'Opstappen VARA funest voor publieke bestel' Raad van Toezicht

&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

dinsdag
28 december 1999

'Opstappen VARA funest
voor publieke bestel'

door Marcel Frost

HILVERSUM, dinsdag

De Raad van Toezicht van de NOS maakt zich ernstig zorgen over de toekomst van het publieke bestel, nu de VARA mogelijk commercieel wil gaan.

In een brandbrief aan staatssecretaris Van der Ploeg (Media), de VARA en de Raad van Bestuur van de NOS laat men weten dat de gevolgen zeer ingrijpend en schadelijk zijn voor de kwaliteit en pluriformiteit van de Nederlandse publieke omroep. VARA-voorzitter Vera Keur heeft gisteren haar plannen toegelicht aan de staatssecretaris.

"Wij vragen ons af of alle betrokken partijen de dramatische gevolgen voldoende beseffen, mocht de VARA daadwerkelijk besluiten uit het publieke bestel te stappen. Wij zijn van mening, mits de wil daartoe aanwezig is, dat de verschillen van opvatting tussen betrokken partijen te overbruggen zijn", schrijft de Raad.

Adviezen

De Raad van Toezicht haalt het rapport van de Commissie Verwers aan, die in 1996 pleitte voor een krachtige publieke omroep. In het rapport stond een aantal aanbevelingen waarvoor brede steun was. In de toekomstige omroepwetgeving komen echter volgens de Raad te weinig elementen terug van de toen gedane adviezen.

Het NOS-bestuur dient volgens de Raad een meer dienstbare dan een dirigerende rol te moeten spelen in het bestel; de omroepen moeten een grote mate van zelfstandigheid behouden. De VARA zou eerst binnen het publieke bestel moeten kijken wat de mogelijkheden zijn voor ze zich over een commerciële toekomst oriënteert.

Hoewel de plannen van de VARA uiterst serieus zijn, zijn er de nodige vraagtekens te plaatsen bij de haalbaarheid ervan. Henk Slotboom, media-analist voor de bank Julius Bär, denkt dat de omroep het in zijn eentje commercieel moeilijk haalt. "Ze zullen al enkele tientallen miljoenen guldens op tafel moeten leggen om uit het bestel te kunnen stappen. Faciliteiten, studio's en kantoorruimten zijn immers met publiek geld opgezet. Vervolgens moeten er films en programma's worden gekocht bij de grote maatschappijen en die doen niet graag zaken met een nieuwe en kleine partij. En er moet een afdeling worden opgezet die de advertentieruimte verkoopt."

Winst maken

"Stel dat de VARA zich bij NET 5 wil aansluiten, zal ze zich daar ook moeten inkopen. SBS zegt niet zomaar 'kom er maar gezellig bij'. En hoe zit het met de winst? De VARA is een vereniging en voor de oudere leden is winst maken hetzelfde als vloeken in de kerk. Gaat de VARA straks aandelen uitgeven onder de leden?"

Een ander punt van de VARA is dat de omroep bij een commerciële toekomst geen programma-onderbrekende reclame wil uitzenden. "Benieuwd hoe ze dat oplossen, want reclameblokken mogen maar een bepaalde lengte hebben. Als je alleen reclame tussen de verschillende programma's brengt, redt je het financieel niet, want je kunt niet genoeg verkopen."

"De VARA wil haar identiteit behouden en daar horen ook programma's als NOVA en Zembla bij. Die zijn voor een commercieel station haast niet te betalen. Als de VARA weggaat, moet de omroep veel meer van zijn identiteit inleveren dan dat ze in het publieke bestel blijft", denkt Slotboom.