&referer=" WIDTH="0" HEIGHT="0" BORDER="0" ALIGN="LEFT" ALT="">

zaterdag 2 oktober 1999

Forse winst verwacht voor Jorg Haider door Ronald van Gessel - FRANKFURT, zaterdag Dat Oostenrijk komende zondag een ruk naar rechts maakt, lijkt wel zeker, het gaat er alleen nog om hoe groot die ruk wordt. Alles draait om één man, Jorg Haider, de populaire leider van de extreem-rechtse FPÖ. De leider van de extreem-rechtse FPO, Jorg Haider, zwaait aan de vooravond van de Oostenrijkse parlementsverkiezingen tijdens een receptie. De FPO staat in de opiniepeilingen op winst en zal mogelijk de tweede partij worden. FOTO: REUTERS Deze man, die wilde uitspraken over buitenlanders en lovende woorden over de nazi's niet schuwt, brengt het met zijn FreiheitsPartei Österreich (in de volksmond de 'Freiheitlichen' geheten) blijkens de laatste opiniepeilingen vermoedelijk tot de tweede partij in Oostenrijk. Grootste angst van veel Oostenrijkers is dat Haider, die persoonlijk niet eens deelneemt aan de parlementsverkiezingen, het daarom gemunt heeft op het bondskanselierschap. Officieel heet het dat hij gouverneur van Karinthië wil blijven. Het hangt er zuiver vanaf hoeveel Haider wint. Is dat veel, lijkt een coalitieregering met de Freiheitlichen erin onontkoombaar, dan is Oostenrijk echt een stuk verrechtst. Een tweede mogelijkheid is een minderheidsregering van de socialisten, de SPÖ, maar de laatste mogelijkheid wordt door politieke commentatoren nog steeds als de meest waarschijnlijke gezien, en dat is dat alles bij het oude blijft. Dat kan als de socialisten (SPÖ) en de conservatieven (ÖVP), die nu de regeringscoalitie vormen, niet al te veel stemmen verliezen en opnieuw de 'brede coalitie' kunnen vormen. Lastig Maar de ÖVP, die op 24 procent is teruggevallen, wil in de oppositie als ze niet verder dan plaats drie komt in de Nationalrat, de Oostenrijkse Tweede Kamer. Dat zou de huidige socialistische bondskanselier Viktor Klima in een lastig parket brengen, want dan gaat die brede coalitie niet door. Klima wil niet met de FPÖ en de groenen en liberalen zijn te klein. Slechts 30 procent van de stemgerechtigden willen door met rood-zwart, de socialisten zijn met 35 procent nog net de grootsten. Maar de FPÖ is met 28 procent van de stemmen goede tweede, zo blijkt uit de laatste peilingen. Grote delen van het land zijn ondergeplakt met FPÖ-posters, waarbij ook traditionele 'rode' bolwerken als de Weense arbeiderswijken niet zijn ontzien. De leuzen zijn duidelijk, 'Stop het misbruik van politiek asiel' en 'Stop de Überfremdung'. De vakbonden, de groenen en de protestantse kerk waarschuwen tegen het rechts-radicalisme, maar dat lijkt juist koren op de molen van Haider. Glansrijk Eind september won hij glansrijk de voorverkiezingen in de deelstaat Vorarlberg en kort daarop bleek dat een meerderheid van de Oostenrijkers voor een immigratiestop is. Eerder dit jaar werd Haider alweer verkozen tot gouverneur van zijn eigen deelstaat Karinthië, nadat hij die post acht jaar geleden kwijtraakte toen hij Hitlers werkgelegenheidsbeleid publiekelijk aanprees. "Haider voert bewust een hetze tegen buitenlanders om stemmen te winnen. Hij mikt op de oudere Oostenrijker die hard heeft geploeterd het land op te bouwen, en die nu ziet hoe buitenlanders het veel makkelijker afgaat", aldus de groene afgevaardigde Alexander van der Wellen. Haider voert ook campagne tegen uitbreiding van de EU naar het oosten, veel Oostenrijkers zijn bang voor een toevloed van goedkope arbeidskrachten die hun banen overnemen. Het bijzondere aan de verkiezingsstrijd in Oostenrijk is verder datHaider het gras voor de andere partijen wegmaait door verrassende kandidaten te benoemen, die goed bij het volk liggen, zoals de olympische skiër Patrick Ortlieb en papierbaron Thomas Prinzhorn. De strijd draaitom de gunst van de 700.000 van de zes miljoen stemgerechtigde Oostenrijkers, die nog niet weten wat ze gaan stemmen. Verankerd De jurist Haider lijkt in elk geval niet de fout te gaan maken van de Duitse socialisten om aan de ouderdomspensioenen te komen. Met zoveel oudere kiezers lijkt dat een ten dode opgeschreven weg. "In tegendeel, de pensioenrechten moeten in de grondwet worden verankerd", zegt hij terwijl Oostenrijk al één van de beste aow-regelingen van Europa kent. Maar ook als de conservatieve ÖVP tweede wordt, is het leed niet geleden, want de conservatieven en socialisten zitten elkaar al maanden in de haren over de Oostenrijkse deelname aan de NAVO. De conservatieven willen dat Oostenrijk zich aansluit net als Hongarije, Tsjechië en Polen, de socialisten willen de sinds 1955 in de grondwet verankerde neutraliteit niet opgeven. Dat laat nog een verrassende ontknopingsmogelijkheid open, dat FPÖ, ook een voorstander van een NAVO-lidmaatschap, en ÖVP elkaar op dit punt vinden.

Auteursrechten voorbehouden 1996-1999, © Dagblad De Telegraaf, Amsterdam De Telegraaf-i wordt het best bekeken met Netscape Navigator, Netscape Communicator of Microsoft Internet Explorer.