteren weinig meer van herinneren.
"Er is mij niet bekend of er ooit binnen Niemeyer is gesproken over
het verlagen van het nicotine- en teergehalte in Samson-shag." "Bovendien",
meent Harms, "zijn wij deskundigen over tabak en geen artsen."
Hoewel hijzelf al sinds zijn jeugd wist "dat je niet moest roken",
kon hij niet zeggen sinds wanneer Niemeyer erkent dat roken verslavend
is. Ook kon hij zich niet herinneren of er ooit door de tabaksfabrikant
onderzoek is gedaan naar de aanwezigheid van schadelijke stoffen
in Samson en naar de relatie tussen roken en gezondheid. Hoewel
er in directie- en commissarissenvergaderingen wel is gesproken
over roken en de gezondheidsaspecten daarvan, kon Harms zich geen
concrete acties herinneren van de top van het bedrijf om daarop
het product Samson aan te passen. "Maar eind jaren tachtig werd
op initiatief van de shagindustrie besloten het teer- en nicotinegehalte
op de verpakking te vermelden." Halverwege het verhoor vraagt de
wat gespannen Harms de rechter om een sanitaire stop. Die krijgt
hij, maar hij verdwijnt eerst naar buiten, een filtersigaret tussen
de lippen geklemd.
Vooral het verhoor van de Groningse hoogleraar marketing Leeflang
was opmerkelijk. De getuige, president-commissaris bij Niemeyer,
maakte de indruk nog een trein te moeten halen en kon zich veel
dingen niet meer voor de geest halen. Zo stelde hij niet te weten
wat het imago van Samson-shag is en op welke doelgroep Niemeyer
hiermee mikt. "Dat weet ik zo niet. Is dit een openboektentamen
ofzo? Die kennis ga ik hier echt niet reproduceren, want dan wordt
het gissen", zo antwoordde hij op een vraag van advocaat De Witte.
Dat is opvallend, omdat Leeflang zo'n 250 wetenschappelijke artikelen
en vier boeken over marketing op zijn naam heeft staan. Vlak voor
hij in 1995 aantrad als president-commissaris schreef hij vijf artikelen
over de relatie tussen reclame en de verkoop van sigaretten.
Volgens de marketinggoeroe bijten zijn twee functies elkaar evenwel
niet. "Ik ben geen marketingadviseur van Niemeyer, maar commissaris
en hou dus toezicht op de onderneming." Leeflang pleitte er overigens
voor dat Niemeyer de eigen voorlichtingsbrochures over roken op
het internet zet.
Van Van der Wal kreeg de rechter wel te horen wat de doelgroep
is van Samson-shag. "We richten ons op mensen tussen de 20 en 30
jaar. Omdat we een imago van individualiteit en relaxedheid willen
uitstralen, doen we vooral veel aan sponsoring en reclame van openluchtconcerten
zoals Parkpop", aldus Van der Wal. Daar is jaarlijks ƒ7 miljoen
voor beschikbaar. Mensen die beginnen met roken zijn meestal "14-15
of 18-19 jaar", aldus Van der Wal. "Maar wij zullen ons nooit richten
op minderjarigen. Ook doen we geen onderzoek naar hun rookgedrag."
Advocaat de Witte vindt dit vreemd, omdat uit onderzoek blijkt dat
90% van de rokers voor de achttiende verjaardag de eerste sigaret
opsteekt.
Niemeyer-topman Patrice Schulte wordt als laatste getuige gehoord.
Wanneer dat gebeurt, is nog niet bekend.
