De Duitse bondskanselier Gerhard Schröder gaat vandaag naar Frankfurt in een poging de banken alsnog over de streep te trekken, om het sinds gisteren in faillissement verkerende bouwconcern Philipp Holzmann AG overeind te houden.

De koers van het aandeel Holzmann, het op één na grootste bouwbedrijf van Duitsland, stortte dinsdag op de effectenbeurs van Frankfurt in en moest een verlies van 90 procent incasseren. Het aandeel van concurrent én marktleider Hochtief noteerde daarentegen 7,5% hoger.

Bondskanselier Schröder, die bij zijn aantreden een jaar geleden werkgelegenheid tot speerpunt van zijn beleid maakte, wil met zijn persoonlijke bemoeienis voorkomen dat tienduizenden bouwarbeiders nog voor de kerst op straat komen te staan.

Na overleg met Jürgen Mahneke, voorzitter van de centrale ondernemingsraad van Holzmann en diens collega Klaus Wiesehügel van de bouwbond, toonde Schröder zich optimistisch over zijn onderhandelingsmogelijkheden. "Het reddingsplan is volgens opgaaf van Holzmann-directeur Heinrich Binder afgeketst op 230 tot 250 miljoen mark. Dat bedrag moet op te brengen zijn. Ik vind het te vroeg om de hoop op te geven", aldus de regeringsleider.

Het was gisteren niet duidelijk of de kanselier, die zijn nek met de persoonlijke bemiddeling wel erg ver uitsteekt, de banken een handreiking gaat doen door middel van een borgstelling van de overheid. Een suggestie hiertoe kwam uit zijn eigen partij. Als richtbedrag werd 300 miljoen mark genoemd. Dit geld komt volgens vice-fractievoorzitter Joachim Poss (SPD) niet alleen Holzmann ten goede, maar ook de honderden onderaannemers en leveranciers die nu in hun voortbestaan worden bedreigd.

De Europese Unie in Brussel liet echter meteen doorschemeren dat iedere vorm van overheidssteun aan Holzmann nauwlettend op zijn toelaatbaarheid zal worden onderzocht.

Gerhard Schröder geeft met zijn onderhandelingsaanbod aan niet te zijn afgeschrikt door de mislukte poging van de Hessische minister-president Roland Koch, die gisternacht in Frankfurt nog urenlang vergeefs met de banken onderhandelde. Volgens de deelstaatpremier moet er snel 750 miljoen mark op tafel komen om de bedrijfsvoering bij Holzmann gaande te houden. Het bouwbedrijf diende gisteren al wel de faillissementsaanvraag in, waarna het kantongerecht in Frankfurt een tijdelijk bewindvoerder aanstelde.

Mocht het bedrijf daadwerkelijk ter ziele gaan dan lijden niet alleen een twintigtal Duitse banken als geldschieter grote verliezen, maar ook de aandeelhouders. De grootste aandeelhouder van Philipp Holzmann AG is de Belgische Gevaert-Groep met 30 procent, gevolgd door de Deutsche Bank met 15 procent. De overige aandelen zijn in handen van naar schatting 15.000 'kleine' beleggers.

Gevaert dreigt door het faillissement flink het schip in te gaan. Het bedrijf zei gisteren echter "niet overbezorgd" te zijn over het Duitse debacle. "In een portefeuille heb je altijd winners en verliezers", stelde een woordvoerder.

Gevaert overweegt wel juridische procedures te starten tegen alle derde partijen die hebben bijgedragen aan het faillissement van Holzmann.

Gevaert-topman André Leysen heeft gisteren persoonlijk de verantwoordelijkheid voor de aanschaf van het 30%-pakket op zich genomen. "Ik was verantwoordelijk", zei Leysen op de Belgische televisie. "Ik heb een verkeerd advies gekregen." In het financiële dagblad Financieel Economische Tijd zegt Leysen dat hij in 1998 ten tijde van de investering niet de kans heeft gekregen de boeken van Holzmann in te zien. "Ik heb vertrouwen in de verkeerde mensen gehad", aldus de Gevaert-topman.

Gevaert kocht het belang in 1998 als onderdeel van een financiële herstructurering van het Duitse bedrijf, dat in '96 en '97 zware verliezen leed. Leysen mocht pas in mei van dit jaar voor het eerst aanschuiven in de raad van commissarissen. In september hoorde hij voor het eerst van de malaise bij de Duitse aannemer. "Toen kwamen ze pas voor de dag met niet-geboekte voorzieningen die al drie jaar oud waren", aldus Leysen. "Het management heeft gefaald."

Het aandeel Gevaert is zeventien procent gezakt sinds Holzmann op 15 november voor het eerst publiekelijk van zijn financiële problemen repte.

Voor de 140 werknemers van het Duitse bouwconcern Philip Holzmann, die deel uitmaken van het team dat betrokken is bij de aanleg van de tunnel onder de Westerschelde, zal het faillissement van hun Duitse werkgever geen directe gevolgen hebben. Een andere uitvoerder bij dit werk heeft zich al bereid verklaard de werknemers van Holzmann over te nemen, zodat de geen problemen ondervinden bij de betaling van hun lonen zolang zij aan dit project werken.

Een ander probleem is de organisatorische samenstelling van de combinatie Middelplaat Westerschelde, de uitvoerder van het omvangrijke werk. In deze combinatie was het Duitse concern een der hoofdaannemers.