Rotterdamse Kotug vecht
tegen Duits sleepbolwerk
door Huib Boogert - ROTTERDAM/BREMEN, maandag
Sinds mensenheugenis waren de havensleepdiensten in
de grote West-Europese havens een gesloten wereld. Slechts enkele
bedrijven verdeelden de markt op een monopolistische wijze. De prijzen
werden kunstmatig hoog gehouden. Sinds enkele jaren woedt echter in
Rotterdam, Hamburg en Bremen een hevige concurrentieslag, ontketend
door het kleine Rotterdamse havensleepbedrijf Kotug. De onderneming van
vader en zoon Ton en Ard-Jan Kooren vocht in de jaren tachtig in
Rotterdam al het monopolie van Smit Internationale aan.
Drie jaar geleden werden in Hamburg de zes concurrenten
vrij gedecideerd op achterstand gezet. Begin dit jaar ging de knuppel
in het hoenderhok in Bremen. De drie bestaande havensleepdiensten
hadden daar het nakijken, toen Kotug in één klap zowat de
helft van de lokale markt inpikte. Dat ging gepaard met een scherpe
daling van de tarieven.
"De markt van havenslepers in Noordwest-Europa was
altijd redelijk verdeeld. Dus niemand had belang bij vergroting van de
trekkracht. De sleepbedrijven hadden bovendien nooit verwacht, dat ze
ooit concurrentie zouden krijgen. Maar omdat de prijzen daardoor
kunstmatig hoog werden gehouden, waren de havensleepdiensten toch
kwetsbaar. Dat is nu gebleken", aldus vader Ton Kooren.
"We zijn offensief bezig in een nogal defensieve
markt. Bij de cliënt-rederijen geeft ons dat veel krediet. Een
monopoliebreker kan altijd op sympathie rekenen. Dat blijkt in de
praktijk ons grootste voordeel te zijn".
Die nieuwe verdeling van de markt was in de wereld van
de havenslepers weinig minder dan een complete aardverschuiving. Toch
heeft Kotug zich op niet ongebruikelijke wijze in de West-Europese
havens 'binnengevochten'. Aan de grote klanten van Kotug in de
Rotterdamse haven werd het aanbod gedaan, om hun in andere havens
dezelfde sleepdiensten te bewijzen als in Rotterdam. Containerrederij
Sealand was de eerste klant die daar wel oren naar had. Later volgden
auto-, olie- en containerrederijen als Wallenius, Wilhelmsen, Esso,
Krupp, Sealand, Maersk, NYK, Cosco en MSC.
Op grond van de contracten die daarover in de loop van
vorig jaar met de rederijen werden afgesloten, kaapte Kotug per 1
januari van dit jaar plotseling het grootste deel van het Bremense
havensleepwerk voor de neus van de concurrenten weg.
Een voorspelbaar gevolg was dat de Duitse
havensleepdiensten zich 'meldden' op de thuismarkt van Kotug,
Rotterdam. De Brits-Duitse concurrent Fairplay opereert sinds kort met
een paar schepen in de Rotterdamse haven.
Een voorname basis voor de grote breekijzercontracten
die Kotug binnensleepte in Bremen, zijn de ultramoderne sleepboten, die
als wereldprimeur worden gepresenteerd. Ze zijn een eigen ontwerp van
vader Ton Kooren. In zijn visie moeten de havenslepers optimaal
geschikt zijn om zeeschepen van en naar de wal te assisteren, maar ook
om zeeschepen op weg naar de haven al te escorteren.
Daartoe ontwierp Kooren sr. eigenhandig een supersterke
havensleepboot met drie draaibare schroeven aan de kiel. Die schroeven
(in straalbuizen) worden tegen ijs en andere obstakels beschermd door
schotten die in de lengterichting van het schip zijn aangebracht.
"De oplossing met die drie wendbare schroeven was een nachtelijke
brainwave. Ik heb die nacht verder geen oog meer dichtgedaan. De
volgende dag hebben we het idee helemaal verder uitgewerkt", aldus
vader Kooren. Hij noemt zijn vinding de Rotor-tug (tug=sleepboot). Drie
van deze revolutionaire schepen varen nu in Bremen. Een vierde werd in
Rotterdam gedoopt en blijft daar gestationeerd.
"De markt vraagt om een nieuwe generaties
havenslepers, die wel sterker zijn, maar niet groter. Ze moesten
compact blijven, terwijl de manoeuvreerbaarheid omhoog moest. De
aanleiding daartoe is, kort gezegd, het feit dat de schepen groter
worden, maar de havens niet. Dat vraagt om een aangepaste oplossing.
Per saldo hebben grote zeeschepen nu minder havenslepers ter
assistentie nodig. Op een tarief van 700 tot 4000 gulden per
assistentie van n sleper in Rotterdam spaart dat de rederijen op
jaarbasis veel geld uit."
De onderneming van vader en zoon Kooren richt de blik
overigens ook op andere Europese havens. De belangstelling gaat vooral
uit naar Le Havre. De haven van Antwerpen is tijdelijk uit beeld, omdat
de overheid daar nog te protectionistisch optreedt.
Een andere activiteit van importantie wordt het voor
eigen rekening bouwen van meer nieuwe Rotor-tugs, de
Kotug-goudhaantjes. De schepen zullen worden verkocht of geleast.
Vader en zoon Kooren breken havenmonopolies met
lagere prijzen. Dat is mogelijk dankzij zelf ontwikkelde high-tech
sleepboten.
FOTO: ROEL DIJKSTRA
|