Een zware kater dat leek gisteren de belangrijkste reden waarom justitie de enig overgebleven verdachte in de voorkennisaffaire rond ex-beursfonds Pie Medical alsnog voor de rechter heeft gebracht. De man hoorde gisteren een celstraf van een jaar tegen hem eisen, waarvan zes maanden voorwaardelijk. Ook moet hij, als het aan de officier van justitie ligt, het verkregen voordeel à ƒ21.502,30 terugbetalen.

De Westfries Bert Reindert I. investeerde in 1995 een bedrag van ƒ50.000 in aandelen Pie Medical, een Limburgse onderneming in medische apparatuur die inmiddels is opgegaan in het Philips-concern. Voor die transactie moest hij zich gisteren voor de rechter verantwoorden. In een paar dagen verdiende de verdachte destijds zo'n ƒ16.000 aan zijn belegging.

De omstandigheden rond de gewraakte transactie zijn uiterst verdacht, aldus gisteren de officier van justitie in zijn requisitoir. Bert I. onderhield vriendschappelijke banden met twee medewerkers van Pie Medical, waarvan er één, Van der V., op directieniveau functioneerde. De twee waren in een eerder stadium ook verdachte in de zaak, maar justitie heeft inmiddels besloten het duo niet langer te vervolgen.

Van der V. had op 17 augustus 1995 een vergadering bijgewoond waarin duidelijk werd dat de winst met ruim 60 procent was gestegen en dat de banden met Philips verder zouden worden aangehaald. Niet uitgesloten moest worden dat de elektronica-reus een openbaar bod zou uitbrengen op de aandelen van Pie Medical, zo bleek tijdens die bijeenkomst.

De deelnemers aan de vergadering hadden vooraf een verklaring ondertekend om de informatie geheim te houden. Desondanks informeerde Van der V. vrijwel direct na de vergadering zijn vrouw over op handen zijnde "spannende ontwikkelingen", aldus de officier. Volgens hem een teken dat Van der V. het niet zo nauw had genomen met de geheimhoudingsverklaring.

Diezelfde donderdagavond ging Van der V. een hapje eten in het Maastrichtse etablissement De Oude Klok, nota bene hetzelfde café waar hij met I. een keer in de twee weken een biertje dronk. Op de bewuste avond ontmoette het tweetal elkaar echter niet, aldus de verklaringen van beiden.

De volgende ochtend echter stond I. 's ochtends om 9 uur voor de ingang van de plaatselijke Rabobank, waar hij krap 50 minuten later opdracht gaf tot de eerste effectentransactie in zijn leven: hij stak ƒ50.000 in aandelen Pie Medical. Het weekeinde verstreek, waarna Pie dinsdags het mogelijke bod van Philips en de verhoogde winstverwachting wereldkundig maakt. Na enkele dagen verzilvert I. zijn stukken en strijkt een winst op van circa ƒ16.000.

Vooral de uitspraak van verdachte I. dat hij de bewuste donderdagavond geen contact had gehad met zijn voormalige mede-verdachte Van der V. wekte wantrouwen bij justitie. In één van zijn eerste verklaringen had Van der V. namelijk gesteld dat I. hem verteld had die vrijdagochtend een flinke kater te hebben gehad. Waarom had I. dit verteld aan Van der V. als ze geen contact hadden gehad op de bewuste donderdagavond en waar anders dan in café De Oude Klok had I. die kater moeten oplopen, zo redeneerde fraude-officier mr. Henk de Graaff gisteren.

Overigens heeft Van der V. zijn uitspraken over de kater van I. in een later stadium na daarop door I. te zijn aangesproken teruggetrokken. Ook heeft I. zelf in een laat stadium alsnog verklaard op de bewuste avond een etentje met Spaanse vrienden te hebben gehad. Dat alibi wordt door de bewuste vrienden niet volledig bevestigd: zij hebben tegenover justitie slechts verklaard dat zij op die avond mogelijk bij I. thuis hebben gegeten. Zeker weten doen ze het niet meer.

In de dagen voorafgaand aan de officiële aankondiging door Pie Medical was de koers al opgelopen: via ƒ10,50 op de donderdag van de vergadering, via ƒ11 op vrijdag en ƒ12,40 op maandag om uiteindelijk na het bericht op ƒ16,10 te sluiten.

Inmiddels waren bij de AEX de bellen al gaan rinkelen. De transactie van I. kwam uit het controlerende Stockwatch-systeem rollen en de zaak werd doorgegeven aan de Stichting Toezicht Effectenverkeer. Die besloot na een voorbereidend onderzoek aangifte te doen bij justitie. Twee jaar later kreeg I. de eerste uitnodiging om eens te komen praten bij de Economische Controledienst. Kort daarop werd hij om zes uur 's ochtends van zijn bed gelicht, aangehouden en verschillende malen verhoord.

Justitie acht de handel met voorkennis "wettig en overtuigend bewezen". De eis tegen de verdachte I. luidde gisteren dan ook een jaar gevangenisstraf, waarvan zes maanden voorwaardelijk. Die straf kan worden omgezet in 240 uur dienstverlening. De rechtbank doet op 16 december uitspraak. Als I. dan schuldig wordt bevonden, hangt hem ook terugbetaling van zijn verkregen voordeel boven het hoofd. Dat gaat om een bedrag van in totaal ruim ƒ21.000 - ƒ16.000 uit de transactie zelf en nog eens zo'n ƒ5.000 schadevergoeding die I. naderhand heeft ontvangen van de Rabobank omdat deze de transactie te laat had uitgevoerd.