Olympisch elftal op rand van afgrond

door Yoeri van den Busken - HEERENVEEN, maandag
foto: François Wieringa

Han Berger had het al aangegeven. "Om van België te winnen moeten we twee keer 'top' zijn." Aangezien het Nederlands olympisch elftal in Heerenveen niet top was, verre van dat zelfs, is de eindronde van het EK opeens erg ver weg. Oranje stelde hevig teleur en hield ternauwernood een gelijkspel (2-2) over aan de tweekamp der Lage Landen. Winst in de return komende woensdag is noodzakelijk, maar dan zal er beslist een 'heel' elftal moeten staan dat bereid is het olympisch vuur aan te wakkeren in lichaam en geest.

Opnieuw ging het mis in een wedstrijd die extra beladen was. Het lijkt een structureel Nederlands probleem. Een verschil met de twee ontmoetingen met Spanje eerder in het jaar was dat Oranje destijds op alle fronten werd afgetroefd. De Rode Duivels mogen dan een hecht team vormen dat al vijf jaar meer grote toernooien bezocht dan de Nederlanders in een heel decennium; Bergers brigade mag er, met het surplus aan kwaliteit, zeker niet van verliezen.

Enkele positieve uitzonderingen waren Tom van der Leegte (speelde de Belgische vormgever Caluwé uit de wedstrijd), Richard Knopper (gaat altijd vol overtuiging de duels in) en bij vlagen aanvoerder Arnold Bruggink. De meerderheid kon de middelmaat echter niet ontstijgen en miste de broodnodige begeestering.

Het middenveld van de Belgen is goed; de houterige achterhoede waar de reus Van Buyten met succes het leven van Jan Vennegoor of Hesselink vergalde daarentegen kwetsbaar zodra de tegenstander via snelle combinaties doorkomt. Dat deed Nederland na de redelijke beginfase echter veel te weinig. Toch gaat het in dergelijke beslissingsduels om het resultaat en omdat Richard Knopper in de 38e minuut opeens schitterend scoorde met een halve omhaal, lag Oranje halverwege nog keurig op het EK-schema.

Dat het alsnog slecht afliep, mogen de spelers zichzelf verwijten. Ogenschijnlijk ongeïnspireerd werd aan de tweede helft begonnen. "We deden maar wat, schoten alle ballen blind naar voren", verklaarde Bruggink de onbegrijpelijke inzinking. België strafte die lankmoedigheid binnen drie minuten genadeloos af. Invaller Roussel werd bejubeld als gouden wissel toen hij na een vrije trap met zijn eerste balcontact scoorde. "Belachelijk", foeterde Berger. "De kopkracht van Roussel was bekend. Kevin Hofland is onze beste kopper en had moeten anticiperen. Een pupillenfout."

Drie minuten later liep Van Handenhoven weg uit de rug van Pascal Bosschaart en zorgde voor 1-2. De onzeker ogende Bosschaart zou zijn ploeg nog een extra slechte dienst bewijzen door in de eindfase onnodig tegen zijn tweede gele kaart aan te lopen. Na eerste keus Tim de Cler (blessure) mist Berger woensdag dus ook zijn tweede linksback.

De olympiërs voorkwamen een afgang door de gelijkmaker van invaller Wilfred Bouma. Berger deelde niet de suggestie dat zijn spelers op het mentale vlak door het ijs waren gezakt. "Dit was gewoon het beeld van een jonge, wisselvallige ploeg. Soms goed, soms slecht. Die onrustige periode in de tweede helft en kapitale fouten hebben ons in een lastig parket gebracht. Maar na de 2-1 achterstand toonden we toch ook de mentale weerbaarheid om terug te komen."

Haalde de coach na de laatste groepswedstrijd in Israël nog fel uit naar zijn dragende spelers, dit keer nam hij met name Mark van Bommel in bescherming. De jonge ster van PSV moest centraal achterin spelen, hoewel Berger nog even had overwogen Niels Oude Kamphuis daar neer te zetten. Maar Van Bommel is geen verdediger en komt in de problemen als de tegenstander aandringt.

Van Bommel leed tegen de Belgen veel balverlies, kon de ploeg niet sturen maar mocht blijven staan van Berger, die John Nieuwenburg nog achter de hand had. Misschien gaat het allemaal wel te snel met Neerlands grootste talent dat vorig seizoen nog bij Fortuna Sittard speelde. Berger: "Er wordt ontzettend veel over Van Bommel geschreven. Iedereen kan zeggen dat hij de nieuwe leider is die capaciteiten heeft hij maar ook Van Bommel heeft op deze leeftijd nog veel leiding nodig."

Van Bommel zelf onderkent dat het verwachtingspatroon hoog is. "Als ik een superwedstrijd speel, vindt men dat heel normaal. Speel ik minder goed, dan is de kritiek tien keer zo hard. Dat was ik bij Fortuna niet gewend, maar daar zal ik op dit niveau mee om moeten gaan."

Nederland - België 2-2 (1-0). 39. Knopper 1-0, 62. Roussel 1-1, 65. Van Handenhoven 1-2, 78. Bouma 2-2. Scheidsrechter: Oezoenov (Bul). Toeschouwers: 6200. Rode kaart: 88. Bosschaart (Nederland/2x geel). Gele kaart: Knopper (Nederland), Caluwe, Van Buyten (België).Nederland:Zegers; Jaliens, Van Bommel, Hofland en Bosschaart; Oude Kamphuis, Knopper en Van der Leegte; Cairo (74. Bouma), Vennegoor of Hesselink en Bruggink.