'Arbodiensten doen te
weinig aan preventie'
door Alex de Vries - ROTTERDAM, dinsdag
"Er liggen nog zoveel kansen voor de
arbodiensten. Zij moeten hun werk beter verkopen en de werkgevers
uitdagen beter te letten op de arbeidsomstandigheden. Daar schort het
aan."
Preventie op de
werkvloer is voor Monique van Limpt (33), zelfstandig
organisatie-adviseur op het terrein van arbo-omstandigheden en
verzuimbestrijding, hèt antwoord op het stijgend aantal wao'ers.
Staatssecretaris Hoogervorst (Sociale Zaken) heeft hier onlangs ook op
gewezen, als belangrijk onderdeel in een breed pakket maatregelen om de
wao-instroom te beperken.
Arbodiensten zouden volgens Van Limpt veel beter uit de
verf komen als zij hun 'arbo-jasje' ook eens uittrekken om samen met
werkgevers concreet te kijken naar maatwerk-dienstverlening. Ontelbare
kleine adviesbureaus, zoals dat van Van Limpt, duiken momenteel
succesvol in het 'preventie-gat' dat de arbodiensten laten vallen.
De vakbonden en enkele politieke partijen verwijten met
name de arbo-artsen dat zij hun oren te veel naar hun opdrachtgever
laten hangen, en zich daardoor alleen op de korte verzuim-gevallen
richten. Bij kort verzuim gaat het meestal om fysieke klachten.
"Een aantal arbo-artsen werkt onder druk van zogenoemde
'tientjescontracten', waarin ze zich tegenover de werkgevers moeten
bewijzen. Ze worden als het ware de spreekkamer in gedrongen, waardoor
ze niet in de gelegenheid zijn om andere activiteiten te
ontplooien", bevestigt Van Limpt.
Toch wordt volgens haar in de huidige wao-discussie het
paard weer achter de wagen gespannen. "De vakbonden hameren
terecht op aanpak van stress en werkdruk. Meer preventie is het echte
antwoord, niet het terugbrengen van de Ziektewet en daarmee verbonden
publieke controle op het eerste ziektejaar, zoals de FNV wil."
Daarom zou Van Limpt graag zien dat er serieuzer wordt
gewerkt aan het voorkomen van ziekte. "De arbo-artsen zijn niet de
schuldigen. Ze moeten wel nadrukkelijker samenwerken met de andere
arbo-professionals." De preventie-kennis is volgens haar wel in
huis bij de koepels Arbo Unie, Commit Arbo, De Twaalf Provinciën,
Arboned en AMG maar komt "nog onvoldoende uit de verf".
Van Limpt, oud-werknemer van de Arbo-unie, weet waar zij
het over heeft. Als arbeids- en organisatiedeskundige pleit ze voor
transparante dienstverlening. "De klant moet duidelijk weten wat
je gaat doen, hoe je werkt en wat het resultaat daarvan is. Dat neemt
veel argwaan weg."
Zij ziet de werkgevers als eerste verantwoordelijke voor
het beperken van het stijgend aantal wao'ers in ons land. "Daarom
moet je ze wat bieden, waardoor een samenspel ontstaat tussen werkgever
en arbodienst, waarin meer ruimte is dan alleen voor begeleiding van
uitvallers."
Van Limpt werkt veel voor de zorgsector, de zakelijke
dienstverlening en de overheid. Ze geeft toe dat de hoge uitval in de
zorgsector vrij moeilijk te keren is. "Hier ligt ook een taak van
de overheid als werkgever. Het behoud van kwaliteit van zorg is immers
ook een kostenprobleem. Werkgevers in de zorgsector moeten daarnaast
het verzuim zelf ook adequaat aanpakken."
De meerwaarde van arbo-deskundigen is volgens Van Limpt
dat zij ook als organisatie-adviseur kunnen optreden. "Dat vraagt
een bredere blik en het levert het vereiste maatwerk op." Zij
stelt een werkgever in haar aanpak duidelijke randvoorwaarden, die van
belang zijn voor een succesvol eindresultaat.
Om een gestructureerd beeld te krijgen van de
arbeidsomstandigheden in een bedrijf gebruikt Van Limpt een vragenlijst
van de vakgroep sociologie aan de Erasmus Universiteit. Deze lijst moet
door alle werknemers worden ingevuld. Deze risico-analyse van onder
meer werkdruk en communicatie op de werkvloer heeft een nuttig bestand
opgeleverd, met een getrouwe afspiegeling van de welzijn-omstandigheden
van de Nederlandse beroepsbevolking.
"Samenspel tussen werkgever en adviseur is
eigenlijk de kern van het werk. Op maat-plannen kunnen vooral ook
kleine werkgevers over de streep trekken zodat ze meer aan preventie
gaan werken", denkt Van Limpt.
Dat veel arbo-diensten hier onvoldoende aan toe komen
wijt zij niet alleen aan de tientjescontracten maar ook aan interne
organisatieproblemen. Zij verwacht dan ook dat als de concurrentie zijn
werk doet, er uiteindelijk maar een klein aantal professionele
arbo-organisaties overblijft. "Het-ieder-voor-zich-klimaat dat er
nu heerst bij sommige arbo-diensten zal verdwijnen. Interne afstemming
van deskundigheid zal uiteindelijk leiden tot meer maatwerk. Dat is de
uitdaging die er voor ze ligt: terug naar de basis."
FOTO: ROEL DIJKSTRA
|