Van onze correspondent - NEW YORK, woensdag

Duizenden demonstranten uit meer dan twintig landen hebben in de Amerikaanse stad Seattle gezorgd voor een roerig begin van de topconferentie van de Wereld Handels Organisatie (WTO), die moet leiden tot verdere liberalisering van de wereldhandel.

De oproerpolitie van Seattle zette gisteravond traangas en peperspray in tegen enkele honderden betogers die de top dreigden lam te leggen. Volgens een politiewoordvoerder ging het om ordinaire relschoppers die de bijeenkomst van de 134 WTO-landen op gewelddadige wijze wilden verstoren.

Tal van milieugroepen, boeren, vakbonden en activisten uit Derde- Wereldlanden trekken om uiteenlopende redenen ten strijde tegen de WTO. Volgens veel actievoerders is de in Genève zetelende WTO een gesloten, ondemocratische organisatie die geen enkel oog zou hebben voor nadelige gevolgen van verdere vrijhandel, zoals schade aan het milieu. Ook wordt de WTO verweten bedrijfswinsten belangrijker te vinden dan mensenrechten.

"Wij zetten de WTO een menselijk gezicht op!" zo riep de leider van de Amerikaanse vakbond AFL-CIO, James Hoffa, gisteravond kort voordat hij zich aan het hoofd stelde van een stoet demonstranten die naar het congrescentrum trok waar de WTO-top plaatsvindt.

De Amerikaanse president Bill Clinton toonde gisteren begrip voor de acties. Clinton, die vandaag de top bijwoont, verklaarde dat meer vrijhandel niet ten koste moet gaan van werknemers en het milieu. "Ik geloof heel sterk dat we het proces moeten openstellen voor al die mensen die nu buiten staan te demonstreren", aldus Clinton, die verder zei dat arbeidsomstandigheden en milieubescherming een grotere rol moeten spelen in de handelsbesprekingen. De president zei te hopen dat de WTO-landen zullen besluiten tot verdere afschaffing van handelsbelemmeringen. Ook pleitte Clinton voor het bevorderen van handel via het internet.

De afgevaardigden moeten het nog eens zien te worden over een agenda voor de nieuwe handelsronde, die ongeveer drie jaar in beslag zou nemen. De rijke industrielanden worden echter geconfronteerd met felle tegenstand uit de Derde Wereld. De meeste ontwikkelingslanden zijn tegen een nieuwe ronde en willen juist een herziening van bestaande akkoorden om hun handelspositie te verstevigen. Zij zien de voorstellen van met name de VS en de EU om arbeidsomstandigheden (zoals een verbod op kinderarbeid) en milieu op de agenda te plaatsen als protectionisme.

In Seattle was het aan de vooravond van de top al onrustig door de komst van duizenden demonstranten uit alle uithoeken van de wereld. Zo werd afgelopen maandagnacht onder aanvoering van de Franse boerenleider Jose Bove een vestiging van McDonald's aangevallen. Bove trok van leer tegen genetisch gemanipuleerd voedsel, door hem 'Frankenfood' genoemd. "Gooi die rotzooi in de zee", bulderde de Fransman kort voordat de ruiten van het restaurant werden ingegooid. De inderhaast opgetrommelde mobiele eenheid van Seattle wist te voorkomen dat ook een vestiging van sportartikelenfabrikant Nike werd bestormd door antikapitalistische betogers.